«Υπάρχει και η κυβέρνηση ανοχής, το δίλημμα θα το απαντήσει ο λαός» λέει ο Π. Πολάκης, μέλος της ειδικής διϋπουργικής για τη Διαφθορά. Παρουσιάζει τις νομοθετικές παρεμβάσεις για τη διαπλοκή που έμειναν ημιτελείς, «δείχνει» τα πρώτα ισοδύναμα και εξηγεί πώς θα «τσακίσουμε τη ραχοκοκκαλιά του πελατειακού κράτους».
• Τις κινήσεις που θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ σε πέντε μέτωπα: χρέος, κράτος, διαφθορά, ισοδύναμα, ανασυγκρότηση, αναλύει ο πρώην υφυπουργός και υποψήφιος βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ στη συνέντευξή του στο Euro2day.gr
Η συμφωνία της απελθούσας κυβέρνησης με τους εταίρους κάνει δύσβατο τον δρόμο του ΣΥΡΙΖΑ προς τις κάλπες. Τι «υπόσχεστε» τώρα στους απογοητευμένους πολίτες;
Η συμφωνία έχει σαφώς σκληρά και τιμωρητικά μέτρα, αλλά εμείς πρέπει να κάνουμε πέντε πράγματα στο επόμενο διάστημα: χρέος, κράτος, διαφθορά, ισοδύναμα, ανασυγκρότηση. Αυτό είναι το θετικό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ, αυτή τη στιγμή και με δεδομένη τη συγκεκριμένη συμφωνία, με το οποίο θα κληθούμε να αποδείξουμε εάν θα αξιοποιήσουμε τη δεύτερη ευκαιρία που πιστεύουμε ότι θα μας δώσει ο ελληνικός λαός.
Κυρίως σε ό,τι αφορά το χρέος, εμείς επιβάλλαμε τη συζήτηση, εμείς πρέπει να κάνουμε και τη διαπραγμάτευση. Πρέπει να φύγει αυτή η θηλιά και ο τεχνικός τρόπος εκβιασμού της ελληνικής Πολιτείας από τους εταίρους. Διότι εάν μετά από τα τρία χρόνια της συμφωνίας «σκάσουν» κάποια μεγάλα ομόλογα θα έχεις πάλι τα ίδια. Το θέμα πρέπει να λήξει αυτό το φθινόπωρο.
Στο «κράτος» τι πρέπει να κάνετε;
Βασικός ανασταλτικός παράγοντας οποιασδήποτε διαδικασίας παραγωγικής ανασυγκρότησης και χτυπήματος της διαφθοράς είναι ο κρατικός μηχανισμός. Οικοδομήθηκε τα τελευταία 70 χρόνια στην Ελλάδα μέσα από διαδοχικούς κύκλους εξαγοράς της ελληνικής κοινωνίας, κυρίως μετά τον πόλεμο, ώστε το μετεμφυλιακό κράτος να χτίσει τις κοινωνικές του συμμαχίες και να συγκροτήσει την πελατειακή του δομή.
Αρα, αυτό το κράτος είναι πελατειακό (για να αναπαράγει αυτούς που διόρισαν) και βασικός μοχλός διάχυσης της παραοικονομίας, ενώ συσκοτίζει την ευθύνη των λειτουργών του ώστε τελικά να μην φταίει κανείς για τίποτα. Εμείς πρέπει να του τσακίσουμε τη ραχοκοκκαλιά.
Με ποιον τρόπο;
Πέρα από την αλλαγή των διοικήσεων οργανισμών κλπ, πρέπει να του αλλάξουμε τον τρόπο που δουλεύει. Διότι ακόμα κι αν βάλουμε παντού τίμιους και ηθικούς, σε δυο-τρία χρόνια θα βρεθούν κι άλλοι να «τα πιάνουν».
