Συνέντευξη στον Παναγιώτη Γεωργούδη
Με στόχο να αναγεννηθεί η ύπαιθρος και να ζωντανέψουν τα εγκαταλειμμένα χωριά, αναδίδεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια σε όλη την Ελλάδα, με αφετηρία την Κρήτη, ένα αναπτυξιακό κίνημα με υπόβαθρο τον πολιτισμό και τον σεβασμό στο περιβάλλον: ο αγροτουρισμός και ο τουρισμός υπαίθρου.
Η προσπάθεια ξεκίνησε το 2008 με τη δημιουργία της Ενωσης Τουρισμού Υπαίθρου και Αγροτουρισμού Κρήτης, με πρώτη πρόεδρο την Κορίνα Μηλιαράκη, η οποία μιλάει στην «Εφ.Συν.».
• Κυρία Μηλιαράκη, ξεκινήσατε ένα όνειρο σε μια σκληρή πραγματικότητα. Ποια είναι η κατάσταση;
Εχουμε βαρεθεί να ακούμε για τη «βαριά» βιομηχανία του τουρισμού. Υπάρχει πλήρης έλλειψη στρατηγικής και σχεδιασμού όλα αυτά τα χρόνια από το κράτος. Το υπάρχον μοντέλο τουρισμού έγινε καθ’ υπαγόρευσιν πολυεθνικών και ιδιωτών με κρατική απουσία ή υποταγή, χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον, στον πολιτισμό και στην κοινωνία, αλλά με βάση το αχαλίνωτο κέρδος, το οποίο είναι πολλαπλώς αδιέξοδο. Η Ελλάδα είναι μία εν δυνάμει πολιτισμική υπερδύναμη, γιατί είναι η χώρα που γέννησε τον πολιτισμό. Μέχρι σήμερα έπασχε από έλλειψη αυτογνωσίας των κυβερνώντων με αυτοκαταστροφικές πολιτικές επιλογές.
• Τι πρέπει να γίνει;
Εάν δεν σκύψουμε με αγάπη και όραμα να συνθέσουμε το πολιτισμικό μας απόθεμα με την οικονομία και τον τουρισμό, θα εξακολουθήσουμε να είμαστε σε μία πορεία αυτοκαταστροφής. Με την αλλαγή της κυβέρνησης αισιοδοξούμε σε μία συνεργασία αναγέννησης της χώρας, γιατί έχει ηθική και πολιτική υποχρέωση να στηρίξει τον αγροτουρισμό σε όλη την Ελλάδα, διότι δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο.
• Ποιοι είναι οι στόχοι σας;
Να αποκτήσουμε δική μας εικόνα για το πρόβλημα, να δημιουργήσει το κράτος το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο. Στην απουσία θεσμικού πλαισίου απαντήσαμε με την αυτοοργάνωσή μας. Θέσαμε δικά μας ποιοτικά κριτήρια στην υπάρχουσα έλλειψη κριτηρίων και εντάσσουμε επιχειρήσεις στους φορείς μας με δική μας πιστοποίηση. Παράλληλα, δημιουργήσαμε τον Σύνδεσμο Ενώσεων Αγροτουρισμού Ελλάδας και γίναμε μέλη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Τουρισμού Υπαίθρου με επίσημη εκπροσώπηση στο Διοικητικό Συμβούλιό της, αφού πλέον υπάρχουν αντίστοιχες ενώσεις σε πολλές ελληνικές περιφέρειες και θα δημιουργηθούν και στις υπόλοιπες.
Εμείς ιδρύσαμε τον φορέα μας στην Κρήτη το 2008, έχει δυναμική εξέλιξη, με τη συμμετοχή πάνω από 80 επιχειρήσεων μικρής κλίμακας, οι οποίες αυξάνονται. Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης δημιουργείται η ιστοσελίδα:www.ruraltourismincrete.com
Η προσπάθεια, σε όλη την Ελλάδα, είναι να ζωντανέψουμε όλα τα εγκαταλειμμένα χωριά με κίνητρα και τη συνέργεια όλων των εμπλεκομένων, του αγρότη, του καφετζή, του εστιάτορα που δημιουργούν το τελικό προϊόν.
