Ρεπορτάζ Μαρία Αγαπάκη
“Η οικοδομική άδεια νόμιμη” – ξεκαθάρισε ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος, Νίκος Ξυλούρης, αναφερόμενος στην άδεια ανέγερσης ξενοδοχειακής μονάδας στο Παλίγκρεμνο, στον Πλακιά του δήμου Αγίου Βασιλείου, σε μια περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Κατά τη συζήτηση της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης αξιολόγησης και χαρακτηρισμού της περιοχής του Παλίγκρεμνου σύμφωνα με την εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Κρήτης, ο κ.Ξυλούρης σημείωσε τη σοβαρότητα του θέματος, ενώ κατά τη διάρκεια των τοποθετήσεων, συχνές ήταν οι παρεμβάσεις από συγκεντρωμένο κόσμο που έχει συσπειρωθεί και έχει προσφύγει και νομικά διεκδικώντας την ακύρωση του σχεδιαζόμενου έργου. Πάντως το Περιφερειακό Συμβούλιο, ομόφωνα, ενέκρινε τη μελέτη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, που κρίνει το Παλίγκρεμνο ως περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και “προστατευόμενο μνημείο της Φύσης”, και με αυτό τον τρόπο το Περιφερειακό Συμβούλιο εισηγείται θετικά προς το Υπουργείο για το χαρακτηρισμό της περιοχής.
Εντάσεις, χειροκροτήματα και “στη μέση” η επιβλητική Φύση – Όσα ειπώθηκαν στη συνεδρίαση
Κατά την έναρξη της συνεδρίασης ο κ.Ξυλούρης εξήγησε για όσα έχουν προηγηθεί, η οικοδομική άδεια εκδόθηκε πριν από ένα χρόνο, παρά το ότι η Περιφέρεια Κρήτης κατηγορήθηκε ότι δεν είχε παρέμβει για να πράξει τα δέοντα σύμφωνα με το νόμο.
Όπως σημείωσε ο ίδιος, “ο δήμαρχος πήρε πρωτοβουλία να αναθέσει μελέτη χαρακτηρισμού της περιοχής ως τοπίο”, την οποία μελέτη εκπόνησε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης. “Η περιοχή είναι προστατευμένη. Σήμερα η υπηρεσία προτείνει κάποια πράγματα με βάση το ΣΟΑΠ, το οποίο δεν ψηφίστηκε ποτέ” – πρόσθεσε ο κ.Ξυλούρης, υπογραμμίζοντας ότι “δεν υπήρξε ολιγωρία από την Περιφέρεια. την απόφαση για το χαρακτηρισμό του μνημείου την εξέδιδε η Αποκεντρωμένη, πλέον την εκδίδει το Υπουργείο”.
“Το θέμα είχε έρθει στο Περιφερειακό Συμβούλιο χωρίς να είναι παρόντες ούτε ο δήμος ούτε το ΜΦΙΚ και ακυρώθηκε τότε για να είναι παρόντες και να εκθέσουν τις απόψεις τους και ποια είναι η κατάσταση για την επένδυση που σχεδιάζεται να γίνει” – ανέφερε ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος.
Γ.Ταταράκης: Δε διώχνουμε επενδύσεις, αλλά φτάσαμε στο άλλο άκρο
Ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου, Γιάννης Ταταράκης που δίνει το “παρών” στη συνεδρίαση, ανέφερε πως “δεν βρίσκεται πουθενά η Περιφέρεια”. Σημείωσε πως “έγιναν λάθη. Έχουμε υποστελεχωμένες υπηρεσίες. Έγιναν λάθη αλλά όχι ότι ο δήμος Αγίου Βασιλείου διώχνει επενδύσεις”.
Παραδέχτηκε ότι “σταματήσαμε το ΣΟΑΠ αλλά φτάσαμε στο άλλο άκρο: ένας επενδυτής να θέλει να κάνει δωμάτια πάνω σε ένα τοπόσημο της περιοχής”.
