Ο θεμελιωτής του Εθνικού Συστήματος Υγείας ήταν ο Γιώργος Γεννηματάς, ένας άνθρωπος που θεωρούσε την υγεία ως το υπέρτατο αγαθό στην οποία έπρεπε να έχουν πρόσβαση όλοι, ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης. Θεωρούσε ότι η υγεία είναι η βάση μιας ευνομούμενης πολιτείας και ο πυρήνας ανάπτυξης μίας χώρας.
Σε συνέντευξη στο περιοδικό Εικόνες στις 29 Σεπτεμβρίου του 1993, είχε αναφέρει:
“Αλίμονο αν αφήσουμε τους τεχνοκράτες να αποφασίζουν μόνοι τους, αλίμονο αν αποφασίζουμε εμείς οι πολιτικοί ερήμην των τεχνοκρατών, χωρίς τη γνώμη τους. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται όχι γνώμη και γνώση, μα επίγνωση, και να καταλάβουμε ότι κανείς μα κανείς δεν μπορεί, είτε με την πολιτική του γνώμη είτε με την τεχνική του γνώση, να αγνοήσει τους ανθρώπους που ονομάζουμε χρήστες, δηλαδή τους ανθρώπους που υπερασπίζονται την υγεία μας…»
Μέσα από τα ιδιόγραφά του κείμενα, ο Γιώργος Γεννηματάς προσπαθούσε να εξηγήσει με απλά λόγια γιατί η ύπαρξη ενός δυνατού Εθνικού Συστήματος Υγείας δεν είναι ζήτημα της Δεξιάς ή της Αριστεράς, αλλά αφορά την ευημερία της χώρας. Αναφερόταν συχνά στη σημασία της παροχής καλύτερων υπηρεσιών υγείας στον τόπο, καθώς, όπως πίστευε, η εμπορευματοποίηση της υγείας ήταν καταστροφική. Επίσης, τόνιζε ότι η αντίληψη των εκφραστών της άρχουσας τάξης αγνοούσε και αδιαφορούσε για τη δημόσια υγεία και όχι μόνο επέτρεπε, αλλά ευνοούσε την εμπορευματοποίηση της.
Όλα αυτά στο πέρασμα των χρόνων ξεχάστηκαν και την περίοδο των μνημονίων οι τεχνοκράτες πήραν τον έλεγχο με καταστροφικές συνέπειες για τη χώρα και το σύστημα υγείας. Τώρα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προχωρά στην ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ.
Ένα από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιει η κυβέρνηση υπέρ της ιδιωτικοποίησης του ΕΣΥ είναι ότι έτσι θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της σωστής περίθαλψης των πολιτών. Όμως το πρόβλημα εδώ και πάρα πολλά χρόνια είναι η υποχρηματοδότηση, η υποστελέχωση, η έλλειψη υποδομών και οι κακοί μισθοί. Αυτή η χρόνια κατάσταση που γιγαντώθηκε τα χρόνια των μνημονίων ευνόησε τον ιδιωτικό τομέα και εξώθησε στην έξοδο πολλές χιλιάδες γιατρούς και εξειδικευμένου προσωπικού. Σήμερα η κυβέρνηση έρχεται να δώσει κι άλλο από το λάθος φάρμακο.
Πιο αναλυτικά, στην Ελλάδα, τη δεκαετία 2007 – 2018 το πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής έθετε ως αρχικό στόχο δημόσιας δαπάνης υγείας το 6% του ΑΕΠ (κατά μέγιστο), μειώνοντας έτσι τη συνολική χρηματοδότηση για την υγεία από τα €23 δις το 2009 στα €14,4 δις το 2015 και τη δημόσια δαπάνη υγείας αντίστοιχα από €16 δις στα €8,7 δις.
Επίσης, η θεσμοθετημένη συμμετοχή των ασθενών αυξήθηκε στο 26,4% το 2014, από 14,8% το 2012 και η ιδιωτική συμμετοχή ανήλθε στο 29,3% το 2014, από 20% το 2009.
Συγχρόνως, οι κοινωνικές δαπάνες υγείας παρουσίαζαν μέση ετήσια μείωση κατά τα πρώτα έξι χρόνια της κρίσης της τάξης του 6,6%, μετατοπίζοντας έτσι στα –ήδη επιβαρυμένα– νοικοκυριά σημαντικό βάρος της δαπάνης για νοσοκομειακή και φαρμακευτική περίθαλψη.
Κι ενώ, η ζήτηση υπηρεσιών υγείας από δημόσιες δομές αυξήθηκε, εξαιτίας του “βασανισμού” της λιτότητας – όπως χαρακτήρισε τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, η δημόσια χρηματοδότηση των νοσοκομείων μειώθηκε από τα €6,9 δις το 2009 σε €4 δις το 2015.
