Πλύση εγκεφάλου και διαφήμιση

Γράφει ο ΜΑΝΟΥΣΟΣ Γ. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
Οι ιδεολόγοι του φιλελευθερισμού της αγοράς υποστηρίζουν ότι η διαφήμιση δεν κατασκευάζει ψεύτικες ανάγκες αλλά ικανοποιεί ανθρώπινες επιθυμίες.
Από την αρχαιότητα όμως ο φιλόσοφος Σωκράτης είχε υποστηρίξει ότι η αρετή διδάσκεται μέσα από την παιδεία.Δεν διδάσκεται από τις σαπουνόπερες της τηλεόρασης και την πλύση εγκεφάλου της διαφήμισης.Όλες οι οργανωμένες κοινωνίες ανεξαρτήτως πολιτικής οργάνωσης θέτουν φραγμούς στις ανθρώπινες επιθυμίες δια των νόμων. Το ίδιο πράττουν και οι θρησκείες.Ο καπιταλισμός της ανοιχτής αγοράς δια της διαφήμισης, σου υποβάλλει την ιδέα ότι όλες οι καταναλωτικές σου επιθυμίες μπορούν να ικανοποιηθούν.Προφανώς ο εργαζόμενος δεν έχει τη δυνατότητα να ικανοποιήσει ακριβές επιθυμίες γιατί δεν έχει περίσσευμα χρημάτων. Τότε έρχεται πρόθυμα “η τραπεζική πίστη” να του δανείσει χρήματα για να τον έχει υπό εξάρτηση.Τακτικά σκάνε οι “φούσκες” από τη ξέφρενη πορεία των τραπεζιτών και των μονοπωλίων για περισσότερο κέρδος και δημιουργούνται οι μικρές και μεγάλες κρίσεις του καπιταλισμού.Δεν είναι ηθικά αποδεκτό να ικανοποιεί ο άνθρωπος την πιο παράλογη επιθυμία του την οποία θα προωθήσει η διαφήμιση για να αυξήσει το κέρδος του βιομηχάνου. Η επιστήμη και η τεχνολογία βέβαια έχει αλλάξει τον κόσμο.Παράγονται προϊόντα που κάνουν τη ζωή μας ευκολότερη, αλλά πριν ούτε τα γνωρίζαμε ούτε τα επιθυμούσαμε.Ξαφνικά με τη διαφήμιση και την πλύση εγκεφάλου μας γίνονται “απαραίτητα” και προέκταση του χεριού μας. Όπως π.χ το κινητό τηλέφωνο.Δεν μας εξυπηρετούσε όταν είχαμε μόνο σταθερό; Βεβαίως.Για κοιτάξτε τώρα γύρω σας; Και τα νήπια φέρουν κινητά για να τα παρακολουθούν οι μαμάδες στο νηπιαγωγείο.
Προφανώς δεν υποστηρίζω να σταματήσει η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος που βελτίωσε τα μέγιστα τις συνθήκες ζωής των κοινωνιών.
Χρειάζεται όμως μια αυτοσυγκράτηση κι ένας αυτοέλεγχος που θα επιτευχθεί μέσα από την παιδεία και τη καλλιέργεια του ανθρώπου.