Ένα συμβολικό χαρτονόμισμα των BRICS παρουσιάστηκε στη Σύνοδο Κορυφής του πολιτικού οργανισμού στο Καζάν της Ρωσίας. Στο χαρτονόμισμα, που φέρει της σημαίες των ιδρυτικών χωρών των BRICS (Ρωσία, Κίνα, Βραζιλία, Ινδία και Νότια Αφρική), αντανακλώνται και οι φιλοδοξίες των κρατών μελών του μπλοκ για αποδολαριοποίηση στις διασυνοριακές συναλλαγές.
Ήδη ο Βλαντιμίρ Πούτιν παρουσίασε στους εταίρους την πρότασή του για ένα νέο ανεξάρτητο σύστημα συναλλαγών (BRICS Clear), ώστε οι χώρες να απαγκιστρωθούν από τις δομές του δυτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Οι ηγέτες των BRICS αναζητούν τρόπους για να εμβαθύνουν την οικονομική τους συνεργασία παρακάμπτοντας τους μηχανισμούς της Δύσης και ένα από τα βασικά θέματα στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής που διεξήχθη στο Καζάν της Ρωσίας ήταν η επιτάχυνση της μείωσης των συναλλαγών σε δολάρια, ώστε να μετριαστεί η κυριαρχία των ΗΠΑ και η ικανότητά τους να μπορούν να χρησιμοποιήσουν το νόμισμα ως απειλή κυρώσεων και ως εργαλείο επιβολής των συμφερόντων τους.
Την Τετάρτη τα κράτη μέλη του μπλοκ ενέκριναν επίσημα τον διακανονισμό των διασυνοριακών πληρωμών σε τοπικά νομίσματα, ένα σημαντικό βήμα προς τη μείωση της εξάρτησης από το δολάριο. «Χαιρετίζουμε τη χρήση τοπικών νομισμάτων στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές μεταξύ των χωρών BRICS και των εμπορικών τους εταίρων», ανέφερε η Διακήρυξη του Καζάν, που εκδόθηκε στο τέλος της Συνόδου Κορυφής.
Η Ινδία φέρεται να έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο για την προώθηση των συναλλαγών σε τοπικό νόμισμα. Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι τόνισε ότι αυτή η αλλαγή θα ενισχύσει τους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ των χωρών των BRICS και θα παράσχει ένα πιο ανθεκτικό πλαίσιο για το εμπόριο.
Στο τελικό ανακοινωθέν γίνεται αναφορά και στο εναλλακτικό σύστημα πληρωμών (BRICS Clear). «Συμφωνούμε να συζητήσουμε και να μελετήσουμε τη δυνατότητα υλοποίησης μιας ανεξάρτητης, διασυνοριακής δομής, της BRICS Clear, μιας πρωτοβουλίας που θα συμπληρώνει την υπάρχουσα δομή των χρηματοπιστωτικών αγορών», τονίζεται. «Aναθέτουμε στους υπουργούς Οικονομικών και τους Κεντρικούς Τραπεζίτες να συνεχίσουν να μελετούν το ζήτημα των τοπικών νομισμάτων, των μεθόδων πληρωμών και των πλατφορμών και να μας υποβάλουν αναφορά στην επόμενη σύνοδο», ανέφεραν οι ηγέτες των BRICS.
«Εναλλακτικές» και «εφαρμόσιμες» λύσεις ενάντια στην κυριαρχία της Δύσης
Μεγάλος κερδισμένος της Συνόδου ήταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Φιλοξενώντας σε ρωσικό έδαφος 36 ηγέτες κρατών μελών στη μεγαλύτερη Σύνοδο των BRICS μέχρι σήμερα και υποδεχόμενος στους κόλπους του οργανισμού νέα σημαίνοντα μέλη, όπως τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο, ο πρόεδρος της Ρωσίας έδειξε πως όχι μόνο δεν είναι ένας απομονωμένος ηγέτης, ένας «διεθνής παρίας» όπως επεδίωξε η δυτική συμμαχία μετά την έναρξη του πολέμου, αλλά βρίσκεται και στον πυρήνα μιας δυναμικής ομάδας που μπορεί να διαμορφώσει το μέλλον της διεθνούς τάξης.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν στις δηλώσεις υπογράμμισε πως τα κράτη μέλη των BRICS προετοιμάζουν εναλλακτικές λύσεις εάν οι ΗΠΑ συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το δολάριο ως εργαλείο επιβολής των συμφερόντων τους.