Όλα αυτά τη στιγμή που ένα πολύ μεγάλοι ποσοστό του πληθυσμού της χώρας είναι ηλικιωμένο και φτωχοποιημένο.
Ο γηρασμένος φτωχός πληθυσμός ως επιβαρρυντικός παράγοντας
Η Ελλάδα είναι η τρίτη πιο γερασμένη χώρα στον αναπτυγμένο κόσμο, με το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 και 80 ετών να διαμορφώνεται σε 21,7% και 6,8% αντιστοίχως σήμερα. Περίπου το 30% του πληθυσμού είναι άνω 65 ετών.
Επίσης, στην Ελλάδα το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών κατάρρευσε έως και 35% τα χρόνια των μνημονίων. Ο πληθυσμός της Ελλάδας που βρίσκεται στο όριο της φτώχειας πλησιάζει το 70% σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
"google ad"
Τι σχέση έχει η φτώχια με την υγεία; Απόλυτη.
Έχει αποδειχθεί σε σειρά ερευνών σε πολλές διαφορετικές χώρες του κόσμου ότι ο φτωχός αρρωσταίνει περισσότερο, αντιμετωπίζει χρόνιες ασθένειες πολλά χρόνια νωρίτερα σε σχέση με ανθρώπους που είναι καλά οικονομικά και ως εκ τούτου είναι λιγότερο παραγωγικός.
Η φτώχια δημιουργεί επιπλέον βάρος στη λειτουργία του συστήματος υγείας γιατί οι φτωχοί… αρρωσταίνουν περισσότερο και δεν έχουν χρήματα να πάνε σε… ιδιώτες!
Η πλειοψηφία αυτών που πλήττονται είναι φτωχοί, δηλαδή, άνθρωποι που έχουν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό να είναι ευάλωτοι, να έχουν χρόνιες ασθένειες, που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αναζητήσουν θεραπεία σε ιδιωτικά ιδρύματα υγείας. Τώρα η κυβέρνηση λέει ότι λύνει το πρόβλημα δίνοντας σε αυτούς τους φτωχούς να πάνε σε ιδιώτες; Αποτελεί ένα τραγέλαφο χωρίς καμία απολύτως λογική!
Την ίδια στιγμή, αν και το ποσοστό δαπανών στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο είναι 79% και 15%, στην Ελλάδα είναι 59% και 35% αντίστοιχα.
Παρουσιάζουμε δηλαδή την χαμηλότερη δαπάνη από όλες τις Μεσογειακές χώρες ακόμη και από την Πορτογαλία, με ιδιωτικό τομέα απαγορευτικά υπερτροφικό (35% της ετήσιας δαπάνης) που παραπέμπει σε σύστημα υγείας μη δυνάμενο να ελεγχθεί τη στιγμή όπου ο πληθυσμός της χώρας που είναι γερασμένος και φτωχός είναι πάρα πολύ υψηλός.
Με απλά λόγια, στην Ελλάδα όπου ο ιδιωτικός τομέας είναι τεράστιος, υπερδιπλάσιος σε σχέση με αυτό που ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η εξάρτηση του πληθυσμού – λόγω της μεγάλης φτωχοποίησης μεγάλης μερίδας συμπολιτών μας – είναι τεράστια από ένα δημόσιο σύστημα υγείας υποχρηματοδοτημένο, υποστελεχωμένο, που δεν έχει τον κατάλληλο εξοπλισμό, που τώρα με κυβέρνηση Μητσοτάκη ιδιωτικοποιείται!
Οι γιατροί και οι νοσηλευτές που εργάζονται σε νοσοκομεία έχουν μειωθεί από το 2009 κατά 3831 και 1532 άτομα, σε 23,5 χιλ. και 38,4 χιλ. αντιστοίχως, το 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΒ.
Πάνω από 18.000 είναι οι γιατροί που έχουν φύγει στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια της κρίσης.
Το πρώτο έτος της πανδημίας, όχι μόνο δεν αυξήθηκαν οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία της Ελλάδας αλλά μειώθηκαν κατά 5.000.
Σημειώνεται, τέλος, ότι η κατά κεφαλή δαπάνη υγείας στην Ελλάδα το 2018 (€1.470 σε τιμές 2010) βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μαζί με τις πρώην χώρες του Ανατολικού μπλοκ ως επί το πλείστον. Έχοντας μειωθεί κατά 9,4% κατά μέσο όρο ετησίως από το 2008 έως το 2013 και παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη έκτοτε, λόγω δημοσιονομικών περικοπών και της κάμψης του διαθέσιμου εισοδήματος, που έφερε η κρίση, σήμερα βρίσκεται στα 2/3 περίπου του επιπέδου του 2009 (€2.071 σε τιμές 2010).