Την αποκάλυψη ότι είμαστε σε φάση επιδημικής έξαρσης ιλαράς στην Ελλάδα και ότι το ενδεχόμενο επιπλέον εξάπλωσης της στη χώρα μας είναι υπαρκτό, κάνει μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ένας από τους κύριους επιστημονικούς συμβούλους του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Ο Τάκης Παναγιωτόπουλος, καθηγητής του τομέα Υγείας του Παιδιού στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ εξηγεί ποιοί πρέπει να εμβολιαστούν καθώς η σύσταση δεν αφορά μόνο παιδιά αλλά και πολλούς ενήλικες. «Η ιλαρά είναι μια δυνητικά σοβαρή αρρώστια. Το ΚΕΕΛΠΝΟ παρακολουθεί συστηματικά την εξέλιξη της επιδημιολογικής κατάστασης στην Ελλάδα και διεθνώς, σταθμίζει τα δεδομένα και ενδέχεται -ανάλογα με την πορεία των πραγμάτων- να συστήσει πρόσθετα μέτρα», τονίζει.
Όπως αναφέρει, σε υπολογίσιμα ποσοστά μπορεί να προκαλέσει ωτίτιδα, πνευμονία, εγκεφαλίτιδα και άλλες ακόμη επιπλοκές, που καμιά φορά μπορεί να έχουν πολύ σοβαρή ή και μοιραία εξέλιξη.
Επίσης, λέει πως η ιλαρά, εκτός από το ενδεχόμενο των σοβαρών επιπλοκών, έχει την ιδιαιτερότητα της μεγάλης μεταδοτικότητας.
Γι’ αυτό, επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να αντικρουστεί η ανυπόστατη φημολογία για τους δήθεν κινδύνους από τα εμβόλια και να επικρατήσουν οι τεκμηριωμένες επιστημονικές απόψεις για τη σημασία και την ασφάλεια των εμβολίων γενικά.
Τα δεδομένα, δείχνουν ότι από τα πρώτα 100 περιστατικά που καταγράφηκαν, τα 90 αφορούν Έλληνες πολίτες και δεν είναι μια ασθένεια που επανεμφανίσθηκε εξαιτίας των μεταναστών.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Τάκη Παναγιωτόπουλου στον Μιχάλη Κεφαλογιάννη για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, έχει ως εξής:
> Με βάση την πιο πρόσφατη επιδημιολογική παρατήρηση μπορεί να μιλήσει κάποιος για επιδημία ιλαράς στη χώρα μας; Οι αριθμοί τι δείχνουν;
Το ΚΕΕΛΠΝΟ, μέσω των συστημάτων «επιδημιολογικής επιτήρησης» (όπως λέγονται), παρακολουθεί την πορεία των νοσημάτων στην Ελλάδα. Οι αριθμοί δείχνουν ότι είμαστε σε φάση επιδημικής έξαρσης ιλαράς στην Ελλάδα.
Το ΚΕΕΛΠΝΟ παρακολουθεί, επίσης, τις διεθνείς εξελίξεις. Σοβαρές επιδημικές εξάρσεις ιλαράς έχουν εκδηλωθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία, η Ρουμανία, η Γαλλία, η Βρετανία, το Βέλγιο και άλλες.
> Υπάρχει ανησυχία στο ΚΕΕΛΠΝΟ για το θέμα; Ποιο είναι το μέτρο που μπορεί και πρέπει να λάβει άμεσα η Πολιτεία για να ανακόψει την αυξητική πορεία των περιστατικών;
Το ενδεχόμενο της εξάπλωσης της ιλαράς στη χώρα μας είναι υπαρκτό. Τα κύρια μέτρα που μπορούν να ληφθούν, και σε μεγάλο βαθμό λαμβάνονται ήδη, είναι: α/ Η ευρεία ενημέρωση του κοινού για την ανάγκη άμεσου εμβολιασμού των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις, β/ η εφαρμογή δράσεων εμβολιασμού των παιδιών από ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
> Τι θα πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς για την πρόληψη της ιλαράς, για την αναγνώριση και την αντιμετώπιση της;
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της ιλαράς είναι ο εμβολιασμός με το εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR). Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ασφαλές εμβόλιο, όπως έχει δείξει η εμπειρία από τον εμβολιασμό πολλών εκατομμυρίων παιδιών παγκοσμίως για πιο πολύ από 4 δεκαετίες.
Τα συμπτώματα της ιλαράς είναι αρκετά χαρακτηριστικά: πυρετός με εξάνθημα (δηλαδή, κοκκινίλες-σπυράκια), ενώ συνήθως προηγείται μια φάση με γενικά συμπτώματα (καταρροή κ.λπ.). Ειδική θεραπεία για την ιλαρά δεν υπάρχει. Χρειάζονται υποστηρικτικά μέτρα και θεραπευτική αγωγή για τυχόν επιπλοκές. Η εξέταση από γιατρό είναι μια καλή πρακτική για να δοθούν εξατομικευμένες οδηγίες ανάλογα με την κατάσταση του ασθενή. Η πλειονότητα των αρρώστων δεν χρειάζονται νοσηλεία σε νοσοκομείο.