«Το δολάριο παραμένει το πιο σημαντικό εργαλείο στην παγκόσμια χρηματοδότηση, αλλά η χρήση του ως πολιτικό όπλο υπονομεύει την εμπιστοσύνη στο νόμισμα», σημείωσε με νόημα ο Ρώσος πρόεδρος και πρόσθεσε: «Οι BRICS δεν επιθυμούν έναν πόλεμο έναντι του δολαρίου αλλά θα αναζητήσουν εναλλακτικές μεθόδους εάν η κατάσταση το απαιτήσει. Αν μας μπλοκάρουν (σ.σ. από τις αγορές μέσω κυρώσεων), θα βρούμε εναλλακτικές λύσεις», πρόσθεσε.
Και αυτές οι «εναλλακτικές» έχουν ήδη προκαλέσει σοβαρή ανησυχία στη Δύση. Η Ρωσία, με τη βοήθεια των συμμάχων της, επέδειξε εξαιρετική ανθεκτικότητα σε οικονομικό επίπεδο παρά τις κυρώσεις. Μάλιστα εν μέσω πολέμου αναβαθμίστηκε για πρώτη φορά στις κορυφαίες οικονομίες του κόσμου, βάσει των κριτηρίων της Παγκόσμιας Τράπεζας, ενός θεσμού που ελέγχεται από τη Δύση.
O άξονας Ρωσίας – Κίνας σε συνεργασία με τις χώρες του αποκαλούμενου «Παγκόσμιου Νότου» κατάφερε να ακυρώσει στη πράξη τις κυρώσεις, όπως παραδέχτηκε και το ΔΝΤ, αποδεικνύοντας πως το μπλοκ των BRICS διαθέτει την ισχύ και τα εργαλεία για να ξεπεραστεί η κυριαρχία των ΗΠΑ και της ΕΕ.
«Οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν το δολάριο ως όπλο»
Οι επισημάνσεις του Πούτιν για το δολάριο απηχούν τις επιδιώξεις των BRICS να περιορίσουν – όσο το δυνατόν περισσότερο – την εξάρτησή τους από τα δυτικά συστήματα στο εμπόριο και τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, ώστε να μην είναι ευάλωτοι σε κυρώσεις και άλλα μέτρα από τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Όπως τόνισε ο Ρώσος Πρόεδρος «η χρήση του δολαρίου ως όπλο θα επιταχύνει τη μετάβαση σε νέες χρηματοπιστωτικές δομές», υπονοώντας πως το μπλοκ των BRICS κινείται ήδη προς ένα νέο σύστημα. Η Ντίλμα Ρούσεφ, πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας και νυν επικεφαλής της Νέας Τράπεζας Ανάπτυξης (NDB), του αντίστοιχου θεσμού των BRICS με αυτόν της Παγκόσμιας Τράπεζας, επανέλαβε τις θέσεις του Πούτιν, υπογραμμίζοντας ότι το δολάριο έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον ως πολιτικό εργαλείο, γεγονός που έχει υπονομεύσει την αξιοπιστία του στην παγκόσμια οικονομία.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν στις δηλώσεις επισήμανε ότι η ταχύτητα μετάβασης σε ένα «πιο δίκαιο οικονομικό σύστημα» εξαρτάται από την απαγκίστρωση από «τους περιοριστικούς κανόνες και τις πλατφόρμες συναλλαγών κάποιου άλλου». Όσοι τα κράτη μέλη του μπλοκ των BRICS υποχρεώνονται να λειτουργούν εντός των σημερινών δομών συναλλαγών, που ελέγχονται από τη Δύση και κυρίως τις ΗΠΑ, τόσο το πρόβλημα θα συνεχίζεται και θα μεγαλώνει, σημείωσε ο Ρώσος Πρόεδρος.
