Τις αλλαγές που έρχονται στον Ποινικό Κώδικα με βασικούς άξονες την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης, την αυστηροποίηση των ποινών και ειδικά σε αδικήματα όπως είναι ο εμπρησμός δάσους, την εκτέλεση μέρους των μικροποινών σε κατάστημα κράτησης ή με τη μορφή παροχής κοινωφελούς εργασίας, την μείωση των αναβολών και την επιβολή αναβολόσιμου από 80 έως 200 ευρώ όταν οι αναβολές οφείλονται στο δικηγόρο, παρουσίασε ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, παρουσία του υφυπουργού Δικαιοσύνης Ιωάννη Μπούγα και οι οποίες περιλαμβάνονται στο νέο νομοσχέδιο.
Παράλληλα, τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχετικό νομοσχέδιο των 105 άρθρων για «την τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας».
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η ποινή για την απόπειρα βιασμού που είναι σήμερα τα 8 έτη, ανεβαίνει στα 20 έτη, ενώ θα εκτίεται πλέον μέρος των μικρών ποινών, ανάλογα με το ύψος της επιβληθείσας ποινής, αλλά πάντως ποινές φυλάκισης άνω των 3 ετών θα εκτίονται σε σωφρονιστικό κατάστημα.
Παράλληλα, αυξάνεται η πρόσκαιρη κάθειρξη από τα 15 στα 20 έτη για τα εγκλήματα που έχουν μείζονες εθνικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Συγκεκριμένα, η εξ΄ αμελείας πρόκληση δασικής πυρκαγιάς από το πλαίσιο ποινής 1-5 έτη αυστηροποιείται και ανέρχεται σε πλαίσιο 3-5 έτη), ενώ ακόμη, προβλέπονται υψηλές χρηματικές ποινές μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ.
Ακόμη, όλα τα αδικήματα σε βαθμό κακουργήματος θα διώκονται αυτεπάγγελτα και όχι μετά από μήνυση, στα αδικήματα αυτά περιλαμβάνονται η απιστία, η απάτη, η υπεξαίρεση, και η τοκογλυφία. Ακόμη, αυτεπάγγελτή θα είναι και η δίωξη για την κακόβουλη άρνηση διατροφής
Επίσης, στις ποινικές δίκες ο αριθμός των αναβολών περιορίζεται σε μία μόνο, ανεξάρτητα από τον αριθμό των διαδίκων, ενώ προβλέπεται παράβολο από 80 έως 200 ευρώ ανάλογα με την αρμοδιότητα του δικαστηρίου, όταν το αίτημα αναβολής αφορά παράλληλη επαγγελματική υποχρέωση συνηγόρου σε άλλη δίκη.
Παράλληλα, προβλέπεται η επιβολή χρηματικών προστίμων από 1.000 έως 1.500 ευρώ – υπό τη μορφή δικαστικών εξόδων – στους δικομανείς, οι οποίοι κατ΄ επάγγελμα ή από δόλο υποβάλλουν ανακριβείς ή αβάσιμες μηνύσεις οι οποίες τίθενται στο αρχείο.
Σύμφωνα με νομοσχέδιο, όλα τα πλημμελήματα θα δικάζονται από το μονομελές πλημμελειοδικείο εκτός από εκείνα που αφορούν τα υπηρεσιακά εγκλήματα (παράβαση καθήκοντος κ.λπ.) και την ανθρωποκτονία εξ αμελείας, τα οποία θα δικάζονται από τριμελείς συνθέσεις.
Την ίδια στιγμή ενισχύεται η αρμοδιότητα του Μονομελούς Εφετείου. Καταργείται το πολυπρόσωπο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων του οποίου την αρμοδιότητα (εκδίκαση κατ’ έφεση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων) θα ασκεί Τριμελές Εφετείο στο οποίο θα προεδρεύει πρόεδρος Εφετών αρχαιότερος από τον πρωτοδίκως δικάσαντα και θα παρίσταται Εισαγγελέας Εφετών.
