Γράφει ο Αρχιμανδρίτης Ιγνάτιος Θ. Χατζηνικολάου
Θεολόγος, τ. Λυκειάρχης
Στον λυτρωτικό απόηχο της εορτής του Τιμίου Σταυρού ζούμε. Ο Σταυρός, ένα σημείο τόσο απλό γίνεται τόσο μεγάλο και λαμπρό μέσα στην Εκκλησία και κατέχει ξεχωριστή θέση στην ζωή του χριστιανού.
Και τίθεται το ερώτημα εύλογα «πού οφείλεται αυτό;» και η απάντησις είναι τόσο απλή, όσο και το ίδιο το σημείο. Γιατί, το κήρυγμα περί της σταυρικής θυσίας του Χριστού είναι ένα θέμα υψηλό. Βαθύ, γλυκό, παρήγορο, λυτρωτικό, πάντα καινούριο και αβυθομέτρητο.
Γι’ αυτό, άλλωστε, η Εκκλησία μας έχει τον Σταυρόν καθημερινό της μέλημα. Ορισμένες όμως φορές, τον παίρνει και τον στήνει μπροστά στα μάτια των παιδιών της: Την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως (Γ’ των Νηστειών), τον προβάλλει ανάμεσα σε λουλούδια για να τονώσει εκείνους που αθλούνται στο στάδιο των αρετών («το στάδιο των αρετών ηνέωνται, οι βουλόμενοι αθλήσαι, εισέλθετε).
Την Μ. Παρασκευή (το βράδυ της Μ. Πέμπτης), τον περιάγει και τον προσκυνεί, υπενθυμίζοντας μας πως επάνω του έπαθε ο Θεάνθρωπος για την σωτηρία του κόσμου.
Στις 14 Σεπτεμβρίου, τον υψώνει θριαμβευτικά ανάμεσα στους βασιλικούς, για να μας υπομνήσει την ανεύρεση και την ύψωση του (14 Σεπτεμβρίου 327) από την Αγία Ελένη και την επιστροφή του από τα χέρια των απίστων και την θριαμβευτική του ύψωση (για δεύτερη φορά την 14ην Σεπτεμβρίου 628) από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ηράκλειο, στον λόφο του μαρτυρίου, τον Γογλοθά.
Επίσης, κατά την Εξόδιον Ακολουθία και την προπόρευσή του προς το Κοιμητήριο (νεκροταφείο).
Τέλος, κατά την Ακολουθία του Μεγάλου και Μικρού Αγιασμού και την κατάδυσή του στην θάλασσα κατά την εορτή των Θεοφανείων.
Ωστόσο, κάθε φορά που τον κοιτάζομε χαραγμένον ή ζωγραφισμένο στην είσοδο και στις τοιχογραφίες των ναών, ή σκαλισμένο στα έπιπλα και στα ιερά σκεύη των ναών. Κάθε φορά που μένομε να τον ατενίζομε εκεί ψηλά στην κορυφή του τρούλου ή πίσω από την Αγία Τράπεζα, δεν κάνομε τίποτ’ άλλο από του να διαλεγόμαστε μυστικά μαζί του και να ακούμε το κήρυγμα του Εσταυρωμένου. Κάθε φορά που κάνομε το σημείο του Σταυρού, σφραγίζοντας μ’ αυτό το πρόσωπο και το στήθος μας, νιώθομε μια σιγουριά, γιατί ασφαλίζονμε τον λογισμόν και την καρδιά μας, τα αισθήματα και τους πόθους μας, μ’ αυτό το αήττητο όπλο. Κάθε φορά που τον βλέπομε να ανυψώνεται στον ναό και σκύβομε να τον προσκυνήσομε, έχομε ένα υπεργήινο αίσθημα που μας πληροφορεί ότι σ’ αυτόν τον κόσμο, που όλα αλλάζουν, όλα πέφτουν, όλα παρέρχονται, ο Σταυρός του Χριστού ούτε αλλάζει, ούτε πέφτει, ούτε γερνά, γιατί κράτησε πάνω του τον Εξουσιαστή Χριστόν, τον «πατέρα του μέλλοντος αιώνος». Με όλα αυτά ο Τίμιος Σταυρός γεμίζει την ζωήν μας.
Ο Σταυρός δεν είναι ένα άψυχο σύμβολο, μια αδιάφορη ψυχρή παρουσία. Για τον Χριστιανόν είναι το «ξύλον», για το οποίον ομίλησαν οι προφήτες της Π.Δ. Είναι «το κοσμοκήρυκτο κλέος» των Αθλοφόρων και των Μαρτύρων, και πάντων των οσίων και των Αγίων.
Η χριστιανική ψυχή, που προσεύχεται μπροστά του, που τον σφικταγκαλιάζει, δέχεται την χάρη του εσταυρωμένου. Αντλεί αγιασμόν από τον μόνον Άγιον, που σταυρώθηκε πάνω του. Γιατί ο Σταυρός, ή ορθότερον ο εσταυρωμένος, και το κήρυγμά Του είναι «Θεού δύναμις και Θεού σοφία» (Α’ Κορ. 1,34).
Γράφοντας αυτά στοχάζομαι και μονολογώ: ποια θα ήταν η θέσις μας στον κόσμον χωρίς την παρουσία και την δύναμη του Σταυρού. Γιατί, από τν ώρα που στήθηκε στον «Κρανίου τόπον» με το πανακήρατο Σώμα του Χριστού καρφωμένο πάνω του. Από την στιγμή που στάζει το Αίμα του Υιού του Θεού από το ύψος του Σταυρού στην γη που σείστηκε σύγκορμη κι άνοιξε δίνοντας τους νεκρούς της (Ματθ. 27,51-53), όλα καινουγοποιήθηκαν. Από εκείνο το απόγευμα όλες οι ψυχές στρέφονται προς τον Σταυρόν με ένα παιδικό σκίρτημα. Ζητούν έλεος. Δροσιά στον καύσωνα της ζωής. Ηλιακτίδα στον μουντό ουρανό τους. Αποκούμπι και βακτηρία. Ζητούν, και παίρνουν, δύναμη, σοφία, ελπίδα και αποζητούν μετά την δική τους σταύρωση και την ανάσταση τους.