Του Μανώλη Ντουντουνάκη

Αν και βρισκόμαστε στο 3ο συνεχόμενο έτος μειωμένων βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων, στα Χανιά, σχεδόν στο σύνολο τους δε παρουσιάστηκαν σημαντικά προβλήματα λειψυδρίας. Μόνο στην περιοχή της λίμνης της Αγυιάς, η λίμνη είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, εμφανίστηκαν πολύ σημαντικά προβλήματα με συνεχή μείωση της στάθμης της, με αποτέλεσμα η λίμνη να έχει σχεδόν στερέψει, με τεράστιες μακροπρόθεσμα οικολογικές συνέπειες. Όλοι έχουμε διαπιστώσει τις δραματικές συνέπειες από την υπεραντρληση, με φαραωνικές γεωτρήσεις από τον ΟΑΚ, κύρια προς χάρη των συνεχών αυξανομένων αναγκών των ξενοδοχείων.

Παράλληλα στη γύρω περιοχή, που αρδεύεται από τον ΤΟΕΒ Βαρυπετρου, που είναι γη υψηλής παραγωγικότητας, που έχει γίνει αναδασμός και που τα τελευταία χρόνια έχουν σημαντικές επενδύσεις στην ελπιδοφόρα καλλιέργεια των αβοκάντο, αλλά και άλλων μοντέρνων καλλιεργειών εσπεριδοειδών, κόκκινα γκρευ, όψιμα ομφαλοφορα πορτοκάλια, μανταρίνια κλπ., οι ποσότητες του νερού, δεν επαρκούν για την άρδευση των καλλιεργειών με μεγάλες αρνητικές συνέπειες τόσο στην αγροτική παραγωγή όσο και στο φυτικό κεφάλαιο.

Σημειώνεται ότι οι εγκαταστάσεις του τοπικού ΤΟΕΒ που φτιάχτηκαν τη περίοδο του αναδασμού, είναι προσανατολισμένες στη παροχή άρδευσης, με φυσική ροή, άρα και χαμηλού κόστους, και είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το γειτονικό υγροβιότοπο χωρίς να προκαλούν βλάβη σε αυτόν. Είναι από όλους αποδεκτό, στα λόγια αλλά και στα χαρτιά, η προτεραιότητα της γύρω περιοχής στην άρδευση έναντι οποιαδήποτε άλλης χρήσης, πλην ίσως της ύδρευσης της πόλης των Χανίων. Ενώ παλαιοτέρα πότιζαν 7/24, τώρα ποτίζουν 3 φορές τη βδομάδα από 2-3 ώρες τη φορά, ποσότητες που δεν επαρκούν.

Από την εμπειρία που υπάρχει από άλλες περιοχές πχ Θεσσαλία, Αργολίδα κλπ., ξέρουμε ότι η πτώση της στάθμης της λίμνης οφείλεται αποκλειστικά στην υπεραντληση από γειτονικές γεωτρήσεις και ότι η σωστή λύση είναι φράγματα και όχι γεωτρήσεις. Μάλιστα, στη περιοχή μας είναι τέτοια η έκταση της υποεραντλησης από τον ΟΑΚ, που η πίεση και οι παροχές στα δίκτυα του, είναι μεγαλύτερες από ποτέ. Παράλληλα, είναι ορατός ο κίνδυνος άμεσα να επιβληθεί, δίκαια, μεγάλο διαρκές πρόστιμο από την Ε.Ε, μέχρι να αρθούν οι συνέπειες, στη χώρα μας για τις συνέπειες της υποεραντλησης, στη στάθμη της λίμνης της Αγυιάς, και στο οικοσύστημα της.

Επίσης όλοι παρακολουθούμε τις προθέσεις της κυβέρνησης για ιδιωτικοποίηση του νερού, μέσα από μια ενιαία αρχή ανά Περιφέρεια, αρχικά, πράγμα που θα οδηγήσει σε:

• Αυξημένα τιμολόγια, ιδιαίτερα για την άρδευση, κάνοντας τη απαγορευτική
• Θα οδηγήσει όλους τους ΤΟΕΒ σε οικονομική ασφυξία, έτσι ώστε να «παρακαλούν» να ενταχθούν στο ενιαίο φορέα.

Είναι επιβεβλημένο λοιπον να ληφθούν άμεσα μέτρα, όχι μόνο για να βγάλουμε τη σεζόν αλλά μέτρα που θα επαναφέρουν πρώτα από όλα το οικοσύστημα της λίμνης στην πρότερη κατάσταση, αλλά και θα αποκαταστήσουν την αδικία που σήμερα υφίσταται η περιοχή γύρω από τη λίμνη στην άρδευση της. Πρέπει, άμεσα:

• Να περιορίσει σημαντικά την υπεραντρληση από τις γεωτρήσεις ο ΟΑΚ
• Να δοθεί προτεραιοποιηση από τον ΟΑΚ, στα φράγματα, μικρά και μεγάλα, έναντι των γεωτρήσεων
• Να διαφοροποιηθεί η τιμολογιακή του πολιτική, ανάλογα με το τελικό χρήστη. Δηλαδή να διατηρηθεί η σημερινή τιμή μόνο για την άρδευση και να αυξηθεί σημαντικά το τιμολόγιο για τις άλλες χρήσεις, ξενοδοχεία, πισίνες κλπ.
• Το χλωριωμένο, ακριβό, νερό της ΔΕΥΑΧ να χρησιμοποιείται μόνο για ανάγκες των κάτοικων της πόλης των Χανίων. Ούτε άρδευση, ούτε άλλες χρήσεις, διότι είναι οικονομικά ασύμφορο
• Καθιέρωση της ανακύκλωσης του νερού, όπου είναι εφικτό.
• Θέσπιση, υποχρεωτικής αφαλάτωσής που θα καλύπτει τις ανάγκες κάθε ξενοδοχείου
• Καταπολέμηση της νεροκλοπής

Αλλά και εμείς, ως ΤΟΕΒ, πρέπει να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες άμεσα, πριν μας επιβάλλουν, είτε την πολύ ακριβή ευφυή γεωργία είτε την επικίνδυνη ελλειμματική άρδευση:

• Να απαγορεύσουμε τη χρήση άλλης μεθόδου άρδευσης, πλην της στάγδην. Μπεκάκια, μακαρόνια, καταιωνιστηρες να απαγορευτούν.
• Το τιμολόγιο να είναι κλιμακωτό, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε καλλιέργειας. Όσοι υπερβαίνουν, σε κατανάλωση τις ανάγκες, να πληρώνουν πολλαπλάσια τιμή άρδευσης
• Να στείλουμε στον εισαγγελέα όσους ισχυρούς αντλούν με γεωτρήσεις από τον ΤΟΕΒ
• Να καταπολεμήσουμε τη νεροκλοπή

Ποτέ δεν είναι αργά, για να δώσουμε προτεραιότητα στο περιβάλλον, να αντισταθούμε στον υπερτουρισμο, και στη μονοκαλλιέργεια του, σε βάρος των υπόλοιπων παραγωγικών τομέων συμπεριλαμβανομένου του πρωτογενούς τομέα.

* ΕΔΙΠ Πολυτεχνείου Κρήτης

Παράγωγός