Ακόμα, θεσπίζεται το γενικό ακαταδίωκτο στους δασκάλους, καθηγητές, γιατρούς, κ.λπ. οι οποίοι υποχρεούνται πλέον να καταγγέλλουν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας τα οποία υποπίπτουν στην αντίληψή τους κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, ενώ παράλληλα θα προστατεύονται από κακόβουλες μηνύσεις που θα κατατίθενται σε βάρος τους.
Ο κ. Φλωρίδης τόνισε ότι το νομοσχέδιο έτυχε της έγκρισης του Πρωθυπουργού και του υπουργικού συμβουλίου και θέτει τέλος στο αίσθημα ατιμωρησίας που επικρατεί στην κοινωνία.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης προβλέπει:
-Από κανόνας, γίνεται εξαίρεση η αναστολή της ποινής για πλημμελήματα. Θα μπορεί να χορηγηθεί σε ποινές φυλάκισης έως ένα έτος, όταν οι αμετάκλητες προηγούμενες καταδίκες δεν υπερβαίνουν το ένα έτος.
-Έκτιση ποινών με εναλλακτικούς τρόπους κοινωφελούς εργασίας ή μετατροπή της ποινής σε χρήμα (η οποία επανέρχεται) για ποινές φυλάκισης έως 2 έτη.
-Πραγματική έκτιση μέρους της ποινής έως 6 μήνες για ποινές φυλάκισης από 2 έως 3 έτη.
-Πραγματική έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα για ποινές άνω των 3 ετών.
-Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης για κακουργήματα από τα 15 στα 20 έτη.
-Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης επί συρροής κακουργημάτων στα 25 έτη (από 20) και επί συρροής πλημμελημάτων στα 10 έτη (από 8).
-Αυστηροποίηση των προϋποθέσεων υφ’ όρον απόλυσης. Πλέον θα εναπόκειται στην ουσιαστική κρίση του δικαστικού συμβουλίου ανάλογα με την επικινδυνότητα του εγκλήματος και τα ατομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του δράστη, ανεξαρτήτως τυπικών προϋποθέσεων συμπλήρωσης χρόνου κράτησης.
-Άμεση εκδίκαση, χωρίς τήρηση της χρονοβόρας ενδιάμεσης διαδικασίας των συμβουλίων, των κοινώς επικίνδυνων κακουργημάτων (εμπρησμός δάσους, διατάραξη ασφάλειας συγκοινωνιών) και κακουργημάτων ειδικών ποινικών νόμων.
-Αυστηροποίηση της ποινής και απαγόρευση κάθε μορφής αναστολής ή μετατροπής της ποινής για το αδίκημα του εμπρησμού δάσους.
-Πρόβλεψη επιβολής παρεπόμενης ποινής δήμευσης περιουσίας του καταδικασθέντος εμπρηστή, ανάλογης με το μέγεθος και την αξία της βλάβης.
-Ποινικοποίηση με αυστηρές κυρώσεις των προπαρασκευαστικών πράξεων εμπρησμού δηλ. της κατοχής εμπρηστικών υλών ή αντικειμένων με σκοπό την προετοιμασία διάπραξης εμπρησμού δάσους (ποινή μη αναστελλόμενη μη μετατρεπόμενη).
-Πρόβλεψη αξιοποίνου, με ποινή φυλάκισης μέχρι ένα έτος, για το αδίκημα της μη συμμόρφωσης των υπόχρεων με διατάξεις λήψης μέτρων πυροπροστασίας όταν η παράλειψη αυτή συμβάλλει ουσιωδώς στην εξάπλωση της πυρκαγιάς.
-Αύξηση του ελάχιστου ορίου ποινής για την αξιόποινη πράξη της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας στα δύο έτη.