• Πώς μπορεί να «δεθεί» ο πολιτισμός με τον τουρισμό;
Η διαμόρφωση της τουριστικής πολιτικής μιας χώρας εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και νοηματοδοτούμε τον πολιτισμό. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για αγροτουρισμό, ούτε και για τουρισμό γενικότερα, χωρίς να προσδιορίσουμε τη σχέση του με τον πολιτισμό. Σ’ αυτόν ανήκουν και οι έννοιες του «ταξιδιώτη» και της «φιλοξενίας», που είναι έννοιες ελληνικές και έχουν άμεση σχέση με τον τουρισμό… Ο Τουρισμός Υπαίθρου και Αγροτουρισμός στηρίζεται στον πολιτισμό και περιλαμβάνει: τη σχέση με την ιστορία, την αρχαιολογία, τα ήθη και τα έθιμα, την πολιτιστική εξέλιξη, τις τέχνες και την αρχιτεκτονική, το φαγητό, την τοπική παραγωγή, τη μορφολογία της περιοχής.
• Η επιχείρηση Αγροτουρισμός πώς λειτουργεί;
Η επιχείρηση Τουρισμού Υπαίθρου–Αγροτουρισμού είναι μια διαφοροποιημένη τουριστική επιχείρηση, που αναπτύσσει έργα υποδομής μικρής κλίμακας, με ήπιες παρεμβάσεις στο περιβάλλον και προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες: φιλοξενίας, εστίασης, περιήγησης, ξενάγησης, αναβίωσης του παραδοσιακού τρόπου ζωής, γνωριμίας με παραδοσιακά επαγγέλματα, αγροτικές μεθόδους παραγωγής και καλλιέργειας, καθώς και παραγωγικές διαδικασίες που έχουν εκλείψει. Προώθηση, κυρίως τοπικών αγροτικών προϊόντων και τεχνημάτων, με στόχο να γνωρίσει ο επισκέπτης την ύπαιθρο, τον αγροτικό χώρο και τις αγροτικές ασχολίες, τα πολιτισμικά στοιχεία και τα αυθεντικά χαρακτηριστικά του τόπου, την παραδοσιακή κουζίνα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων της υπαίθρου.
• Ποια είναι τα ειδικά χαρακτηριστικά του;
Ο Αγροτουρισμός χαρακτηρίζεται από στοιχεία σεβασμού στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, περιλαμβάνοντας κατάλληλες μορφές τουρισμού που συμβάλουν στην καλύτερη γνωριμία και επικοινωνία, στην καλύτερη γνωριμία και επαφή των ξένων επισκεπτών με τον φυσικό πλούτο, στη συνειδητοποίηση ότι οι φυσικοί πόροι πρέπει να προστατευθούν, όχι μόνο για τους σημερινούς κατοίκους αλλά και για τις επόμενες γενιές, στη «διαπαιδαγώγηση» όλων στην «ανεκτικότητα» της διαφοράς, είτε αυτή είναι πολιτισμική είτε θρησκευτική.
Το όραμα για ένα ελληνικό μοντέλο Αγροτουρισμού
Ο Τουρισμός Υπαίθρου και Αγροτουρισμός, επειδή στηρίζεται στον Πολιτισμό, αυξάνεται με αλματώδεις ρυθμούς, γιατί ο σημερινός επισκέπτης είναι αυτός που θέλει να γνωρίσει έναν τόπο.
Να νιώσει την ιστορία του. Θέλει να αισθανθεί ότι ζει για λίγο, μέσα σ’ έναν διαφορετικό πολιτισμό. Αναζητά την εμπειρία της περιπλάνησης σε έναν διαφορετικό κόσμο.
Είναι αυτός που θέλει να συγκρίνει το σήμερα με το χθες, να κατανοήσει τους λόγους των αλλαγών.
Στην Ελλάδα μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα εξειδικευμένο μοντέλο Αγροτουρισμού για κάθε περιοχή. Η χώρα μας έχει το μοναδικό προνόμιο να διαθέτει ανεξάντλητους πόρους που διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή, σπάνια φυσική ομορφιά, ιστορία, παράδοση, γαστρονομία, αρχιτεκτονική.
Είναι η προσπάθεια που καταβάλλουμε, απέναντι στην ιδιοτέλεια και τον ατομικισμό που ο σύγχρονος τρόπος ζωής προσπαθεί να μας επιβάλει, να στηριζόμαστε στις προαιώνιες αξίες μας.
Για να κρατήσουμε τον κόσμο στην ύπαιθρο. Για να τονώσουμε την αγροτική ζωή, να ζωντανέψουμε τα χωριά, να ενισχύσουμε το οικονομικό εισόδημα.
Ο τουρισμός υπαίθρου και ο αγροτουρισμός είναι φιλοσοφία και τρόπος ζωής. Είναι η διάσωση της ταυτότητάς μας. Είναι πρόκληση εκτός από κληρονόμοι του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, να είμαστε και συνεχιστές.