> Όσον αφορά τον εμβολιασμό, πέρα από τα παιδιά που πρέπει να εμβολιάζονται και να κάνουν τις επαναληπτικές δόσεις, υπάρχει λόγος να εμβολιαστούν και άλλες ομάδες του πληθυσμού;
Ναι, οι έφηβοι και οι ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν περάσει ιλαρά. Αυτοί θα πρέπει να ελέγξουν τα βιβλιάριά τους και εάν δεν έχουν κάνει 2 δόσεις εμβολίου (με τη μορφή του μονοδύναμου εμβολίου ιλαράς ή του μικτού εμβολίου MMR) θα πρέπει να συμπληρώσουν τις δόσεις που χρειάζονται.
> Γιατί πρέπει να ελέγξουμε ξανά την ιλαρά; Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της και ποια η πιο σοβαρή;
Η ιλαρά είναι μια δυνητικά σοβαρή αρρώστια. Σε υπολογίσιμα ποσοστά μπορεί να προκαλέσει ωτίτιδα, πνευμονία, εγκεφαλίτιδα και άλλες ακόμη επιπλοκές, που καμιά φορά μπορεί να έχουν πολύ σοβαρή ή και μοιραία εξέλιξη.
> Γιατί η επανεμφάνιση της ιλαράς που θεωρείται μια παιδική αρρώστια μας ανησυχεί σε επίπεδο δημόσιας Υγείας. Ο φόβος εστιάζεται στις επιπλοκές της;
Κατ’ αρχάς «παιδικές αρρώστιες» δεν υπάρχουν πια, δηλαδή δεν είναι πια αναμενόμενο ή ανεκτό όλα σχεδόν τα παιδιά να περνάνε κάποια αρρώστια. Κι αυτό γιατί τώρα έχουμε τα εμβόλια. Η ιλαρά, εκτός από το ενδεχόμενο των σοβαρών επιπλοκών, έχει επίσης την ιδιαιτερότητα της μεγάλης μεταδοτικότητας.
> Σε ποιό βαθμό εκτιμάται πως το εντιεμβολιαστικό κίνημα που γιγαντώθηκε τα τελευταία χρόνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συνέβαλε στην επανεμφάνιση της ιλαράς στη χώρα μας;
Ίσως είναι ακριβέστερο να μιλάμε για αντιεμβολιαστικές απόψεις και όχι για κίνημα, γιατί κίνημα δεν είναι. Το φαινόμενο αυτό έχει συμβάλει σημαντικά στη διασπορά της ιλαράς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και ενδέχεται αυτό να συμβεί και στην Ελλάδα εάν η επιδημική έξαρση επεκταθεί περισσότερο.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό να αντικρουστεί η ανυπόστατη φημολογία για τους δήθεν κινδύνους από τα εμβόλια και να επικρατήσουν οι τεκμηριωμένες επιστημονικές απόψεις για τη σημασία και την ασφάλεια των εμβολίων γενικά, και του εμβολίου ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (MMR) ειδικότερα.
> Υπάρχουν άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με ειδικούς πληθυσμούς, συμπεριφορές αλλά και ολιγωρία της Πολιτείας, οι οποίοι ενδεχομένως συνέβαλαν στην επανεμφάνιση της ιλαράς;
Πρέπει να διευκρινιστεί ότι η σημερινή επιδημική έξαρση ιλαράς στην Ελλάδα συνδέεται με την εξάπλωσή της σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με τις οποίες έχουμε πολλαπλούς διαύλους επικοινωνίας, και δεν είναι συνέπεια του κύματος προσφύγων και μεταναστών. Τα δεδομένα δείχνουν ότι από τα πρώτα 100 περιστατικά που καταγράφηκαν, τα 90 αφορούν Έλληνες πολίτες.
Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι από το 2016 όλοι -ασφαλισμένοι και ανασφάλιστοι- έχουν δωρεάν πρόσβαση στα εμβόλια του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών, υπάρχουν ακόμη ευάλωτες κοινωνικές ομάδες με χαμηλό επίπεδο εμβολιαστικής κάλυψης.
> Τι επιπλέον μέτρα σχεδιάζει το ΚΕΕΛΠΝΟ; Υπάρχει ενδεχόμενο η κατάσταση να οδηγηθεί εκτός ελέγχου;
Το ΚΕΕΛΠΝΟ παρακολουθεί συστηματικά την εξέλιξη της επιδημιολογικής κατάστασης στην Ελλάδα και διεθνώς, σταθμίζει τα δεδομένα και ενδέχεται -ανάλογα με την πορεία των πραγμάτων- να συστήσει πρόσθετα μέτρα. Τα μέτρα δημόσιας υγείας για τον έλεγχο μιας επιδημίας τα οποία εφαρμόζονται κάθε φορά πρέπει όχι μόνο να είναι αποτελεσματικά αλλά και να ακολουθούν την «αρχή της αναλογικότητας» προκαλώντας το μικρότερο δυνατό κοινωνικό κόστος.