-Κατάργηση Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων και ενίσχυση της αρμοδιότητας Μονομελούς Πλημμελειοδικείου και Μονομελούς Εφετείου με σκοπό την αποδέσμευση δικαστών και την παράλληλη αξιοποίηση τους σε άλλες δίκες. Οι εφέσεις κατά αποφάσεων Τριμελούς Εφετείου θα εκδικάζονται επίσης από Τριμελές Εφετείο, που όμως θα συγκροτείται από αρχαιότερους στην ιεραρχία δικαστές.
-Ποινική διαπραγμάτευση με πρωτοβουλία του Εισαγγελέα, όταν το κρίνει σκόπιμο από τα στοιχεία της δικογραφίας.
-Υψηλά χρηματικά πρόστιμα για τους δικομανείς και όσους με δόλιες και προφανώς αβάσιμες μηνύσεις απασχολούν ασκόπως τον μηχανισμό απονομής της δικαιοσύνης.
-Περιορισμός των αναβολών από κάθε αιτία στη μία και πρόβλεψη παραβόλου υπέρ δημοσίου (ύψους από 80 έως 200 ευρώ ανάλογα με την αρμοδιότητα του δικαστηρίου), για την ενίσχυση των υποδομών της δικαιοσύνης, όταν το αίτημα αναβολής αφορά παράλληλη επαγγελματική υποχρέωση συνηγόρου σε άλλη δίκη.
– Πρόβλεψη εξέτασης με τεχνολογικά μέσα. Οποιαδήποτε κατάθεση, όπως μάρτυρα, πραγματογνώμονα, τεχνικού συμβούλου, διερμηνέα ή διαδίκου, ανωμοτί εξηγήσεις ή απολογία κατηγορουμένου, μπορεί να διεξαχθεί με τη χρήση τεχνολογικών μέσων, χωρίς τη φυσική παρουσία του προσώπου, όταν υπάρχει σοβαρό κώλυμα εμφάνισης ή κίνδυνος από την αναβολή ή για την ασφαλή διεξαγωγή της διαδικασίας.
–Αυστηροποίηση ποινών που αφορούν διάπραξη ενδοοικογενειακής βίας εις βάρος αλλά και ενώπιον ανηλίκου.
-Παροχή κινήτρων αλλά και υποχρέωση των επαγγελματιών (λ.χ κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, ιατροί, εκπαιδευτικοί) ν’ αναφέρουν αμελλητί κάθε περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας ενώ λαμβάνεται ειδική μέριμνα για τα θύματα μέσω ατομικής αξιολόγησης τους και διαχείρισης του κινδύνου επανάληψης της βίας και δευτερογενούς θυματοποίησης.
Τέλος το «ακαταδίωκτο» για τους τραπεζίτες
Την κατάργηση του «ακαταδίωκτου» των τραπεζών ανήγγειλε ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης κατά την διάρκεια της συνέντευξης τύπου του νομοσχεδίου που αφορά στην επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης.
Όπως χαρακτηριστικά είπε ο υπουργός όλα τα κακουργήματα συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών εγκλημάτων, όπως απιστία και απάτη, διώκονται πλέον αυτεπαγγέλτως, δηλαδή δεν θα απαιτείται πλέον η υποβολή έγκλισης.
Όπως χαρακτηριστικά είπε ο υπουργός δικαιοσύνης, στα πλαίσια της ισονομίας αυτό ισχύει για όλους συνεπώς και για τις τράπεζες και τους υπαλλήλους τους.
Η συγκεκριμένη διάταξη έχει αποτελέσει πηγή έντασης στην Βουλή μεταξύ του κ. Φλωρίδη και της αντιπολίτευσης, ενώ όταν για πρώτη φορά ο υπουργός Δικαιοσύνης είχε θίξει το θέμα, το Μέγαρο Μαξίμου είχε λάβει αποστάσεις, κάνοντας λόγο για «προσωπικές απόψεις» του υπουργού.