Χρειάζεται άλλο μοντέλο με την εξής κεντρική ιδέα: να μεταφερθούν τουλάχιστον οι 15.000 από τις 24.000 αρμοδιότητες που έχει συνολικά το ελληνικό κράτος στους θεσμούς «εξουσίας» που είναι πιο κοντά στον πολίτη, δηλαδή στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στις αποκεντρωμένες δομές του κράτους.
Αυτό το επιχείρημα το ακούμε χρόνια, μπορείτε να δώσετε ένα παράδειγμα;
Ενας δήμος για να κάνει ακόμη κι ένα πολύ μικρό έργο χρειάζεται την έγκριση υπηρεσιών που βρίσκονται εκτός του ορίου του, είτε εντός της περιφέρειας είτε και στην Αθήνα. Αυτός είναι ένας μηχανισμός πολιτικού ελέγχου και κατεύθυνσης του χρήματος, ώστε η κεντρική εξουσία να εξυπηρετεί γενικά και τοπικά κυκλώματα διαφθοράς και εξουσίας.
Τι προτείνω εγώ: ένας δήμος μεγέθους πχ 20.000 κατοίκων, να μπορεί να σχεδιάζει, να μελετά, να αδειοδοτεί (αυτή είναι η κρίσιμη λέξη), να δημοπρατεί, να εκτελεί έργο-υπηρεσία μέχρι ενός ποσού που θα το συμφωνήσουμε. Με τη λήξη του προγράμματος δε, να υπάρχει ένας τελικός απολογιστικός-κατασταλτικός έλεγχος από κεντρικό φορέα με αυξημένες τιμωρητικές αρμοδιότητες. Με άλλα λόγια, το κεντρικό κράτος θα σου λέει «από εδώ μέχρι εκεί μπορείς να κινηθείς και παίξε μπάλα μόνος σου, στο τέλος όμως θα σε ελέγξω αυστηρά».
Θα μπορούσα να παρατηρήσω ότι ένα τέτοιο μοντέλο μεταφέρει τη διαπλοκή-διαφθορά στην τοπική κοινωνία…
Ισχύει αυτό. Οταν όμως ο πολίτης θα ξέρει ότι αυτή η τοπική δομή εξουσίας μπορεί να πάρει αποφάσεις που να αλλάξουν τη ζωή του, θα προσέχει ποιους θα εκλέγει ως τοπικούς κυβερνήτες.
Φυσικά αυτό το μοντέλο αφορά και άλλες δομές του κράτους, από τις διοικήσεις νοσοκομείων, οργανισμών κλπ, οι οποίοι θα μπορούν να κινηθούν για να γίνουν πιο γρήγορα κάποια πράγματα αλλά θα ξέρουν ότι στο τέλος του χρόνου ή του έργου «έρχεται» ο τελικός κατασταλτικός πέλεκυς του ελέγχου.
Καπνά και καύσιμα θα «δώσουν» μισό ΕΝΦΙΑ
Στον ελάχιστο χρόνο που δουλέψατε ως υπουργική ομάδα, τι σχεδιάσατε για το περίφημο δίπτυχο διαπλοκή-διαφθορά;
Εκτός από το νομοσχέδιο για τις τηλεοπτικές άδειες, τρία νομοσχέδια και υπουργικές αποφάσεις για τα καπνά, για τα καύσιμα και για τον έλεγχο του 1,3 εκατομμυρίων ΑΦΜ. Παράδειγμα: από τα τσιγάρα που πωλούνται στα περίπτερα το ελληνικό κράτος, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, χάνει 500 εκατ. ευρώ το χρόνο. Διότι ο αριθμό που βλέπετε σ΄αυτό το «χαρτάκι» (σ.σ. ταινία) πάνω στα πακέτα μπορεί να έχει τυπωθεί και δύο και τρεις φορές με τον φόρο να έχει πληρωθεί μόνο για τη μία. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται μία άλλη ταινία με πολλαπλάσια στοιχεία που δεν μπορούν να αναπαραχθούν.
