Όπως τονίζεται σ το κείμενο, πρόκειται για έναν χώρο ο οποίος περικλείει τις πηγές των Αρμένων, οι οποίες υδροδοτούν όχι μόνο την τοπική κοινότητα και τις τοπικές καλλιέργειες, αλλά και μεγάλο μέρος του Αποκόρωνα.
Σύμφωνα με τους κατοίκους, πρόκειται για έναν χώρο η περιβαλλοντική αξία του οποίου είναι ανεκτίμητη, καθώς οι πηγές και το δίκτυο των ποταμών που προκύπτει από αυτές πέρα από νοικοκυριά και καλλιέργειες υδροδοτούν και συντηρούν πλήθος φυσικών οικοσυστημάτων στα πέριξ του κάμπου έως και τις εκβολές τους στη θάλασσα.
Επίσης, η ιστορική αξία του είναι ορόσημο στους αγώνες για την απελευθέρωση του νησιού καθώς εκεί έγιναν οι μεγάλες επαναστατικές συνελεύσεις και ψηφίστηκε το 1822 το πρώτο Σύνταγμα της επαναστατημένης Κρήτης, το «πολίτευμα των Αρμένων».
«Εκφράζουμε την πλήρη επιφύλαξή και αντίθεσή μας σε όποια αλλαγή χρήσης του υφιστάμενου κτίσματος περιλαμβάνει ξενοδοχειακή μονάδα ή μονάδα φιλοξενίας που έρχεται σε άμεση επαφή με τον χώρο των πηγών είτε παρεμποδίζει την ελεύθερη πρόσβαση και διέλευση, με συνέπεια οι πηγές των Αρμένων να ιδιοποιηθούν από ιδιώτη και να καταλήξουν να είναι ο εξωτερικός χώρος που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες και επιθυμίες των πελατών ενός ξενοδοχείου», αναφέρεται στο κείμενο, στο οποίο προστίθεται το γεγονός ότι η οποιαδήποτε μονάδα φιλοξενίας θα παράγει αναπόφευκτα απόβλητα διαφόρων ειδών, τα οποία δεν θα μπορούν να απομονωθούν επαρκώς και μέρος τους θα καταλήγει στις πηγές με τις όποιες επιβαρυντικές συνέπειες για όλη την ευρύτερη περιοχή.
«Αξιώνουμε τη διατήρηση του χώρου των πηγών και την εξασφάλιση της συντήρησής του, όπως και την εξασφάλιση της ποσότητας και ποιότητας του νερού με το οποίο αυτές τροφοδοτούν την περιοχή μας. Η διέλευση, διάσχιση και στάση στον χώρο των πηγών οφείλει να είναι ελεύθερη, ώστε να εξυπηρετεί την τοπική κοινότητα και τους επισκέπτες», καταλήγουν οι 240 κάτοικοι που υπογράφουν το κείμενο.
Αναλυτικά:
«Ως τοπική κοινωνία δηλώνουμε τον έντονο προβληματισμό και την αγανάκτησή μας αναφορικά με ζητήματα τα οποία εγείρονται από τις εργασίες στα πλαίσια της επιχειρηματικής αξιοποίησης από ιδιώτη της ιδιοκτησίας πέριξ των πηγών των Αρμένων.
Πρόκειται για έναν χώρο ο οποίος περικλείει τις πηγές των Αρμένων, οι οποίες υδροδοτούν όχι μόνο την τοπική κοινότητα και τις τοπικές καλλιέργειες, αλλά και μεγάλο μέρος του Αποκόρωνα. Τούτο από μόνο του είναι ενδεικτικό της ζωτικής σημασίας του χώρου για τις τοπικές κοινότητες και για την ευρύτερη περιοχή, ο χαρακτήρας, η βιωσιμότητα και η ανάπτυξη της οποίας είναι στενά συνυφασμένες με τις πηγές.
