Πρωτοβουλία για τη συγκρότηση ενός χώρου διαλόγου του προοδευτικού κόσμου παίρνουν οι Διονύσης Τεμπονέρας, Αντώνης Κοτσακάς και Χάρης Τσιόκας, μετά την παραίτησή τους από τα καθοδηγητικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ.
Όπως αναφέρουν σε κοινό κείμενό τους, «η αναγκαιότητα για την ανασύνθεση του ευρύτερου αριστερού – προοδευτικού χώρου είναι προφανής», επισημαίνοντας πως «οι λαοί ιδιαίτερα στη Δύση έχοντας επίγνωση της δυστοπίας, απορρίπτουν τη συλλογική δράση. Κόμματα συνδικάτα, κινήματα είναι σε υποχώρηση και οι πολίτες ιδιωτεύουν. Επιδιώκουν κατά μονάς την έξοδο από τη κρίση».
Αναλυτικά, το κείμενο:
11 Ιουλίου 2024
Στα πλαίσια της πρότασης που έχουμε καταθέσει για την ανασύνθεση του ευρύτερου αριστερού και προοδευτικού χώρου και προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα διαβούλευση με στόχο τη διαμόρφωση κοινά αποδέκτης, προγραμματικής πρότασης δημιουργούμε χώρο διαλόγου των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων με τη συμμετοχή υφιστάμενων κομμάτων, κοινωνικών φορέων, κινήσεων και ανένταχτων πολιτών .
Το κείμενο εμπεριέχει τεκμηρίωση για τις διεργασίες όπως αυτές διαμορφώνονται και καταλήγει στο δια ταύτα.
Η αναγκαιότητα για την ανασύνθεση του ευρύτερου αριστερού – προοδευτικού χώρου είναι προφανής .
Σημειώνουμε τέλος ότι η προσπάθεια αυτή δεν πρέπει να επεκταθεί σε ιδεολογικοπολιτικά ζητήματα παρά μόνο στα προγραμματικά.
Η πρόταση μας
Ο κόσμος αλλάζει
Ο παγκόσμιος καπιταλισμός ,μέσα από τις κρίσεις και τα αδιέξοδα που παράγει,προχωρά σε υπερβάσεις .
Το προηγούμενο στάδιο ήταν η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση , τώρα όμως έχουμε μπει σε φάση ανταγωνισμού ανάμεσα στον προστατευτισμό μεγάλων αγορών και τη παγκοσμιοποίηση .
Η έκρηξη της τεχνολογίας και της επιστήμης ,της βιολογίας και της γενετικής θέτει πλέον πολλά ερωτηματικά, σε αυτό που αποκαλούμε ανθρώπινη αυταξεία. Το μεγάλο ζήτημα που ανακύπτει είναι ποιος θα ελέγχει αυτή την τεράστια δύναμη .
Το συλλογικό υποκείμενο ανατροπής του περασμένου αιώνα ( προλεταριάτο ) υποχωρεί. Ένα νέο συλλογικό υποκείμενο είναι υπό διαμόρφωση (precariato) .
Ο διπολικός κόσμος του περασμένου αιώνα ,μετατρέπεται γρήγορα σε πολυπολικό .
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος βομβαρδίζεται καθημερινά από εκατομμύρια πληροφοριών. Αδυνατεί όμως να τις επεξεργαστεί και να τις αξιολογήσει με ό,τι αυτό συνεπάγεται .
Οι νέες διαιρετικές τομές
Η παγκόσμια αριστερά βρίσκεται σε υποχώρηση και άμυνα .Αμήχανη και σε αδυναμία να καταθέσει συνολική πρόταση .Οι βασικές διαιρετικές τομές του παρελθόντος, υποχωρούν. Έχουμε πλέον νέες διαιρετικές τομές που προκύπτουν από τις τεχνολογικές και επιστημονικές ανακαλύψεις .Αλλά και από τις γεωστρατηγικές ανατροπές ,την κλιματική κρίση και τη μετανάστευση.
Είναι προφανές ότι η μαρξιστική μέθοδος σκέψης που μας βοήθησε να κατανοούμε τον κόσμο, χρειάζεται επικαιροποίηση με βάση τα νέα στοιχεία .