Για τα καύσιμα;
Προβλέπεται μία αντίστοιχη διαδικασία. Διότι το σύστημα εκροών-εισροών που νομοθέτησαν οι προκάτοχοί μας μπήκε στο 40% των πρατηρίων και στα διυλιστήρια, στα οποία όμως δεν λειτούργησε ποτέ, διότι η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων δεν ολοκλήρωσε το λογισμικό που απαιτείται. Επίσης είχε αφήσει εκτός ελέγχου και εκτός συστήματος εισορών-εκροών τα πλοία που μεταφέρουν το ναυτιλιακό αφορολόγητο πετρέλαιο και όπου γίνεται η μισή φοροδιαφυγή, της τάξης των 900 εκατ. ευρώ.
Για τα 1,3 εκατομμύρια ΑΦΜ που λέτε τι προεργασία κάνατε;
Πρόκειται για «κατόχους» ΑΦΜ που ξέρουμε ότι έχουν φοροδιαφύγει. Οργανώσαμε αυτόματη σύγκριση των φορολογικών δηλώσεων με τις πρωτογενείς τους καταθέσεις σε όλες τις τράπεζες, δηλαδή με το «νέο χρήμα, όχι τις μετακινήσεις του, σε εύρος μίας δεκαετίας, 2002-2012.
Οι υπαίτιοι θα κληθούν να πληρώσουν το 30%, τουλάχιστον, ως φόρο για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αν δεν ανταποκριθούν σ΄αυτό, καλύτερα να αλλάξουν χώρα. Το νέο αυστηροποιημένο πλαίσιο δε, περιλαμβάνει όλες τις λίστες που κουβεντιάζουμε – Λαγκάρντ, Λουξεμβούργου και λοιπές.
Αφήνετε εκτός πεδίου τις δημόσιες συμβάσεις και προμήθειες;
Κάθε άλλο. Εδώ η κεντρική ιδέα είναι: όχι κεντρική προμήθεια αλλά κεντρική τιμολόγηση. Διότι δεν μπορεί το κράτος να πληρώνει υπερπολλαπλάσια υλικά ή υπηρεσίες που στον ιδιωτικό τομέα τιμολογούνται πολύ πολύ φθηνότερα.
Κοιτάξτε, από όλα αυτά, περιμένεις να αντλήσεις ένα τεράστιο ποσό εσόδων και πάνω σ΄αυτή τη βάση θα εφαρμόσεις ισοδύναμα για να ελαφρύνεις μέτρα. Μόνο τα καύσιμα και τα καπνά θα δώσουν τον μισό και παραπάνω ΕΝΦΙΑ, για παράδειγμα.
Επίσης, για τη φοροδιαφυγή, συνέβαλλε πάρα πολύ στην είσπραξη του ΦΠΑ η χρήση καρτών που προκάλεσαν τα capital controls. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να μονιμοποιηθεί το πλαστικό χρήμα και να κατέβει και το όριο. Υπάρχουν σκέψεις γι΄αυτό, καθώς και για το πώς θα διαχυθεί σε επαγγέλματα και υπηρεσίες.
«Χρειαζόμαστε εκατοντάδες μικρά έργα»
Και με την παραγωγή; Πώς μπορεί να φτάσει αυτή η χώρα να παράγει πλούτο;
Με την παραγωγική ανασυγκρότηση. Που σημαίνει να στηρίξεις την πρωτογενή παραγωγή και την μεταποίηση, να σχεδιάσεις την αξιοποίηση των ενεργειακών αποθεμάτων, να στηρίξεις τα πανεπιστήμια και την καινοτομία για τη δημιουργία νέας γνώσης και, βεβαίως, να προσελκύσεις επενδύσεις. Για τις οποίες, η κεντρική ιδέα είναι ότι χρειάζεσαι σταθερότητα στη φορολογία και στην οικονομία αλλά και διαφορετικό κράτος, όπως περιέγραψα πριν.
