Αναπόσπαστο μέρος της Κρητικής Διατροφής ήταν και είναι τα όσπρια. Απαραιτήτως μια φορά την εβδομάδα έψηναν όσπριο και σήμερα τον χειμώνα τα ψήνομε τα όσπρια. Φασόλες ξερές, γίγαντες, κουκιά, φακές, φάβα, ρεβίθια. Όλα τα όσπρια θέλουν πολύ λάδι στο μαγείρεμα.
Γίνονται με διάφορους τρόπους. Στα επόμενα φύλλα θα σας γράψομε παραδοσιακές συνταγές.
Επίσης κατανάλωναν πολύ ψάρι ανάλογα το βαλάντιο του ο καθένας. Από μικρό ψάρι μαριδούλες νοστιμότατες έως ροφούς φαγκριά , συναγρίδες κ.λ.π. Επίσης πολλά χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές, γαρίδες. Μύδια δεν είχε πολλά στην Κρήτη.
Όταν η μητέρα μου ήταν μικρή πήγαιναν μου ‘λεγε στον ωραίο Μπάλο της Κισάμου και μάζευαν μύδια. Η περιοχή αυτή παλιά λεγόταν «Οστρακοφόρος περιοχή Μπάλου». Τώρα βέβαια δεν υπάρχει μύδι ούτε για δείγμα. Επίσης στα παραθαλάσσια μέρη της Κρήτης έτρωγαν και τρώμε με ξύδι όπως είναι, ένα είδος φυκιού που λέγεται «Σαλάτα της θάλασσας». Βεβαίως και τους αχινιούς.
Στα ορεινά τώρα που δεν είχαν καθημερινή πρόσβαση στην θάλασσα έτρωγαν πιο αραιά, το φρέσκο ψάρι, αλλά κατανάλωναν τα παστά. Μπακαλιάρους, σαρδέλες, ρέγγες. Αυτά τα ‘τρωγαν και στα πεδινά αλλά πιο αραιά αφού είχαν εύκολη πρόσβαση στα φρέσκα.
Επίσης πολλά φρούτα! Οι Κρήτες είμαστε φρουτοφάγοι, λαχανικά , και χόρτα .
Για να γελάσετε, μια φίλη μου πέρυσι μετά από βαριά φαγητά και κρεατικά μου κάνει με λαχτάρα: «Αχ το αντεράκι μου θέλει να δροσερέψει, πως λαχτάρησα φρέσκο ραδικάκι με πολύ λεμόνι!
Αλλά να πάμε να το βρούμε εμείς. Θα πάμε;»
Το καλύτερο μου χόμπι του χειμώνα είναι να ξαμολιέμαι στους αγρούς και στα όρη να βρίσκω χόρτα. Βραστά, τσιγαριστά, καλτσουνόχορτα. Τόσα πολλά είδη είναι στην Κρήτη. Άφθονη ποικιλία από αγριόχορτα βρώσιμα. Πεντανόστιμα.
Αυτή περιληπτικά είναι η Κρητική Διατροφή. Δεν θα πρέπει να παραλείψομε και τη νηστεία. Πολύ σοφά τοποθετημένη σε τακτικά διαστήματα αποτελούσε άριστη αποτοξίνωση. Έβαζαν το θρησκευτικό συναίσθημα που ήταν παλαιότερα πολύ έντονο για να εφαρμόζεται η νηστεία. Σήμερα βέβαια δεν εφαρμόζεται παρά από ελάχιστους.
Τετάρτη & Παρασκευή δεν έτρωγαν Πασχαλινό δηλαδή κρέας, ψάρι, αυγό βούτυρο τυρί σοκολάτα. Επίσης 40 ημέρες πριν το Πάσχα 15 ημέρες του Αυγούστου και τα Χριστούγεννα δεν θυμάμαι πόσες μέρες. Σποραδικά μέρες συγκεκριμένες όπως είναι τέλος Αυγούστου του Αϊ Γιάννη του Ριγολόγου, τον Σεπτέμβρη του Τιμίου Σταυρού και δεν θυμάμαι ποιες άλλες μέρες είναι νηστήσιμες.
Συνεχίζομαι αύριο με Συνταγές Οσπρίων καθώς και Μουσταλεριά παραδοσιακό γλύκισμα, που γίνεται από μούστο σταφυλιών.