“Πρέπει να προστατεύσουμε το σημείο που κόσμος έρχεται για να δει: τον Πλακιά, το Παλίγκρεμνο” – είπε ο κ.Ταταράκης, και κλείνοντας σημείωσε: “Επειδή ξέρω τις ευαισθησίες σας, ξέρω ότι συμφωνούμε και θα ψηφίσετε το αυτονόητο”.
Ο γεωλόγος, υπεύθυνος του τμήματος Γεωποικιλότητας του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Μπάμπης Φασουλάς σημείωσε ότι “αν δοθεί άδεια τώρα, θα δοθεί η δυνατότητα σε οποιονδήποτε να προχωρά σε επενδύσεις”. “Εμάς δε μας ενδιαφέρουν τα λάθη και οι παραλείψεις του παρελθόντος. Στόχος της μελέτης είναι να χαρακτηριστεί ο Παλίγκρεμνος μνημείο. Κάναμε χαρτογράφηση και καταγράψαμε τα στοιχεία της περιοχής. Χαρακτηρίζεται ως τεκτονικός βιότοπος. Εντοπίστηκαν 3 μεγάλα ρήγματα. Μελετήσαμε τα χαρακτηριστικά τους και είναι πιθανά ενεργά ρήγματα που συνδέονται με τα 3 μικρότερα ρήγματα. Δηλαδή πάει να κατασκευαστεί ένα έργο πάνω σε ενεργά ρήγματα το οποίο απαγορεύεται. Είναι η μεγαλύτερη επιφάνεια ρήγματος στη χώρα, το μεγαλύτερο φυσικό μνημείο αυτού του είδους στη χώρα μας” είπε ο ίδιος, σημειώνοντας κι άλλα γεωλογικά χαρακτηριστικά, όπως τη γραμμή του σεισμού του 365 π.Χ., φαίνεται η παλιά στάθμη της θάλασσας κ.ά.
Όπως τόνισε ο κ.Φασουλάς, “οι επενδυτές πληροφορήθηκαν τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά αλλά δεν επικαιροποίησαν τις τεχνικές μελέτες και γνωρίζουμε από την περίπτωση της Αγιάς Φωτιάς ποια είναι τα αποτελέσματα”. Επίσης σημείωσε τα χαρακτηριστικά που τον καθιστούν υδροβιότοπο, λέγοντας ότι “την περίοδο του χειμώνα σχηματίζεται λιμνούλα με πολλά είδη πουλιών”. Σημείωσε επίσης την ιστορική σημασία, καθώς από την εποχή του Β’ Π.Π. στις σπηλαιώσεις και τα γεφυράκια που σχηματίζονται, οι Αντιστασιακοί έφτιαχναν πολυβολεία.
Στο πρακτικό κομμάτι, ο κ.Φασουλάς έκανε λόγο για δύο ζώνες αποκλεισμού: “Προβλέπονται δύο διάδρομοι διάσχισής τους για να περνούν οι λουόμενοι, φυσιολατρικές στάσεις ήπιων δραστηριότητων και απαγόρευση οποιασδήποτε δραστηριότητας που αλλοιώνει την εικόνα του τοπίου”.
“Σε αυτό τον τόπο δεν ξεπουλιούνται τα πάντα”
Ο κ.Φασουλάς χαρακτήρισε την περιοχή τοπόσημο, πετράδι στο στέμμα της Κρήτης, που υποστηρίζεται από χιλιάδες πολίτες – κυρίως ξένους. Υπογράμμισε την αγριάδα, την επιβλητικότητα της περιοχής που όπως τόνισε “μάς επιβάλλουν να το κρατήσουμε αναλλοίωτο χωρίς καμία επένδυση. Δεν είμαστε ενάντια στις επενδύσεις αλλά πρεπει να σκεφτούμε το διακύβευμα. Συζητάμε την καταστροφή ενός διαμαντιού του τόπου για την κατασκευή 14 δωματίων. Υπάρχουν όρια; Και δεν πρέπει να τα δείξουμε;” – είπε, σημειώνοντας πως “η Περιφέρεια έχει όρια και σε αυτό το τόπο δεν ξεπουλιούνται τα πάντα έναντι του κέρδους”. Ο κ.Φασουλάς καταχειροκροτήθηκε από τον κόσμο που παρακολουθεί τη συνεδρίαση, ενώ ο αντιπεριφερειάρχης Ν.Ξυλούρης έσπευσε να ξεκαθαρίσει: “Είμαστε στην ίδια πλευρά του ποταμού, δεν είμαστε απέναντι”.