Επίσης, τα προηγούμενα κοινοτικά πακέτα κατευθύνθηκαν σε οκτώ-δέκα μεγάλους εργολάβους. Αρα, το μοντέλο κι εδώ πρέπει να αλλάξει. Χρειαζόμαστε ένα-δύο το πολύ μεγάλα έργα ανά περιφέρεια και δεκάδες-εκατοντάδες μικρά που να αφορούν την πρωτογενή παραγωγή (από αρδευτικά έργα, οδοποιίες κλπ), την ανάδειξη του τουριστικού προϊόντος (λιμενικές υποδομές, αναπλάσεις, διαδρομές), την ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων (μικρές τοπικές επενδύσεις για τυποποίηση προϊόντων ώστε να μένει στη χώρα η προστιθέμενη αξία).
Με λίγα λόγια, χρειαζόμαστε εκατοντάδες μικρά έργα μεγάλης τοπικής αξίας που θα έλκουν, με τη σειρά τους, άλλες επενδύσεις, επίσης μικρές και μεγάλες.
Αυτό δεν θα εμποδίσει τον επιχειρηματία να μετακομίσει σε γειτονικές χώρες με χαμηλότερη φορολογία, όμως.
Είναι λάθος η αντίληψη ότι οι επενδύσεις εξαρτώνται μόνο από τον φορολογικό συντελεστή. Οι Γερμανοί έχουν υψηλή φορολογία, οι Σουηδοί το ίδιο, χωρίς φόρους δεν μπορείς να έχεις κοινωνικό κράτος. Αλλά, πρέπει να έχεις σταθερή φορολογία χωρίς να βγάζεις (και) στον επιχειρηματία …νέα φυστίκια κάθε τρεις και λίγο. Επίσης, πρέπει ο ενδιαφερόμενος να έχει ένα περιβάλλον και μία προηγούμενη δημόσια επένδυση που θα επιτρέπει στη δική του επένδυση να ανθίσει.
Με σκελετούς του χθες δεν συγκυβερνούμε
Καμία δημοσκόπηση δεν δίνει αυτοδυναμία, αλλά η θέση σας για τις κυβερνητικές συνεργασίες παραμένει θολή. Τι θα κάνετε αν πάρετε τη πρώτη θέση αλλά χωρίς απόλυτη πλειοψηφία;
Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει καθαρή εντολή και αυτοδυναμία. Πστεύουμε ότι ο ελληνικός λαός θα μας δώσει την δεύτερη ευκαιρία και δεν θα παλιννοστήσει τους βρυκόλακες και τους σκελετούς του παρελθόντος, οι οποίοι, μάλιστα, βλέποντας και τα 35 δις του αναπτυξιακού πακέτου που προβλέπει η συμφωνία, σήκωσαν κεφάλι.
Θεωρώ πως ούτε με ΝΔ ούτε με ΠΑΣΟΚ ούτε με Ποτάμι μπορούμε να συγκυβερνήσουμε, διότι δεν θα μπορούμε να κάνουμε τίποτα από αυτά που λέμε. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι θα έχουμε κυβερνητικούς «συνεταίρους» αυτούς που οργάνωσαν και υλοποίησαν τη διαπλοκή τα προηγούμενα χρόνια.
Ο κ.Τσίπρας όμως, ερωτηθείς για Ποτάμι και ΠΑΣΟΚ, είπε ότι αν σας λείπουν κάποιες έδρες για την απόλυτη πλειοψηφία θα πρέπει να αναλάβουν κι αυτά τις ευθύνες τους. Εσείς προτιμάτε νέες εκλογές;
Οχι βέβαια. Κατ΄αρχήν θεωρώ ότι οι ΑΝΕΛ θα μπουν στη Βουλή και θα σχηματισθεί κυβέρνηση. Αλλά εάν έχουμε πχ 145 έδρες, υπάρχει και η λύση της κυβέρνησης ανοχής. Το δίλημμα θα το απαντήσει ο ελληνικός λαός.