άρνηση των ιδιωτικών εργαστηρίων να διενεργούν τεστ Covid-19 ως αντίδραση στην επιβολή από την κυβέρνηση πλαφόν στην κοστολόγησή τους, αποτελεί μέρος του τεκμηριωμένου πολλαπλώς πλέον προβλήματος της άγνοιας των αρχών και, κατ’ επέκταση, των πολιτών, για το μείζον: Την πραγματική εικόνα της διασποράς της πανδημίας στην Ελλάδα.
Άγνοια που οδηγεί ευλόγως στην αντικειμενική διαχειριστική αδυναμία εκπόνησης πολιτικής αντιμετώπισης της πανδημίας. Το πρόβλημα αυτό, πτυχές του οποίου είναι αφενός η υποκαταγραφή των κρουσμάτων, αφετέρου, όπως προέκυψε εσχάτως, η ελλιπής ή καθυστερημένη καταγραφή τους από τον ΕΟΔΥ με παράλληλα συστήματα και αποτέλεσμα μια πλασματική επιδημιολογική εικόνα, δεν είναι η αιτία, αλλά το αποτέλεσμα της πολιτικής επιλογής της κυβέρνησης να μην εισακούσει τις επιστημονικές φωνές που ανέδειξαν, από πολύ νωρίς ακόμα, την ανάγκη για μαζικά τεστ στην κοινότητα, αλλά και τη δυνατότητα αυτά να διενεργούνται δωρεάν ή με συμβολικό κόστος για τον πολίτη.
«Δεν κάναμε κανένα τεστ, τίποτα, γι’ αυτό είμαστε σε αυτή την κατάσταση. Πληρώνει για τεστ όποιος έχει λεφτά. Για την κοινότητα; Δεν ξέρουμε τι μας γίνεται. Γι’ αυτό φτάσαμε ως εδώ. Γιατί δεν υπάρχουν χρήματα να πληρώσει ο κόσμος. Τώρα είναι αργά» σχολιάζει στο Tvxs.gr σχετικά με τις εξελίξεις στο ζήτημα του πλαφόν, ο καθηγητής Βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Τοξικολογίας, Δημήτρης Κουρέτας. Ο ίδιος τονίζει, ότι όχι μονο έπρεπε να γίνουν μαζικά τεστ μέσα στην κοινότητα, αλλά μπορούσαν να γίνουν και δωρεάν για τον κόσμο. «Το λένε οι υπέθυνοι όλων των ερευνητικών κέντρων της χώρας» σημειώνει.
Ομάδα επιστημόνων, με επιστολή τους στις 16 Μαρτίου 2020 προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη, το υπουργείο Υγείας και άλλους φορείς, πρότειναν την «κινητοποίηση όλων των διαθέσιμων διαγνωστικών υποδομών στην Ελλάδα (ακαδημαϊκά και ερευνητικά κεντρα, νοσοκομειακά εργαστήρια με τεκμηριωμένη εμπειρία στις αναλυτικές μεθοδολογίες που είναι σχετικές με την ανίχνευση του ιού) ώστε να μπορεί να καλυφθούν πρώτα οι βασικές ανάγκες (ίσως με brute force και με πιο παραδοσιακές και χρονοβόρες εργαστηριακές προσεγγίσεις) και, σε δεύτερο επίπεδο, να καταστεί εφικτή η διενέργεια χιλιάδων εξετάσεων ανά ημέρα ώστε να αντιμετωπιστεί καλύτερα η επιδημία και να λαμβάνονται πιο αποτελεσματικά μέτρα στο σωστό χρόνο. Όλα αυτά μπορούν και πρέπει να γίνουν χωρίς να διακοπεί ή να επηρεαστεί το υπάρχον σύστημα διάγνωσης και ιατρικής παρέμβασης».
Γιατί να κάνεις δωρεάν τεστ…
Οι υπογράφοντες – 9 κορυφαίοι επιστήμονες στο είδος τους, πολλοί εκ των οποίων στη συνέχεια διαδραμάτισαν ή διαδραματίζουν κομβικούς ρόλους ακόμη και στην Ειδική Επιτροπή των Λοιμοξιωλόγων του υπουργείου Υγείας, που εισηγείται όλα τα μέτρα για την πανδημία – έθεταν τρεις άμεσους στόχους:
- Συμβολη στην κάλυψη άμεσων αναγκών για εξέταση με βάση το υπάρχον σχέδιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ασθενών αυξάνει εκθετικά
- Εντατική παρακολούθηση θετικών στα τεστ ατόμων ώστε να γίνεται γρήγορα απομόνωση των ίδιων και των ατόμων του άμεσου περιβάλλοντός τους.
- Screening στον πληθυσμό με συγκεκριμένο σχέδιο για να κατανοήσουμε τη δυναμική και να προβλέψουμε γενικευμένες ή εστιασμένες εξάρσεις.
Μάλιστα τόνιζαν, ότι προς αυτή την κατεύθυνση «έχει ήδη πραγματοποιηθεί συννενόηση με τους επικεφαλής των περισσότερων κεντρων που συνυπογράφουν το συγκεκριμένο κείμενο και με μέλη της επιτροπής του Υπουργειου Υγειας (καθ. Τσιόδρας, καθ Λάγιου, καθ Μαγιορκίνης). Προκαταρκτική συζήτηση έχει πραγματοποιηθεί και με τον ΕΟΔΥ (κος Σαπουνάς) όσον αφορά στην εντατική παρακολούθηση ατόμων θετικών στα test.