Πρόκειται για έναν χώρο η περιβαλλοντική αξία του οποίου είναι ανεκτίμητη, καθώς οι πηγές και το δίκτυο των ποταμών που προκύπτει από αυτές πέρα από νοικοκυριά και καλλιέργειες υδροδοτούν και συντηρούν πλήθος φυσικών οικοσυστημάτων στα πέριξ του κάμπου έως και τις εκβολές τους στη θάλασσα.
Πρόκειται για έναν χώρο, η ιστορική αξία του οποίου είναι ορόσημο στους αγώνες για την απελευθέρωση του νησιού καθώς εδώ έγιναν οι μεγάλες επαναστατικές συνελεύσεις και ψηφίστηκε το 1822 το πρώτο Σύνταγμα της επαναστατημένης Κρήτης, το «πολίτευμα των Αρμένων».
Πρόκειται για έναν χώρο ο θρησκευτικός ρόλος του οποίου είναι αδιαπραγμάτευτος και μη παραχωρήσιμος αφού στις πηγές ανέκαθεν πραγματοποιείται σε ετήσια βάση το έθιμο και ο εορτασμός των Θεοφανείων και ο καθαγιασμός των υδάτων με συμμετοχή όλης της τοπικής κοινότητας αλλά και επισκεπτών και φορέων.
Ως εκ τούτου αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της συλλογικής μνήμης του τόπου την οποία ο καθένας αλλά και όλοι μαζί οφείλουμε να προστατεύσουμε και να υπερασπιστούμε.
Εκφράζουμε την πλήρη επιφύλαξή και αντίθεσή μας σε όποια αλλαγή χρήσης του υφιστάμενου κτίσματος περιλαμβάνει ξενοδοχειακή μονάδα ή μονάδα φιλοξενίας που έρχεται σε άμεση επαφή με τον χώρο των πηγών είτε παρεμποδίζει την ελεύθερη πρόσβαση και διέλευση, με συνέπεια οι πηγές των Αρμένων να ιδιοποιηθούν από ιδιώτη και να καταλήξουν να είναι ο εξωτερικός χώρος που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες και επιθυμίες των πελατών ενός ξενοδοχείου.
Η οποιαδήποτε μονάδα φιλοξενίας θα παράγει αναπόφευκτα απόβλητα διαφόρων ειδών, τα οποία δεν θα μπορούν να απομονωθούν επαρκώς και μέρος τους θα καταλήγει στις πηγές με τις όποιες επιβαρυντικές συνέπειες για όλη την ευρύτερη περιοχή.
Η όποια ενδεχόμενη μελλοντική εκμετάλλευση του υφιστάμενου κτίσματος στα πέριξ των πηγών θα πρέπει να επιτελεστεί υπό αυστηρή επιτήρηση από τον δήμο και τους αρμόδιους φορείς, και να πραγματοποιηθεί στα πλαίσια της ορθής και λογικής χρήσης, καθότι ενέχει τόσο ρίσκο μόλυνσης των πηγών αλλά και του ευρύτερου υδροφόρου ορίζοντα, και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αποκλείει καθ’οιονδήποτε τρόπο τους κατοίκους και επισκέπτες από το να επισκεφτούν τις πηγές και τις όχθες των ποταμών που ξεκινούν από αυτές, όπως κάνουν πάνω από 200 χρόνια ενώ υπάρχουν και αναφορές στα κείμενα περιηγητών, λογίων και ποιητών του 19ου και 20ού αιώνα.
Οι επιφυλάξεις μας ενισχύονται από το γεγονός ότι τη στιγμή αυτή η πρόσβαση στις πηγές δεν είναι δυνατή λόγω της εναπόθεσης μπαζών και σύμμεικτων υλικών στο κοινόχρηστο μονοπάτι το οποίο οδηγεί στις πηγές για τις ανάγκες των εργασιών, η προσωρινή διαταγή των ασφαλιστικών μέτρων που έχει καταθέσει ο Δήμος Αποκορώνου μας έχει αφαιρέσει το δικαίωμα πρόσβασης προς τις πηγές και ο μόνος που μπορεί να διέρχεται και μάλιστα μόνον δύο φορές το μήνα είναι ο Δήμος Αποκορώνου.