Οι λαοί ιδιαίτερα στη Δύση έχοντας επίγνωση της δυστοπιας ,απορρίπτουν τη συλλογική δράση. Κόμματα συνδικάτα ,κινήματα είναι σε υποχώρηση και οι πολίτες ιδιωτεύουν .
Επιδιώκουν κατά μονάς την έξοδο από τη κρίση .
Ο κίνδυνος γενικευμένης ρευστοποίησης .
Το σύστημα βομβαρδίζει τους πολίτες με αρνητικά σοκ ,τους παθητικοποιει, τους θέτει σε καταστολή και τους καθιστά εύκολα διαχειρίσιμους .
Στις «ανεπτυγμένες καπιταλιστικά» κοινωνίες τα μεσαία και τα χαμηλά εισοδήματα έχουν απορρίψει τις σοσιαλδημοκρατικές προτάσεις ,που κυριάρχησαν τις δεκαετίες ‘70 ,’80,’90.
Τις θεωρούν συμπληρωματικές του συστήματος ,που στοχεύουν στη κερδοφορία των εταιρειών. Αναζητούν αντισυστημικές λύσεις και πολλοί νομίζουν ότι τις βρίσκουν στη λαϊκίστικη ακροδεξιά .
Είναι προφανές λοιπόν ότι η αριστερά είναι υποχρεωμένη να καταθέσει ,συνολική εναλλακτική πρόταση .
Πριν αρκετούς μήνες καταθέσαμε στο δημόσιο διάλογο άποψη που ξένισε πολλούς. Μιλήσαμε για τη γενικευμένη ρευστοποίηση ,της κοινωνίας ,των κομμάτων και του πολιτικού συστήματος .
Υποστηρίξαμε ότι πέρα από την οικονομική κρίση ,την κοινωνία διαπερνά οριζόντια ,κρίση αξιών .
Ανάμεσα στους πολίτες και τους πολιτικούς υφίσταται διαλεκτική σχέση αλληλοεπηρεασμου .
Πολίτες και πολιτικοί είμαστε παράγωγα του ίδιου αξιακού εποικοδομήματος .Η αμφίπλευρη απόρριψη δεν οδηγεί πουθενά .Απλά επιτείνει την κρίση την ίδια στιγμή που αντιμετωπίζουμε και οξυμένο ,δημογραφικό πρόβλημα .
Το πολιτικό προσωπικό της χώρας αδυνατεί να καταθέσει συνολική εναλλακτική πρόταση με εφαρμόσιμο πρόγραμμα .
Πρόταση με αρχές ,αξίες και όραμα .
Η ηγεσία της δεξιάς στηρίχθηκε και στηρίζεται από τις οικονομικές ελίτ οι οποίες απολαμβάνουν τα ανταλλάγματα .
Οι δημοκρατικοί ,αριστεροί πολίτες αναζητούν πολιτική έκφραση και διέξοδο κυβερνησιμοτητας.
Η αποχή του 60% χτυπάει καμπάνα κινδύνου .
Οι συστημικές δυνάμεις όπως γνωρίζουμε σχεδιάζουν πολιτική σε ορίζοντα δεκαετίας. Ας μην εκπλαγούμε αν επιλέξουν πρόωρη προσφυγή στις κάλπες πριν η φθορά της ΝΔ καταστεί μη αναστρέψιμη.
Ας σημειώσουμε εδώ, ότι η οικονομική ελίτ έχει ισχυρό ενδιαφέρον για να υπάρχει τόσο Πρωθυπουργός όσο και αρχηγός αντιπολίτευσης που να εμφορείται από τη δίκη τους κοσμοαντίληψη .
Οι νέοι άνθρωποι σήμερα προσλαμβάνουν τη κρίση ,περίπου ως κανονικότητα .
Δεν έχουν ζήσει και δεν τους αφορούν τα βιώματα των προηγούμενων γενεών .
Εμείς όμως έχουμε την ευθύνη γι αυτή την εξέλιξη .
Η πρόκληση και η ευθύνη για τον αριστερό προοδευτικό χώρο
Πολύς λόγος γίνεται από τους δημοσιολογουντες περί κεντροαριστεράς .
Εμείς διαφωνούμε .
Προτείνουμε τον όρο αριστερός και προοδευτικός χώρος .Η κεντροαριστερά είναι ένα νεφέλωμα χωρίς ιδεολογικό προσανατολισμό. Είναι κάτι που δεν μπορεί η δεν θέλει να είναι αριστερά ή κέντρο και ίσως αποτελεί κατάλοιπο της πολιτικής ιστορίας της χώρας .
