Ο αριθμός των γεννήσεων στην Αγγλία και την Ουαλία έχει φτάσει στο χαμηλότερο επίπεδο από τη δεκαετία του 1970, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία. Ο δείκτης γονιμότητας, δηλαδή ο αριθμός παιδιών που γεννιούνται κατά μέσο όρο από κάθε γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία, καταγράφει ιστορικό χαμηλό, φτάνοντας το 1,44. Στη Σκωτία είναι ακόμη χαμηλότερος, στο 1,3.
Το φαινόμενο της υπογονιμότητας δεν παρατηρείται αποκλειστικά στη Βρετανία. Η πτώση της γονιμότητας παρατηρείται σε πολλές χώρες, με κάποιες να καταφεύγουν σε μεγάλες προσπάθειες για να ενισχύσουν τις γεννήσεις. Μεταξύ αυτών, φυσικά, βρίσκεται και η Ελλάδα.
Τι προκαλεί αυτή τη μείωση στη γονιμότητα; Το υψηλό κόστος ανατροφής παιδιών, η πίεση να παραμείνουν οι γονείς στην αγορά εργασίας και η δυσκολία εύρεσης κατάλληλου συντρόφου είναι μερικοί από τους λόγους. Ταυτόχρονα, φαίνεται πως όλο και περισσότεροι νέοι δεν σκοπεύουν να αποκτήσουν παιδιά.
Το BBC έκανε σχετικό ρεπορτάζ και μίλησε με δύο γυναίκες και δύο άντρες στα τριάντα τους -την ηλικία που οι περισσότεροι γίνονται γονείς στην Αγγλία και την Ουαλία- για να καταγράψει τις απόψεις τους για το θέμα.
Βασεκτομή στα 33 τους χρόνια
Ο οδηγός φορτηγού Κρις Τέιλορ και η περιποιήτρια σκύλων Τζέμα Ράθμελ, που ζουν στο Wakefield του Δυτικού Γιόρκσαϊρ και έχουν σχέση για 11 χρόνια, αποφάσισαν να μην κάνουν παιδιά λόγω οικονομικών πιέσεων. Με συνολικό εισόδημα περίπου £60,000, ο Κρις και η Τζέμα έχουν συζητήσει εκτενώς το θέμα, λαμβάνοντας υπόψη τους το κόστος εκπαίδευσης, την καθημερινότητα και τη ρουτίνα που θα απαιτούσε ένα παιδί.
“Αφού υπολογίσαμε τα πάγια έξοδά μας, διαπιστώσαμε ότι δεν έχουμε περιθώριο στον προϋπολογισμό μας για ένα παιδί”, λέει ο Κρις.
“Δεν βλέπουμε πώς θα βελτιωθούν τα οικονομικά μας μέσα στα επόμενα χρόνια”. Ως αποτέλεσμα, έχουν πάρει μια “οριστική απόφαση” – ο Κρις σχεδιάζει να κάνει βασεκτομή, μετά από χρόνια που η Τζέμα χρησιμοποιούσε εμφύτευμα αντισύλληψης.
“Μερικοί μας λένε ότι θα αλλάξουμε γνώμη, αλλά ξέρουν ότι είναι η απόφασή μας”, αναφέρει η Τζέμα.
Η βασεκτομή είναι μια χειρουργική επέμβαση που αποτελεί μέθοδο μόνιμης ανδρικής αντισύλληψης. Κατά τη διάρκεια της βασεκτομής, οι σωληνώσεις (σπερματικοί πόροι) που μεταφέρουν το σπέρμα από τους όρχεις στην ουρήθρα κόβονται ή σφραγίζονται, εμποδίζοντας έτσι το σπέρμα να αναμειχθεί με το εκσπερμάτιμα υγρό.
Μετά τη βασεκτομή, ένας άνδρας εξακολουθεί να έχει εκσπερμάτιση, αλλά το σπέρμα δεν περιέχει σπερματοζωάρια, άρα δεν μπορεί να προκαλέσει εγκυμοσύνη. Η διαδικασία θεωρείται ασφαλής και αποτελεσματική, αλλά είναι δύσκολο να αναστραφεί και πρέπει να θεωρείται μόνιμη λύση αντισύλληψης.
Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον;
Η μείωση των ποσοστών γονιμότητας δεν αφορά μόνο την αναβολή απόκτησης παιδιών, αλλά και την αυξανόμενη τάση των ανθρώπων να μην αποκτούν καθόλου.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Δημογραφίας του Πανεπιστημίου του Southampton, Brienna Perelli-Harris, τα πρόσφατα στοιχεία από την έρευνα UK Generations and Gender Survey δείχνουν ότι οι σημερινοί νέοι ενήλικες είναι πολύ λιγότερο σίγουροι ότι θα κάνουν παιδιά, με ένα τέταρτο των ατόμων ηλικίας 18-25 να δηλώνουν ότι μάλλον ή σίγουρα δεν θα αποκτήσουν παιδιά.
“Η Gen Ζ έχει περισσότερες πιθανότητες να θέλει να μείνει άτεκνη”, λέει η καθηγήτρια. “Παλαιότερα, αυτό θα ήταν ταμπού – τώρα είναι πιο αποδεκτό. Και αυτό οφείλεται σε οικονομικούς παράγοντες, όπως το μέλλον του εισοδήματος, το κόστος φύλαξης παιδιών και την εργασία”.
Έχουν ήδη διατυπωθεί ανησυχίες για τη μείωση της γονιμότητας σε χώρες με μακροχρόνια τάση πτώσης, καθώς απαιτούνται περισσότεροι νέοι για τη φροντίδα μιας γηράσκουσας κοινωνίας και τη φορολόγηση.
Ωστόσο, οι πληθυσμοί μπορούν να συνεχίσουν να αυξάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την πτώση του δείκτη γονιμότητας κάτω από το 2,1 παιδιά ανά γυναίκα – το επίπεδο αντικατάστασης του πληθυσμού. Αυτό συμβαίνει και στη Βρετανία, καθώς και σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, όπου η γονιμότητα είναι ακόμη χαμηλότερη.
