Της Γεωργίας Οικονόμου
Πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν για το debate των πολιτικών αρχηγών. Πολλές και οι συνακόλουθες γκρίνιες τόσο για τον περιορισμένο χρόνο των ερωτήσεων όσο και με το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι δεν έθεσαν ελεύθερες ερωτήσεις στους πολιτικούς. Όλα προκάτ. Οι πολιτικοί γνώριζαν τις θεματικές, άρα στο περίπου και τις ερωτήσεις που θα τους τεθούν και είχαν προετοιμαστεί καταλλήλως. Κάποιοι είχαν φέρει μαζί τους και φωτογραφίες σε μέγεθος Α4 για να αποδείξουν την αλήθεια των λεγομένων τους και ακόμη και αν η ερώτηση του δημοσιογράφου δεν ήταν η απολύτως αναμενόμενη, αυτοί απαντούσαν αυτό που είχαν προετοιμάσει.
Τουτέστιν διάλογος δεν έγινε, ελευθερία δεν υπήρξε, ούτε κάποιο ίχνος ανθρώπινου αυθορμητισμού. Βέβαια για να υπάρξουν όλα αυτά χρειάζεται και ο στοιχειώδης Πολιτισμός. Και δυστυχώς ο Πολιτισμός ήταν παντελώς απών το βράδυ της Τετάρτης. Καμία ερώτηση σχετική, καμία αναφορά, ούτε καν νύξη. Ούτε από τους δημοσιογράφους ούτε από τους πολιτικούς.
“Σε εσάς που μας ακούτε” ήταν το σύνθημα των σπουδαστών των δραματικών σχολών στον μεγάλο καλλιτεχνικό αγώνα που έκαναν δίνοντας σε όλους μας το παράδειγμα για το πώς μπορεί κάποιος να ορθώσει το παράστημά του απέναντι στην Πολιτεία ζητώντας ακόμη και το αυτονόητο, δηλαδή την αναγνώριση των σπουδών τους.
Σύνθημα προφητικό, αλλά και τραγικά ειρωνικό, καθώς κάνεις δεν τους άκουσε και κανείς δεν τους ακούει. Γιατί κανείς σε αυτή τη χώρα δε νοιάζεται για τον Πολιτισμό. Τον θεωρούν προϊόν πολυτελείας, κάτι που δεν αξίζει να ασχοληθεί κανείς εκτός κι αν για λίγο του φράξει τον δρόμο ή αν θέλουν να καπηλευτούν το κοινό αίσθημα και επίπλαστες επιτυχίες. Όπως έγινε με την υποτιθέμενη επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο ή με τον διθυραμβικό υποτιθέμενο επαναπατρισμό των 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων της συλλογής Στερν.
Μία κακή παράσταση
Δεν είναι να απορεί κάποιος που στο debate απολαύσαμε μία θεατρική παράσταση με αποστειρωμένους παράλληλους μονολόγους. Μία παράσταση άκρατα στιλιζαρισμένη με τους πολιτικούς αρχηγούς να προσπαθούν να μην τσαλακωθούν, να μην διαρρήξουν την τέλεια εικόνα τους. Με μονοπλάνα ζουμαρισμένα πάνω στα πρόσωπα των ομιλούντων, μην τυχόν και δούμε την αντίδραση του διπλανού τους.
Εμείς οι ελιτιστές – όπως συχνά μας αποκαλούν- δημοσιογράφοι του πολιτιστικού αυτήν την παράσταση θα τη χαρακτηρίζαμε κακή. Και τον σκηνοθέτη ατάλαντο γιατί απαίτησε απαγγελίες – και εξαγγελίες στην προκειμένη- και όχι δράση. Γιατί η ατέλεια και το τσαλάκωμα είναι αυτό που προκαλεί το “έλεος” και τον “φόβο” του θεατή, αίσθημα απαραίτητο προκειμένου να επέλθει η “κάθαρση” διά της εκλογικής διαδικασίας. Και το βράδυ της Τετάρτης έγινε σαφές πως κάθαρση δε θα έχουμε.
Ψιλά γράμματα θα έλεγε κάποιος το να προσπαθεις να παραλληλίσεις τον Αριστοτέλειο ορισμό της τραγωδίας με το debate. Αλλά μια τραγωδία δεν ήταν κι αυτό που είδαμε; Τραγωδία και μάλιστα Εθνική δεν ήταν και το δυστύχημα των Τεμπών; Το δυστύχημα αυτό που πρώτοι οι καλλιτέχνες “αγκάλιασαν” και γέμισαν τους δρόμους όλης της Ελλάδας παρασύροντας μαζί τους όλους τους πολίτες σε πορείες ειρηνικές με ουδέτερο κομματικό πρόσημο; Από το θέατρο δεν ξεκίνησε το ελληνικό #metoo και είδαμε κακοποιητές σκηνοθέτες να μπαίνουν στη φυλακή;
Ο χώρος του Πολιτισμού, ανέκαθεν -και πιο έντονα από τον καιρό της πανδημίας- υπήρξε κοιτίδα δημοκρατίας, διαλόγου και κοινωνικών αγώνων. Σήκωσε στις πλάτες του ένα τεράστιο κοινωνικό βάρος και προκάλεσε μία ασύλληπτα ρομαντική κοινωνική συσπείρωση. Δεν είναι τυχαίο που στα θέατρα επικρατεί το αδιαχώρητο τα τελευταία δύο χρόνια. Ο κόσμος έχει καταλάβει. Ο κόσμος ξυπνά. Όπως και δεν είναι τυχαίο που οι πολιτικοί δεν πηγαίνουν θέατρο. Αν πήγαιναν θα ήξεραν πώς να κάνουν και ένα σωστό debate, ελληνιστί, μία σωστή δημόσια συζήτηση. Όπως και θα ήξεραν να ακούνε…