Όλοι εμείς οι Αρμενιανοί, από τους μικρότερους ως τους μεγαλύτερους έχουμε να θυμούμαστε την απολύτως ελεύθερη και απρόσκοπτη διέλευση αλλά και στάση στις πηγές, τόσο για εμάς όσο και για τους χιλιάδες επισκέπτες του χωριού κάθε χρόνο. Από όλα τα μήκη και πλάτη της γης επισκέπτονται τις πηγές αυτές και αυτό μας γεμίζει με υπερηφάνεια αλλά και πείσμα να κατοχυρώσουμε την ελεύθερη προσβασιμότητα σε αυτές. Δεν υπήρξε ποτέ ζήτημα διέλευσης και πρόσβασης στο σημείο και τον περιβάλλοντα αυτού χώρο.
Τόσο οι πηγές όσο και ο χώρος διέλευσης καθαρίζονταν στο παρελθόν από την κοινότητα, και ακολούθως η ευθύνη ανελήφθη από τον Δήμο, ο οποίος και έχει πραγματοποιήσει ήδη καθαρισμό στις πηγές. Το δίκτυο ύδρευσης της Δημοτικής Ενότητας Βάμου διέρχεται κάτω από το εν λόγω μονοπάτι και οι πηγές είχαν προφυλαχθεί από το δήμο με τοποθέτηση ξύλινων κιγκλιδωμάτων για την προστασία των επισκεπτών.
Ως εκ τούτου και δεδομένων όλων των ανωτέρω, ο δημόσιος χαρακτήρας του χώρου των πηγών και των ποταμών και η ελεύθερη πρόσβαση και διέλευση σε και από αυτά ήταν και παραμένουν αδιαπραγμάτευτα. Εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας και αντιτιθέμεθα σε κάθε παρέμβαση σε κοινόχρηστο χώρο πέριξ των πηγών, η οποία ενδέχεται να υπονομεύει τον αδιαπραγμάτευτα δημόσιο χαρακτήρα των πηγών των Αρμένων, την ελεύθερη διέλευση από και προς τις πηγές, την ποιότητα και ποσότητα των νερών τους όπως και την ελεύθερη χρήση τους.
Τόσο ο ιστορικός όσο και περιβαλλοντικός χαρακτήρας του σημείου, το καθιστούν ένα ανεκτίμητης αξίας κομμάτι της ιστορικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής κληρονομιάς του τόπου, των κατοίκων αυτού και των επισκεπτών. Απαιτούμε από τον Δήμο Αποκορώνου, τους βουλευτές του Νομού μας, την Περιφέρεια Κρήτης και όλους τους αρμόδιους φορείς να προβούν σε όλες τις νόμιμες ενεργειες προς διαφύλαξη του δημόσιου χαρακτήρα του χώρου των πηγών, των κοιτών και των οχθών, όπως αναφέρονται στην 2358/22/07/2020 απόφαση της Διεύθυνσης Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης με θέμα την έγκριση περιβαλλοντικών όρων για το έργο «Λειτουργία υφιστάμενης πηγής στη θέση Πλάτανος της Τοπικής Κοινότητας Αρμέμων» και τη συντήρηση αυτών αλλά και τη διαφύλαξη του ελεύθερου της πρόσβασης και διέλευσης από, σε, και προς αυτές.
Αξιώνουμε τη διατήρηση του χώρου των πηγών και την εξασφάλιση της συντήρησής του, όπως και την εξασφάλιση της ποσότητας και ποιότητας του νερού με το οποίο αυτές τροφοδοτούν την περιοχή μας. Η διέλευση, διάσχιση και στάση στον χώρο των πηγών οφείλει να είναι ελεύθερη, ώστε να εξυπηρετεί την τοπική κοινότητα και τους επισκέπτες».