Οι εργαζόμενοι θα είναι το μεγάλο θύμα της οικονομικής κρίσης που έπεται της υγειονομικής λόγω της πανδημίας, όπως διαφαίνεται και από τα μέτρα που εξήγγειλε χθες ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης για την εργασία τους επόμενους μήνες.
Με πυλώνες μέτρα ελαστικοποίησης της εργασίας, αλλά και μέτρα που «διευκολύνουν» κατά κύριο λόγο τις μεγάλες επιχειρήσεις, η κυβέρνηση επιχειρεί να πείσει ότι θα επέλθει η περιβόηητη επανεκκίνηση της οικονομίας, την ώρα που γεννιούνται μεγάλα ερωτήματα και για το άνοιγμα του τουρισμού.
Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και οι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας, εμμέσως πλην σαφώς, έθεσαν την απειλή της απόλυσης ως «δαμόκλειο σπάθη» πάνω από τα κεφάλια των εργαζομένων, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η επιδότηση μισθών μέσω των κοινοτικού προγράμματος SURE είναι σε ποσοστό 60% από τις πιο χαμηλές στην ΕΕ και εμμέσως οδηγεί σε απώλειες εισοδήματος τους εργαζόμενους ως 20%.
Τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση
Επιδότηση κατά 60% του εισοδήματος που θα χάνει ο εργαζόμενος από τη μείωση του χρόνου εργασίας, με όριο ασφαλείας τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ και επέκταση της δυνατότητας αναστολής των συμβάσεων στο 100% του προσωπικού των κλάδων που θα πληγούν καθοριστικά το καλοκαίρι του 2020, προβλέπει ο μηχανισμός ενίσχυσης της απασχόλησης που εξειδίκευσαν χθες τα κυβερνητικά στελέχη. Ζητούμενο παραμένει αν θα ορισθεί πλαφόν επιδότησης για τους υψηλόμισθους. Από τις χθεσινές ανακοινώσεις πάντως δε συμπεραίνεται ότι θα τεθεί πλαφόν.
Στον μηχανισμό με τον κωδικό «συν-εργασία» κράτους και επιχειρήσεων που θα ισχύσει από τις αρχές Ιουνίου έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα μπορούν να ενταχθούν όλες οι επιχειρήσεις των οποίων ο τζίρος μειώθηκε τουλάχιστον 20% κατά την περίοδο της κρίσης.
Οι δράσεις στήριξης της απασχόλησης στηρίζονται σε τρεις άξονες.
Ο πρώτος, αφορά την επέκταση της δυνατότητας παράτασης της αναστολής συμβάσεων για τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο.
Ο δεύτερος αφορά την επιδότηση των κομμένων μισθών και ο τρίτος την ενίσχυση εποχικά απασχολούμενων και ανέργων.
Ειδικότερα, επεκτείνονται οι αναστολές συμβάσεων για το 100% των εργαζομένων, για όσες επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές, αλλά και για επιχειρήσεις στους κλάδους του τουρισμού, της εστίασης, των μεταφορών, του πολιτισμού και του αθλητισμού που πλήττονται τον Ιούνιο και Ιούλιο. Οι εργαζόμενοι θα λάβουν αναλογική ειδική αποζημίωση έως 534 ευρώ κατ΄αναλογία των ημερών διάρκειας της αναστολής. Επίσης δικαιούνται πλήρη κάλυψη των ασφαλιστικών τους εισφορών επί του ονομαστικού τους μισθού. Αντίθετα οι άλλες επιχειρήσεις οι οποίες επαναλειτουργούν έχουν την δυνατότητα να διατηρήσουν μέχρι και το 60% των εργαζομένων τους σε αναστολή.
Oι εργαζόμενοι που θα δουλεύουν με μειωμένο ωράριο (τουλάχιστον δύο εβδομάδες το μήνα) με αποτέλεσμα να μειωθεί ο μισθός τους έως και 50% θα λάβουν κρατική επιδότηση. Ο κομμένος μισθός θα επιδοτηθεί κατά 60%. Δηλαδή αν ο εργαζόμενος αμείβεται με 1300 ευρώ και λάβει τα μισά 650 λόγω μειωμένου ωραρίου, το κράτος θα καταβάλλει τα 390 με αποτέλεσμα η απώλεια να περιοριστεί στα 240 ευρώ. Όριο ασφάλειας θα είναι ο βασικός μισθός, καθώς το τελικό ποσό των εργαζόμενων δεν θα μπορεί να υπολείπεται από τα 650 ευρώ. Δηλαδή εάν η αμοιβή μετά τις μειώσεις υπολείπεται του κατώτατου μισθού των 650 ευρώ, η διαφορά θα καλύπτεται από το κράτος εξ’ ολοκλήρου έως το ποσό των 650 ευρώ.