Η μελετήτρια του έργου κατασκευής καταλύματος στο Παλίγκρεμνο, κ.Φραντζή ζήτησε το λόγο, με τον δήμαρχο Αγίου Βασιλείου να σημειώνει ότι “αν είναι να μιλήσουν για τα περιβαλλοντικά οι μελετητές, να μιλήσουν, αλλιώς είναι εκτός θέματος”.
Η κ.Φραντζή σε μια ιστορική αναδρομή, ανέφερε ότι η προσπάθεια ξεκίνησε το 2017 και έχει λάβει όλες τις εγκρίσεις. Τα λεγόμενά της προκάλεσαν αντίδραση του κοινού, που τη διέκοψε.
Η ίδια σημείωσε ότι τα σχεδιαζόμενα δωμάτια θα ειναι υπόσκαφα και σχεδιάστηκαν με ιδιαίτερη σπουδή και μελέτη, ώστε να μη δημιουργήσουν όχληση. Η ίδια παρουσίασε τα έργα που έχουν γίνει με τους παρευρισκόμενους να αντιδρούν.
“Αν ήταν παράνομη η επένδυση θα είχε βγει παράνομη από τα δικαστήρια τόσα χρόνια. Και επί της ουσίας έχουμε προσπαθήσει να δημιουργήσουμε ένα αντιπαράδειγμα με απόλυτο σεβασμό σε αυτό που είχαμε μπροστά μας” – ανέφερε η κ.Φραντζή, λεγόμενα προκάλεσαν αντιδράσεις από τον κόσμο, περί παράνομων παρεμβάσεων που θα κριθούν στα διοικητικά δικαστήρια.
Ο δικηγόρος των ανθρώπων που έχουν συσπειρωθεί, διεκδικώντας την ακύρωση του σχεδιαζόμενου έργου, Αντώνης Σηφάκης, σημείωσε πως “δημιουργείται η εντύπωση ότι η άδεια είναι νόμιμη, εμείς το αμφισβητούμε και το θέμα είναι εντελώς άσχετο με αυτό που συζητάμε σήμερα”.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Ρεθύμνου, Βαλάντης Μανωλεσάκης, ανέφερε σκωπτικά: “Αν θέλουμε να μιλήσουμε για την καταστροφή ενός μνημείου, τότε να μιλήσουν οι επενδυτές” – προκαλώντας το χειροκρότημα.
Κριτσωτάκης: “Η αναρρίχηση λένε πως καταστρέφει το μνημείο, αλλά οι εκσκαφές … όχι;”
Για ένα τοπίο τοπόσημο, εμβληματικό και χαρακτηριστικό του νησιού έκανε λόγο ο περιφερειακός σύμβουλος, Μιχάλης Κριτσωτάκης, σημειώνοντας πως “το θέμα δεν είναι αν είναι νόμιμη ή όχι η άδεια”. “Δεν είναι θέσφατο το “έχουμε άδεια άρα προχωράμε”. Το θέμα είναι να μπορέσουμε να σώσουμε ό,τι σώζεται” – ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος αναρωτήθηκε: “Οι επενδυτές υποστηρίζουν ότι η αναρρίχηση καταστρέφει προοδευτικά το μνημείο. Οι εκσκαφές που μας έδειξαν λίγο πριν δεν το καταστρέφουν το μνημείο;”. Κλείνοντας την τοποθέτησή του, τόνισε: “Τα πράγματα είναι καθαρά: Η επένδυση δεν πρέπει να γίνει. Όχι… να μην μπει το καρφί του αναρριχητή αλλά να μπει το κτήριο του επενδυτή!”.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο ενέκρινε ομόφωνα τη μελέτη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης που χαρακτηρίζει το Παλίγκρεμνο “προστατευόμενο μνημείο της Φύσης”, εν μέσω χειροκροτημάτων από τους παρευρισκόμενους.