– Προτείνουμε τη σύσταση τεχνικής επιτροπής για την άμεση κατάρτιση του παραπάνω σχεδίου υπό το συντονισμο της επιτροπής του Υπουργειου Υγειας.
– Προτείνουμε επίσης την αναστολή όλων των μη επειγόντων πειραμάτων μοριακής βιολογίας για ερευνητικούς σκοπούς σε όλους τους προαναφερθέντες φορείς ώστε να γίνει καταγραφή αντιδραστηρίων και αποθήκευσή τους για χρήση προς εξέταση ασθενών για COVID-19 σε τυχόν έλλειψη αντιδραστηριων».
Την επιστολή υπογράφουν οι: καθ. Εμμανουήλ Δερμιτζάκης (Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιου Γενεύης, πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας), καθ. Παγώνα Λάγιου (διευθύντρια Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ), καθ. Γκίκας Μαγιορκίνης (Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ), καθ. Βασίλης Γοργούλης (Τμήμα Ιστολογίας και Παθολογίας, ΕΚΠΑ), δρ. Βασίλης Γρηγορίου (πρόεδρος Δ.Σ. Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών), καθ. Δημήτρης Θάνος (πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών – ΙΙΒΕΑΑ), καθ. Γιώργος Κόλλιας (πρόεδρος Ερευνητικού Κέντρου Βιοϊατρικών Επιστημών “Αλέξανδρος Φλέμινγκ”), καθ. Νεκτάριος Ταβερναράκης (πρόεδρος Δ.Σ. Ιδρύματος Τεχνολογίας Έρευνας – ΙΤΕ), και καθ. Κωνσταντίνος Σταματόπουλος (διευθυντής Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών-ΙNAB, ΕΚΕΤΑ).
«Την επιστολή αυτή την κρύψανε και δώσανε στους ιδιώτες τη δυνατότητανα βγάλουν μερικά εκατομμύρια» σχολιάζει ο Δημήτρης Κουρέτας.
…όταν μπορείς να πληρώσεις ιδιώτες;
Όντως, μερικά 24ωρα μετά από την παραπάνω επιστολή, το υπουργείο Υγείας ενέκρινε δαπάνη 30 εκατομμυρίων ευρώ στον ΕΟΠΥ, που αφορούσε στην «αποζημίωση ιδιωτικών θεραπευτηρίων – κλινικών, καθώς και ιδιωτών για την πραγματοποίηση κλινικού και εργαστηριακού ελέγχου, στο πλαίσιο της υλοποίησης μέτρων για την αποφυγή και τον περιορισμό της διάδοσης του κορωνοϊού», σύμφωνα με την επίσημη απόφαση.
Το ενδιαφέρον είναι, ότι την ίδια περίοδο, τον περασμένο Μάρτιο, εκτός από την επιστολή των επιστημόνων, η κυβέρνηση αγνόησε και τρεις επιστολές που έφτασαν το Σάββατο 21/3 στο γραφείο του πρωθυπουργού, από τρία περιφερειακά πανεπιστήμια, τα οποία γνωστοποιούσαν στον Κυριάκο Μητσοτάκη πως διαθέτουν πιστοποιημένα εργαστήρια για την ανίχνευση του κοροναϊού και πως μπορούν να προσφέρουν άμεσα τις υπηρεσίες τους και δωρεάν στη μάχη για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Την ίδια ώρα και σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας, τα ιδιωτικά εργαστήρια χρεώνουν το μοριακό τεστ από 90 έως 120 ευρώ – εντελώς απαγορευμένα οικονομικά για τη μέση ελληνική οικογένεια – με τα πραγματικά κόστη όμως, όπως σημείωσε στο Tvxs.gr ο Δημήτρης Κουρέτας, να κυμαίνονται στα 7 με 8 ευρώ για τα rapid τεστ και στα 25 ευρώ για πιο εξειδικευμένα, όπως το μοριακό.
Η κυβέρνηση όμως, όχι μόνο αγνόησε τις προτάσεις των δημόσιων εργαστηρίων και των πανεπιστημίων, αλλά αρνήθηκε και την συνταγογράφηση των τεστ, καθιστώντας σαφές ότι πρόκειται για καθαρά πολιτική επιλογή. Μόλις στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας δήλωσε πως «η μη συνταγογράφηση των τεστ για τον Covid 19 αποτελεί στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης» και ισχυρίστηκε ότι αυτή η επιλογή έγινε «με βάση τις εισηγήσεις των ειδικών» και ότι «όπου πρέπει να γίνει τεστ γίνεται δωρεάν από το σύστημα υγείας». Αυτή όμως είναι η μισή αλήθεια. Διότι ναι μεν το Εθνικό Σύστημα Υγείας διενεργεί δωρεάν τεστ, αλλά τα διενεργή στοχευμένα σε ευάλωτες ομάδες και όχι μαζικά στην κοινότητα. Από αυτήν την υποκαταγραφή προκύπτουν και τεράστια προβλήματα σχετικά με τον σχεδιασμό των μέτρων, ενώ οι επιστήμονες, ο ένας μετά τον άλλον, επισημαίνουν την ελλιπή ενημέρωση που υπάρχει λόγω περιορισμένων στοιχείων με αποτέλεσμα μια πλασματική επιδημιολογική εικόνα.
Πάντως, για τον Δημήτρη Κουρέτα, το πλαφόν της κυβέρνησης συνιστά ένα είδος «ανακατανομής» του δημόσιου χρήματος. Διότι μπορεί να μην το δεχθεί η πλειοψηφία των ιδιωτών, αλλά κάποια εργαστήρια θα επωφεληθούν. «Θα δούμε ποια», καταλήγει.