Όταν στην Ευρώπη ακόμη και τα κόμματα της δεξιάς σοσιαλδημοκρατίας καταγράφονται ως αριστερά ,είναι απορίας άξιο γιατί κάποιοι επιμένουν στον όρο κεντροαριστερά .
Ο κίνδυνος της φασιστικής ακροδεξιάς είναι προ των πυλών .
Ας μην αναγκασθούμε βεβιασμένα να πάρουμε αποφάσεις όπως έγινε στη Γαλλία .
Η καχεξία του αριστερού προοδευτικού χώρου, δεν προσφέρει εναλλακτική, με ορίζοντα κυβερνησιμοτητας. Είναι όμως ανάγκη τώρα να καταστεί πεδίο ιδεών ,θέσεων και προτάσεων και όχι χώρος ικανοποίησης προσωπικών φιλοδοξιών .
Ας διασφαλίσουμε τη δυνατότητα να λειτουργήσει η συνταγματική πρόβλεψη που παρέχει τη δυνατότητα στο λαό να αλλάζει κυβερνήσεις .
Η ευθύνη αφορά όλους .Ο Ελληνικός λαός χρειάζεται όραμα .Όραμα αξιών αλλά με ρεαλισμό .Απαιτεί σχέδιο με δεσμεύσεις ,και χωρίς αμφισημίες .Χρειάζονται προτάσεις με αιχμές .Για παράδειγμα καθαρή θέση για τα ορυκτά καύσιμα .Κλείσιμο της ψαλίδας ανάμεσα στα μεγάλα και τα χαμηλά εισοδήματα .Κατοχύρωση εργασιακών δικαιωμάτων .Ενδυνάμωση και όχι υπονόμευση του ΕΣΥ .Αναβάθμιση και κατοχύρωση της δημόσιας παιδείας .
Συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την περιβαλλοντολογική κρίση και το δημογραφικό. Παραγωγικό σχέδιο που δεν θα είναι προσανατολισμένο μόνο στις υπηρεσίες και τον τουρισμό .
Προτεραιότητα δεν μπορεί να είναι μόνο η δίκαιη κατανομή του πλούτου αλλά και η αύξηση της παραγόμενης αξίας με διασφάλιση δικαίων όρων κατανομής στους συντελεστές .
Η γεωστρατηγική θέση της χώρας παρέχει δυνατότητες αλλά συνεπάγεται και δυσκολίες. Με δεδομένη την ένταξη μας σε υπερεθνικούς οργανισμούς (ΝΑΤΟ ~ΕΕ) πρέπει να μιλήσουμε για ένα σύγχρονο αριστερό πατριωτισμό .Βασικό θέμα αποτελεί ,το αμετάβλητο των συνόρων στη βαλκανική στα πλαίσια πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής .
Η Ελλάδα και εξ αιτίας της γεωστρατηγικής της θέσης δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι ,ο δεδομένος και υπάκουος άνευ όρων σύμμαχος .
Μέριμνα της το εθνικό συμφέρον και όχι οι επιδιώξεις και οι σχεδιασμοί του ΝΑΤΟ και της ΕΕ .
Στόχος να αναδειχθούμε σε βασικό ,αξιόπιστο και σταθερό πυλώνα για την Ειρήνη και την ανάπτυξη στην περιοχή .
Η πρόταση μας
Εμείς μήνες πριν από τις ευρωεκλογές ,καταθέσαμε πρόταση για την ανάγκη ανασύνθεσης του αριστερού και προοδευτικού χώρου .
Στην προεκλογική περίοδο στηρίξαμε τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Το αποτέλεσμα των εκλογών επιβεβαίωσε την άποψη μας .
Την επαύριον των εκλογών καταθέσαμε συγκεκριμένη πρόταση .Το βασικό στοιχείο της πρότασης αφορούσε την ανάγκη συγκρότησης ενός άτυπου συντονιστικού οργάνου με επιδίωξη να εκκινήσει τη διαβούλευση επιδιώκοντας συμπτώσεις στο προγραμματικό πεδίο. Η πρόταση αναφέρονταν στη συμμετοχή εκπροσώπων από όλους τους πολιτικούς φορείς του προοδευτικού χώρου σε αναλογία με τις εκλογικές καταγραφές . Απαραίτητη επίσης η εκπροσώπηση όλων των τριτοβάθμιων οργανώσεων των παραγωγικών και κοινωνικών φορέων .
