Άραγε είναι δυνατόν να προσδιοριστεί επιστημονικά από ποιους τόπους προέρχονται οι επτά λάρνακες και τα ταφικά αγγεία που φέρονται να διαπραγματεύονταν προς πώληση τα μέλη του κυκλώματος των αρχαιοκάπηλων; Την απάντηση αυτή, που αναμένουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και τα στελέχη του Τμήματος Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Κρήτης, μπορεί να δώσουν οι ειδικοί μέσα από συγκεκριμένες και χρονοβόρες διαδικασίες στο πλαίσιο της πραγματογνωμοσύνης που θα κληθούν να διενεργήσουν.
Σύμφωνα με αρχαιολογικούς κύκλους είναι δυνατόν να προσδιοριστεί ο τόπος προέλευσης των ευρημάτων μέσα από συγκριτικές μελέτες και τις αναλύσεις των πηλών. Είναι ενδεχόμενο επίσης να προσδιοριστεί και το αρχαίο εργαστήριο κατασκευής τους.
Είναι εντυπωσιακό ότι τα περισσότερα ευρήματα είναι άθικτα και αυτό είναι που ανεβάζει και την αξία τους. Δεν έχουν φθορές. Επιπλέον, υπάρχουν ένα-δύο ευρήματα που χαρακτηρίζονται εξαιρετικά σπάνια, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των ειδικών.
Αρχαιολόγοι, οι οποίοι όμως δεν έχουν εμπλοκή με την εν εξελίξει διαδικασία, ανέφεραν στο Cretalive με βάση το φωτογραφικό υλικό που δόθηκε στη δημοσιότητα, την εκτίμηση ότι οι λάρνακες μάλλον προέρχονται από διαφορετικούς οικογενειακούς τάφους αλλά και διαφορετικές περιοχές, πιθανότατα από Μεσσαρά αλλά και την ευρύτερη περιοχή του Κρουσώνα.
Τα ευρήματα αυτά αντιστοιχούν στην τελευταία φάση της Μυκηναϊκής κατάληψης της Κρήτης. Δυστυχώς, όπως σημειώνουν, το αρχαιολογικό περιβάλλον από το οποίο ανασύρθηκαν, δεν ανασυντίθενται. Καταστράφηκε για πάντα, αφανίζοντας πολύτιμα επιστημονικά δεδομένα. Αναφέρουν ακόμα ότι στην Κρήτη σε πολλές περιοχές υπάρχουν θαλαμοειδείς λαξευτοί τάφοι στο μαλακό φυσικό βράχο (κούσκουρας). Τέτοιοι τάφοι έχουν αποκαλυφθεί σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και στη διάρκεια διατομών στις παρειές ορυγμάτων κατά την εκτέλεση δημοσίων έργων.
Πώς άρχισε να ξετυλίγεται το κουβάρι της υπόθεσης
Η υπόθεση άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά σε επίπεδο προανακριτικής έρευνας στα τέλη του 2022, με έναυσμα κάποιες πληροφορίες, όπως επικαλούνται τα στελέχη της υπηρεσίας, οι οποίες υποστηρίζεται ότι αφορούσαν σε εισαγωγή και μεταφορά όπλων στη χώρα μας από τα νότια παράλια του νομού Ηρακλείου. Η αξιολόγηση του περιεχομένου των επισυνδέσεων κατεύθυνε τελικά τις έρευνες στα …δαιδαλώδη μονοπάτια της αρχαιοκαπηλίας, με τους αστυνομικούς του Τμήματος Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος να εστιάζουν στις κινήσεις της βασικής τριάδας των κατηγορουμένων για συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης, δηλαδή του 46χρονου ξυλουργού, του 56χρονου πρώην λιμενικού και του 72χρονου συνταξιούχου της αρχαιολογικής υπηρεσίας.
Κατά το Οργανωμένο, οι δύο πρώτοι εντόπιζαν αρχαιότητες ή κατόχους αρχαιοτήτων, φρόντιζαν να βρουν τους κατάλληλους αγοραστές και διευθετούσαν τις επιμέρους διαδικασίες για την ολοκλήρωση της κάθε αγοραπωλησίας. Η δράση τους, όπως περιγράφεται, στηριζόταν σε ένα δίκτυο ανθρώπων σε διάφορες περιοχές του νομού Ηρακλείου. Ο τρίτος της παρέας, ο συνταξιούχος της αρχαιολογικής υπηρεσίας, ήταν ο εκτιμητής της ομάδας. Μπορεί να μην είναι αρχαιολόγος, όπως έχουμε γράψει, όμως φέρεται να διαθέτει εξειδικευμένες γνώσεις και ήταν εκείνος που έδινε ουσιαστικά το «πράσινο φως», ανάλογα με την εκτίμηση που έκανε, για να προχωρήσει η διαδικασία της παράνομης αγοραπωλησίας. Αυτός είναι τουλάχιστον ο ρόλος που του αποδίδεται από την ΕΛ.ΑΣ.