Παραδείγματα
Για παράδειγμα, αν ο εργαζόμενος έχει μισθό 1.000 ευρώ και μειωθεί ο χρόνος εργασίας του κατά 50% θα λαμβάνει από τον εργοδότη 500 ευρώ και από το κράτος 300 ευρώ, δηλαδή το 60% των υπολειπόμενων 500 ευρώ. Τελικώς ο μισθωτός θα εισπράττει 800 ευρώ συνολικά. Εάν όμως ο ίδιος εργαζόμενος αμείβονταν με τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ και μειωθεί ο χρόνος εργασίας του κατά 50% θα λαμβάνει από τον εργοδότη το 50% του καθαρού μισθού και από το κράτος το υπόλοιπο 50%, δηλαδή θα καλύπτεται το 100% της απώλειάς του, καθώς ο μισθός του δεν μπορεί να υπολείπεται του κατώτατου μισθού. Ο καθαρός κατώτατος μισθός των 650 ευρώ μετά τις εργατικές και εργοδοτικές εισφορές, τις οποίες θα υποχρεούται να καταβάλει εξ ολοκλήρου και στο ακέραιο ο εργοδότης, είναι 550 ευρώ. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο εργοδότης θα καλύπτει τα 275 ευρώ και το κράτος τα υπόλοιπα 275 ευρώ.
Ο εργοδότης έχει την υποχρέωση να καλύπτει το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών του εργαζομένου, υπολογιζόμενων επί του αρχικού ονομαστικού μισθού. Δηλαδή στο πρώτο παράδειγμα, ο εργοδότης θα καλύπτει τις εισφορές για τα 1.000 ευρώ και στο δεύτερο παράδειγμα τις εισφορές για τα 650 ευρώ. Υπενθυμίζεται πως από την 1η Ιουνίου αρχίζει να εφαρμόζεται η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης κατά 0,90 μονάδες (0,48 μονάδες για τον εργοδότη και 0,42 για τον εργαζόμενο).
Για όσο διάστημα ο εργαζόμενος βρίσκεται σε καθεστώς μειωμένης απασχόλησης, ο εργοδότης απαγορεύεται να προβεί σε καταγγελία της σύμβασης εργασίας και σε μείωση του ονομαστικού μισθού του εργαζομένου.
Να σημειωθεί ότι ο μηχανισμός θα καλύπτει όλους τους υφιστάμενους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης. Δεν θα επιτρέπεται δηλαδή η μετατροπή της σχέσης εργασίας από μερικής σε πλήρους απασχόλησης, προκειμένου να λάβει η επιχείρηση το ευεργέτημα της συμμετοχής στον μηχανισμό.
Όσον αφορά τον τρίτο άξονα της επιδότησης των εποχικά ανέργων, θα χορηγηθεί -ως μηνιαία οικονομική ενίσχυση- το επίδομα εποχικής ανεργίας έως και τον μήνα Σεπτέμβριο του 2020 στους περίπου 120.000 εποχικά ανέργους. Ωστόσο τον μήνα Ιούνιο παύει να ισχύει η δυνατότητα αναστολής πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών για όλες τις επιχειρήσεις.
Ο υπουργός εργασίας Γιάννης Βρούτσης αναφερόμενος στα στοιχεία των απολύσεων που κατέγραψε το σύστημα Εργάνη, επεσήμανε ότι «Από την μία συγκρατήσαμε το μεγάλο κύμα απολύσεων που θα μπορούσε να λειτουργήσει αλυσιδωτά για όλους τους κλάδους και να επιφέρει πλήρη κατάρρευση της αγοράς εργασίας. Από την άλλη δυστυχώς δεν δημιουργήθηκαν οι αναμενόμενες θέσεις εργασίας στον τουρισμό και τον επισιτισμό, όπως συνέβαινε κάθε χρόνο γιατί ήταν συνειδητή μας επιλογή να θέσουμε ως προτεραιότητα το πολύτιμο αγαθό της υγείας.»
Ποιες επιχειρήσεις θα συμπεριληφθούν στο μηχανισμό
Ο μηχανισμός θα αφορά και τις εποχικές επιχειρήσεις αλλά και τις επιχειρήσεις που λειτουργούν για πρώτη φορά και δεν έχουν καταγράψει έσοδα τους προηγούμενους μήνες. Επίσης δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν όλοι οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης που θα προσληφθούν σε αυτές, μέχρι τον αριθμό των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης που διατηρούσαν πέρυσι τον αντίστοιχο μήνα. Το δικαίωμα του εργοδότη να μειώνει το χρόνο εργασίας του εργαζομένου πλήρους απασχόλησης έως και 50%, θα ασκείται υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι δεν θα μεταβάλλεται το είδος της σχέσης εργασίας.
Παράλληλα, όπως υπενθύμισε ο υπουργός εργασίας Γιάννης Βρούτσης από την 1η Ιουνίου 2020 αρχίζει να εφαρμόζεται η μείωση του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζόμενους πλήρους απασχόληση κατά 0,90 μονάδες, όπως προβλέπεται στο άρθρο 48 του ν.4670/2020. Η από 1η Ιουνίου μείωση των ασφαλιστικών εισφορών θα λειτουργήσει ευεργετικά στην διατήρηση και δημιουργία θέσεων εργασίας αλλά και στην ανακούφιση των επιχειρήσεων, μειώνοντας το μη μισθολογικό κόστος.
Ακόμη μειώνονται τα ελάχιστα απαιτούμενα ημερομίσθια από 100 σε 50 για την λήψη του εποχικού επιδόματος το ερχόμενο φθινόπωρο. Επίσης τριπλασιάζεται ο προϋπολογισμός τους προγράμματος Κοινωνικού Τουρισμού του ΟΑΕΔ από 10 σε 30 εκατ. ευρώ με στόχο την ενίσχυση του εσωτερικού τουρισμού.