Να υπενθυμίσουμε την ανοιχτή πολιτική εκδήλωση ,στο θέατρο «ΑΛΦΑ» στην οποία με εντυπωσιακή συμμετοχή και αποδοχή, συζητήθηκε η πρόταση .
Μεγάλο μέρος των στελεχών του χώρου στην αρχή ,είχε από αμήχανη έως αρνητική στάση .Όμως προϊόντος του χρόνου και με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα αυτό ανετράπη. Σχεδόν όλοι τώρα αποδέχονται καταρχήν την ανάγκη για ανασύνθεση αλλά όπως είναι αναμενόμενο επιχειρούν να προσαρμόσουν την ιδέα στη δίκη τους στρατηγική .
Με σκοπιμότητα μας απέδωσαν πρόθεση για αποδυνάμωση των κομμάτων.
Εμείς όμως είχαμε καταστήσει σαφές ,ότι τα κόμματα παραμένουν στο σημερινό τους status.
Διατηρούν την αυτοτέλεια τους ιδεολογικά ,πολιτικά και οργανωτικά .
Μέσα από τη διαβούλευση που προτείνουμε επιδιώκεται μόνο η διαμόρφωση ελάχιστης συμφωνίας στο προγραμματικό πεδίο συμφωνίας που οδηγεί σε εκλογική συμπόρευση .
Ετέθη το θέμα του bonus εδρών σε περίπτωση συνεργασίας κομμάτων .Υπάρχει το προηγούμενο του ΣΥΡΙΖΑ με τις συνιστώσες που ήταν κόμματα κατατεθειμένα στον Άρειο Πάγο.
Ακούμε επιχειρήματα για τον κίνδυνο ρευστοποίησης των κομμάτων .Εκείνοι που τον επισημαίνουν φαίνεται ότι δεν κατανοούν ότι η αποχή του 60% αυτό ακριβώς υποδηλώνει .
Επίσης αρκετοί από όσους επισημαίνουν αυτό το κίνδυνο με τις ενέργειες και τις προτάσεις τους τον επιτείνουν. Είναι υπόθεση του κάθε κόμματος με τις εσωτερικές του λειτουργίες και στα πλαίσια ευγενούς άμιλλας με τα αλλά κόμματα του χώρου να ενδυναμώσει τους όρους εσωτερικής του συνοχής .
Δεν τίθεται θέμα κατάργησης η συγχώνευσης κομμάτων .Η δίκη τους συμβολή για το ενιαίο εκλογικό σχήμα έγκειται καταρχήν στη συμμετοχή τους στη διαβούλευση για τη διαμόρφωση προγραμματικής συμφωνίας .Εάν και εφόσον αυτή καταστεί εφικτή ,οι Ελληνίδες και οι Έλληνες μαζί με τα μέλη των κομμάτων του χώρου, μέσα από ανοιχτές διαδικασίες κοινωνίας θα προσδιορίσουν την ηγετική ομάδα και τον επικεφαλής του σχήματος.
Η διαβούλευση για τη διαμόρφωση συμφωνίας δεν αφορά μόνο τα κόμματα, πρέπει η ίδια η κοινωνία μέσω των τριτοβάθμιων μαζικών και παραγωγικών φορέων ,να καταστεί συμμέτοχη και συνδιαμόρφωτης .
Εμείς ως πρόσωπα έχουμε απεμπλακεί από το οργανωτικό σκέλος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ. Παραμένουμε όμως στο ιδεολογικό του πλαίσιο όπως αυτό έχει διαμορφωθεί μέσα από συνεδριακές αποφάσεις .Θέλουμε να συμβάλουμε στην προσπάθεια αυτή .
Δεν ισχυριζόμαστε ότι αυτή η πρόταση είναι η μόνη σωστή, και με ικανοποίηση θα δούμε και άλλες προτάσεις που θα κατατεθούν .
Το επείγον είναι να ανοίξει ο διάλογος .
Τεμπονερας Διονύσης
Κοτσακάς Αντώνης
Τσιόκας Χάρης