Τους τελευταίους μήνες τους παρακολουθούσαν διακριτικά αλλά στενά. Διαρκούσης αυτής της επιτήρησης, τους έβλεπαν συνεχώς μαζί. Συνήθως έκαναν τις συναντήσεις τους στο ξυλουργείο του 46χρονου, όμως κανόνιζαν να τα λένε από κοντά και σε εξωτερικούς χώρους, τόσο στην πόλη του Ηρακλείου όσο και σε μέρη νοτίως του νομού. Άλλωστε οι δύο εκ των τριών κατάγονται από χωριά της Μεσσαράς.
Αν και σε γενικές γραμμές περιγράφεται ότι πρόσεχαν τα νώτα τους και τις συνομιλίες τους στα τηλέφωνα, κάποιες κουβέντες ξέφευγαν στις επικοινωνίες τους και ήταν κουβέντες που ξεκάθαρα παρέπεμπαν σε αρχαία αντικείμενα. Υπάρχουν, για παράδειγμα, αναφορές σε λέξεις όπως «χάλκινα, αρχαία νομίσματα, χρυσή κεφαλή μοσχαριού, ξιφολόγχη με σκαλίσματα».
Οι αστυνομικοί είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα αρχαία βρίσκονταν σε ασφαλή κρυψώνα και θα μετακινούνταν από ‘κει μόνο για την πώληση τους. Ο δειγματισμός προς τους υποψήφιους αγοραστές γινόταν μόνο με φωτογραφίες.
Στα μέσα Ιανουαρίου φέρεται να έγινε η πρώτη επαφή των τριών βασικών κατηγορουμένων με τον 37χρονο φούρναρη, ο οποίος φέρεται ως ο βασικός κάτοχος των αρχαίων ευρημάτων. Αφού τα εκτίμησαν και είδαν ότι αξίζουν και με το παραπάνω, απευθύνθηκαν στον 71χρονο που αναζητείται. Αυτός ήταν ο άνθρωπος που τους έκανε το «κονέ» με τον Ιταλό, τον 69χρονο Τζιοβάνι.
Όλες οι κινήσεις του Σικελού στην Κρήτη
Φυσικά, ο Σικελός δεν θα αγόραζε γουρούνι στο σακί. Η συμφωνία ήταν να ταξιδέψει στην Κρήτη ώστε να δει με τα μάτια του τα αρχαία και να εκτιμήσει την αυθεντικότητα τους. Τα έξοδα του ταξιδιού ήταν πληρωμένα από τους βασικούς κατηγορούμενους που έσπευσαν να τον περιποιηθούν και φυσικά να τον οδηγήσουν, τηρώντας όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, σε εκείνο το χωράφι κοντά στο Πετροκέφαλο, όπου βρισκόταν η αποθήκη με τον θησαυρό.
Από χθες το Cretalive, έδωσε όλες τις πληροφορίες για το ταξίδι του Σικελού στην Κρήτη ανήμερα του Πάσχα. Έφθασε μέσω Σπάτων στο αεροδρόμιο Ηρακλείου με την τελευταία πτήση. Τον περίμεναν να τον παραλάβουν ο ξυλουργός και ο πρώην λιμενικός, ενώ φυσικά παρών ήταν και ο 27χρονος διερμηνέας. Τον μετέφεραν σε κεντρικό ξενοδοχείο της πόλης και τον άφησαν να ξεκουραστεί, δίνοντας ραντεβού το επόμενο πρωί.
Πράγματι, σύμφωνα με τη δικογραφία, ο Σικελός παρελήφθη από την ομάδα το επόμενο πρωί και προέβησαν σε διάφορες συναντήσεις στην πόλη του Ηρακλείου. Μεσημβρινές ώρες πια ο Τζιοβάνι επιβιβάστηκε στο 4χ4 του ξυλουργού μαζί με τον διερμηνέα, ενώ ο πρώην λιμενικός ακολούθησε με μηχανή.
