Πολλές εκατοντάδες οι προσκυνητές που κατέκλυσαν την έρημο του Γκιώνα και μετείχαν της εορτής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου, στο μεγάλο προσκύνημα, γνωστό ως Άγιος Ιωάννης του Γκιώνα, στο άκρο του ακρωτηρίου Σπάθα, στην Κίσαμο Χανίων.
Εκατοντάδες οι «τασιμάριδες» που, πεζοπορώντας, διάνυσαν απόσταση πολλών χιλιομέτρων έως ότου φτάσουν στο προσκύνημα.
Πλήθος από νέα παιδιά, μεσήλικες και πρεσβύτεροι στην ηλικία περπάτησαν χιλιόμετρα δύσκολου και δύσβατου δρόμου, ορεινού και κακοτράχαλου, αρκετοί από τους οποίους ανυπόδητοι, εκπληρώνοντας το τάμα τους προς τον Άγιο.
Πρόκειται για ένα έθιμο, οι ρίζες του οποίου χάνονται στα βάθη των αιώνων, τηρείται και συνεχίζεται από τις νεώτερες γενεές, με την συμμετοχή εκατοντάδων προσκυνητών.
Του Εσπερινού χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος, ο οποίος σημείωσε:
«Υποκλινόμαστε, με σεβασμό και αγάπη πολύ, στην ευλάβεια των εκατοντάδων συμπροσκυνητών μας, όλων εσάς, που επί ώρες πολλές μη φειδόμενοι κόπου και μόχθου, προσέρχεστε πεζοί εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη και ευχαριστία σας προς τον Τίμιο Πρόδρομο και Βαπτιστή Ιωάννη, εκπληρώνοντας το τάμα σας, καταθέτοντας ενώπιον της Ιεράς Εικόνος Του αγωνίες, προσευχές, ικεσίες και δεήσεις.
Βαθύτατα μας συγκινεί η εικόνα τόσου μεγάλου πλήθους, ποτάμι ολόκληρο, νέων ανθρώπων μέσα στην ζέστη, την σκόνη και τον κάματο της ημέρας να περπατούν επί τόσες πολλές ώρες, αρκετοί μάλιστα και ανυπόδητοι, δηλώνοντας την πίστη και την ελπίδα. Αυτό ακριβώς είναι και η Εκκλησία μας. Ελπίδα ζωής και αλήθειας που όταν μεταμορφώνεται σε πίστη τότε ανασταίνει την ψυχή και την καρδιά.
Ανάχωμα στην ισοπεδωτική εποχή της εικονικής πραγματικότητας, των αισθήσεων και παραισθήσεων ως και των πάσης φύσεως εξαρτήσεων που τείνει να επιβληθούν ως τρόπος και στάσης ζωής. Όσο δυναμώνει η πίστη, τόσο θα διαλύεται το σκοτάδι και θα επικρατεί το φώς, η αλήθεια, η ζωή, η χαρά.
Όσο θα ανασταίνεται η ψυχή και η καρδιά μας, τόσο θα ζούμε την Βασιλεία του Θεού ως πραγματικότητα του εδώ και τώρα και όχι ως ένα μελλοντικό γεγονός, μακρινό και αβέβαιο», κατέληξε ο Σεβ. Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος, καλωσορίζοντας τους χιλιάδες προσκυνητές.
Για τον Άγιο Ιωάννη του Γκιώνα υπάρχουν πάρα πολλές ιστορίες, θρύλοι και διηγήσεις. Γι’ αυτό κάθε χρόνο, στις 29 Αυγούστου, στο πανηγύρι του Γκιώνα, συγκεντρώνονται χιλιάδες προσκυνητές από όλο το νησί που έρχονται να καταθέσουν τα τάματα τους και διαμένουν στα κελιά. Η λειτουργία της 29ης Αυγούστου στον Γκιώνα γίνεται πάντα τη νύχτα. Αρχίζει στις 2.00 π.μ. και τελειώνει περίπου στις 5.00 το πρωί.
"google ad"
Για τον πλάτανο που υπάρχει έξω από το ναό, ο μοναδικός ίσως σε όλο το Ακρωτήρι της Σπάθας, υπάρχει θρύλος που θέλει ένα καλόγερο του μοναστηριού να φέρνει ένα κλαδί πλατάνου από τα Νωπήγεια. Όταν γύρισε κουρασμένος από το δρόμο και τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού, κάρφωσε το ραβδί στο χώμα λέγοντας: «αν είναι ο Άγιος θαυματουργός, ας φυτρώσει αυτό το ραβδί».
Επειδή το εκκλησάκι βρίσκεται σε έρημο τόπο, οι προσκυνητές του έρχονται από την παραμονή και την προπαραμονή ακόμα με ζώα ή με τα πόδια και τα τελευταία χρόνια με αυτοκίνητα ως τον Πόρο. Το ιδιαίτερο στο προσκύνημα αυτό ήταν ότι τα παλαιότερα χρόνια βαφτίζονταν πολλά παιδιά (80-100) και όλα ήταν τασιμάρικα.
Επειδή το εκκλησάκι ήταν μικρό, η βάφτιση του κάθε παιδιού χωριστά ήταν δύσκολο πράγμα και γι’ αυτό κτίστηκε έξω από τη νότια αυλή, σε πέτρινη εξέδρα μαρμάρινο Βαπτιστήριο. Εκεί βαφτίζονται σήμερα τα παιδιά ανά εξάδες ή δωδεκάδες με 6 ή 12 Ιερείς.
Ο ναός κτίστηκε τον 16ο αιώνα ως μονόκλιτος και επεκτάθηκε σταδιακά σε δίκλιτο, παρόλο που έχουν εντοπιστεί αγγεία και νομίσματα του 12ου αιώνα σε μικρή στέρνα μέσα στο ναό. Το δεύτερο κλίτος να είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο και λειτουργείται μόνο στις 6 Δεκεμβρίου. Τριγύρω υπάρχουν ερείπια κτισμάτων από τα κελιά των μοναχών ενώ από δύο μυλόπετρες που υπάρχουν στο χώρο φαίνεται ότι λειτουργούσε ελαιοτριβείο. Το 1995, κατά τις εργασίες συντήρησης βρέθηκαν 7 τάφοι, κάτω από το δάπεδο, μάλλον ιερέων και μοναχών.