Η Εκκλησία της Κρήτης εισέρχεται σε περίοδο κρίσιμων αποφάσεων, καθώς το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανακοίνωσε την έναρξη της διαδικασίας αναθεώρησης του Καταστατικού Χάρτη της και ταυτόχρονα ανοίγει ο δρόμος για την εκλογή νέου Μητροπολίτη στη «ακέφαλη» Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου. Οι εξελίξεις αυτές έρχονται σε μια στιγμή που οι σχέσεις Εκκλησίας Κρήτης, Φαναρίου και κυβέρνησης δοκιμάζονται, με φόντο την επίμαχη τροπολογία για το αμετάθετο των Μητροπολιτών.

Μετά την εκδημία του μακαριστού Μητροπολίτη Δαμασκηνού, η Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου παραμένει χωρίς ποιμενάρχη. Η καθυστέρηση στην εκλογή νέου Μητροπολίτη επιτείνει την ανησυχία στους εκκλησιαστικούς κύκλους και εντάθηκε μετά την κατάθεση στη Βουλή τροπολογίας που προβλέπει τη «μετάθεση» Μητροπολίτη από μια Μητρόπολη σε άλλη, ρύθμιση που αλλάζει τους συσχετισμούς και προκαλεί αντιδράσεις.

Η ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου

Σε επίσημη ανακοίνωσή του, το Φανάρι ενημερώνει για τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου, η οποία συνήλθε στις 29 Αυγούστου 2025 υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου.

Αναλυτικά, σε ανακοίνωση που εξεδόθη μετά την πρώτη ημέρα της τακτικής συνεδρίασης της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίου, αναφέρεται:

«α) συνεζητήθη το θέμα της εκκλήτου προσφυγής του Σεβ. Μητροπολίτου πρώην Πάφου κ. Τυχικού και απεφασίσθη η πρόσκλησις και εμφάνισις αυτού ενώπιον της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, κατά την προσεχή συνεδρίαν αυτής περί τα μέσα Οκτωβρίου,

β) απεφασίσθη η έναρξις της διαδικασίας προς αναθεώρησιν του Καταστατικού Χάρτου της εν Κρήτη Εκκλησίας, κατά τον προβλεπόμενον υπό του ισχύοντος τρόπον,

γ) επί τη αναγνώσει γράμματος του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Σιναίου κ. Δαμιανού, εξεφράσθη η συμπαράστασις προς αυτόν του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίον θεωρεί αυτόν νόμιμον και κανονικόν Αρχιεπίσκοπον και Ηγούμενον, ενώ εξακολουθεί να αναγνωρίζη το από αιώνων καθεστώς της Ιεράς Μονής Σινά,

δ) τη προτάσει της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας, εξελέγησαν παμψηφεί Χωρεπίσκοπος Καμπέρας ο Ιερολ. Αρχιδιάκονος της Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας κ. Αθηναγόρας Καρακωσταντάκης, βοηθός Επίσκοπος δε του Σεβ. Αρχιεπισκόπου κ. Μακαρίου ο Πρωτοσύγκελλος αυτού Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Χριστοφόρος Κρικέλης, υπό τον τίτλον Κερασούντος».

Η ανακοίνωση καταλήγει σημειώνοντας ότι οι εργασίες της Συνόδου συνεχίζονται και το Σάββατο 30 Αυγούστου.

Εντάσεις και μεταρρυθμίσεις

Η απόφαση για την αναθεώρηση του Καταστατικού Χάρτη ανοίγει τον δρόμο για αλλαγές που, σύμφωνα με εκκλησιαστικούς παρατηρητές, μπορούν να επηρεάσουν την εκλογή νέων Μητροπολιτών στην Κρήτη και να αλλάξουν ισορροπίες δεκαετιών. Η χρονική συγκυρία, με τη Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου «ορφανή», καθιστά την εξέλιξη ακόμη πιο καθοριστική.

Στελέχη της Εκκλησίας στην Κρήτη μιλούν για «σεισμικές αλλαγές» που θα φέρουν τα πάνω κάτω στο εκκλησιαστικό τοπίο, καθώς η τροπολογία για το αμετάθετο και η επικείμενη αναθεώρηση του Καταστατικού Χάρτη συνδέονται άμεσα με την εκλογή του νέου Μητροπολίτη.

Η Εκκλησία της Κρήτης βρίσκεται μπροστά σε μια καθοριστική καμπή. Η αναθεώρηση του Καταστατικού Χάρτη και η εκλογή νέου Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου δεν είναι απλώς διαδικαστικά ζητήματα, αλλά εξελίξεις που μπορούν να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις Φαναρίου, τοπικής Εκκλησίας και κράτους.

Σε μια περίοδο όπου οι ισορροπίες είναι εύθραυστες, η έκβαση των συζητήσεων θα καθορίσει όχι μόνο την ποιμαντική πορεία της Μητρόπολης Κυδωνίας και Αποκορώνου, αλλά και το μέλλον της ίδιας της Εκκλησίας της Κρήτης στον ευρύτερο εκκλησιαστικό και κοινωνικό χάρτη.