Όπως περιγράφεται, ο οδηγός του 4χ4 έκανε μία σύντομη στάση έξω από την οικία του συνταξιούχου της αρχαιολογικής υπηρεσίας προκειμένου να επιβιβαστεί και εκείνος στο όχημα. Μέσω διαφόρων οδών, ο οδηγός έφθασε στην περιοχή των Βουτών. Κοντά στο δεύτερο κυκλικό κόμβο μετά το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου, συναντήθηκαν με τον 37χρονο φούρναρη και τον 46χρονο βοσκό, οι οποίοι περίμεναν με δικό τους όχημα. Αντάλλαξαν μερικές κουβέντες και στην συνέχεια όλοι μαζί ακολούθησαν την επαρχιακή οδό Ηρακλείου-Αγίου Μύρωνα. Περιγράφεται ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής από το Ηράκλειο μέχρι και τον τελικό προορισμό τους, οι οδηγοί των οχημάτων σταματούσαν ξαφνικά στην άκρη του δρόμου ώστε να τσεκάρουν τυχόν κινήσεις παρακολούθησης.
Εν τέλει μετά τις Βούτες και στο ύψος του Πετροκέφαλου, τα οχήματα έστριψαν δεξιά και ακολούθησαν ένα τσιμεντένιο δρομάκι. Μετά από κάμποσα μέτρα, ακινητοποίησαν τα αυτοκίνητα. Εκεί υπήρχε μία μεταλλική αυλόπορτα και εντός της έκτασης υπήρχαν ελαιόδεντρα. Οι αστυνομικοί στάθηκαν σε απόσταση ασφαλείας για να μην αποκαλυφθούν καθώς το μέρος ήταν ερημικό. Ωστόσο είδαν, όπως περιγράφουν, τους επιβαίνοντας να κατεβαίνουν από τα αυτοκίνητα και να προχωρούν στο εσωτερικό του χωραφιού. Στο βάθος υπήρχε μία αγροικία που με δυσκολία διακρινόταν από την είσοδο της μεταλλικής πόρτας. Μετά από 10-15 λεπτά αποχώρησαν. Αρχικώς βγήκαν ο Ιταλός με τους συνοδούς του, δηλαδή τον ξυλουργό, τον συνταξιούχο και τον διερμηνέα. Μετά από 4 λεπτά εξήλθαν και οι άλλοι δύο, δηλαδή ο φούρναρης και με τον βοσκό. Ο καθένας τράβηξε το δρόμο του. Ο ξυλουργός επέστρεψε τον Σικελό στο ξενοδοχείο και τον διερμηνέα σε πάρκινγκ επί της Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Στην συνέχεια οι τρεις βασικοί, ο ξυλουργός, ο συνταξιούχος και ο πρώην λιμενικός συναντήθηκαν στο ξυλουργείο του πρώτου, σε συνοικία του Ηρακλείου. Μετά από αυτήν την συνάντηση, ο κύβος ερρίφθη.
Όπως προαναφέρθηκε, στους τρεις βασικούς ασκήθηκε ποινική δίωξη για συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης. Πέντε ακόμα διώκονται για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση. Πρόκειται για τον 37χρονο φούρναρη, τον 46χρονο βοσκό, τον 27χρονο διερμηνέα, και τους δύο που δεν έχουν συλληφθεί, δηλαδή τον 43χρονο ιδιωτικό υπάλληλο από χωριό του δήμου Μαλεβιζίου και τον 71χρονο που συνέστησε στους τρεις πρώτους τον Ιταλό.
Επιπλέον οι τρεις με την συγκρότηση της εγκληματικής οργάνωσης κατηγορούνται επίσης για αποδοχή και διάθεση μνημείων που αποτελούν προϊόντα εγκλήματος, ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, τα οποία ο υπαίτιος γνωρίζει ότι προέρχονται από αξιόποινη πράξη, τετελεσμένη (ως προς αυτούς) και σε απόπειρα (ως προς τον Σικελό), τελεσθείσα από κοινού, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση. Για άμεση συνέργεια στην προαναφερόμενη πράξη διώκονται ο βοσκός, ο διερμηνέας και ο 71χρονος που δεν έχει συλληφθεί.
Ακόμα, έχει ασκηθεί δίωξη για υπεξαίρεση μνημείων ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, τελεσθείσα από κοινού, κατ΄ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση σε βάρος του 37χρονου φούρναρη και του 43χρονου που διαφεύγει. Και οι επτά συλληφθέντες πήραν προθεσμία να απολογηθούν την Παρασκευή.