Τα γεράκια (μνήμη Νίκου Ξυλούρη)

του Ειρηναίου Μαράκη

Διπλή η καταγωγή μου. Κρήτη και Πελοπόννησος. Ηρωικοί τόποι, ισοπεδωμένοι από τον ήλιο και τα βήματα των κατακτητών. Οι άνθρωποι τους, σκληροτράχηλοι μα και ευαίσθητοι γνωρίζουν πότε να πιάσουν όπλο στα χέρια για την ελευθερία και πότε την κούπα για να πιουν στην υγειά της αγάπης και της παρέας. Μπεσαλήδες μέχρι το κόκκαλο, φιλότιμοι μα και ξεροκέφαλοι συνάμα, συγκαταβατικοί απέναντι στους ανόητους, τίμιοι μπροστά σε τίμιους και πάλι τίμιοι μπροστά σε άτιμους και μωροφιλόδοξους, γνωρίζουν ότι όλα είναι ζήτημα καθήκοντος. Κι αν οι τόποι τους έχουν γίνει έρμαιο στα χέρια παραγόντων, πολιτικάντηδων και επικίνδυνων δημαγωγών, αυτοί μπορούν με μια μαντινάδα – πονεμένη, βρώμικη μέσα από τις λάσπες του αιώνιου μυαλού – να αναστήσουν τα παλιά μεγαλεία. Η κραυγή τους, κραυγή άγριου και ανυπόταχτου θηρίου, θα ταράξει συθέμελα τα σάπια θεμέλια της κοινωνίας. Κι αν μοιάζουν συντηρητικοί είναι που πέτρινα δεσμά κρατάνε τα πόδια τους σε γη γερασμένη που στην ανάγκη της για ζωή και παρέα γίνεται αμείλικτη και σκληρή ακόμα και με τα ίδια τα παιδιά της.

Υπάρχουν στιγμές όμως, όπου μέσα από τη ρωγμή του χρόνου, της ιστορίας και της παράδοσης, κάποια παιδιά σπάνε τα δεσμά τους και γίνονται παιδιά όλου του κόσμου. Τότε η γη δεν τους χωράει και σαν γεράκια το σκάνε από τα βουνά της πατρίδας για άλλους αφιλόξενους τόπους για να διαδώσουν το νόημα και της αξίες της ζωής. Το χαμόγελο, το φιλότιμο, την αγάπη στον Άνθρωπο, τη Φύση και τη Γυναίκα. Γνωρίζουν ότι το έργο τους είναι δύσκολο πολύ αλλά αντί να υποχωρήσουν πίσω στη θαλπωρή της πατρικής εστίας σαν άλλοι ιεραπόστολοι ξεκινούν να μπολιάζουν με δημιουργικό και αντάρτικο πνεύμα τις ανθρώπινες ψυχές, που σκουριασμένες μέσα στα υποθηκευμένα σπίτια προσμένουν σωτήρες να τους γλιτώσουν από τα προβλήματα της καθημερινότητας.

Κι όταν έρθουν τα χρόνια της Πείνας, του Φόβου και της Τρομοκρατίας ο απλός κόσμος της γειτονιάς, του σχολείου και του χωριού θα γνωρίζει ποιοι είναι οι φίλοι του και οι εχθροί και ανάλογα θα τους αντιμετωπίσει σε μια μάχη σκληρή, ανελέητη μα οπωσδήποτε αναγκαία. Όταν η μάχη θα λήξει νικηφόρα τότε και μόνο τότε τα γεράκια αυτά θα γυρίσουν πίσω στην πατρώα γη και θα κοιμηθούν γαλήνια πάνω στα μαραμένο στήθος της γριάς μητέρας ευτυχισμένοι που δεν πήγε χαμένη η θυσία τους. Αλλά ως τότε ο δρόμος είναι μακρύς. Πολλά από αυτά τα παιδιά, από αυτά τα γεράκια ίσως να πέσουν νεκρά κάτω από την ξιφολόγχη άγνωστου και ύπουλου εχθρού. Τότε το δικό μας καθήκον θα είναι να ολοκληρώσουμε το έργο τους πριν δοθούν για εκμετάλλευση από μεγαλόσχημους, εναλλακτικούς του καναπέ που  οικονόμησαν στα χρυσά χρόνια του χρηματιστηρίου και σήμερα τσακίζουν όνειρα και επιθυμίες.

Για να χτίσουμε μια άλλη διαφορετική, όμορφη και πολύχρωμη κοινωνία όπου τα γεράκια δεν θα έχουν ανάγκη να διδάσκουν σε μας τις αξίες της ζωής αφού θα είναι πια κατάκτηση όλων και ανέμελα, ελεύθερα από κάθε δεσμά θα σκίζουν τον ανοιξιάτικο ουρανό με τα φτερά τους.

Και να αδερφέ μου
που μάθαμε να κουβεντιάζουμε
ήσυχα, ήσυχα κι απλά.
Καταλαβαινόμαστε τώρα
δε χρειάζονται περισσότερα.

Κι αύριο λέω θα γίνουμε
ακόμα πιο απλοί.
Θα βρούμε αυτά τα λόγια
που παίρνουνε το ίδιο βάρος
σ’ όλες τις καρδιές,
σ’ όλα τα χείλη,
έτσι να λέμε πια
τα σύκα-σύκα
και τη σκάφη-σκάφη.

Κι έτσι που να χαμογελάνε οι άλλοι
και να λένε:
“Τέτοια ποιήματα
σου φτιάχνω εκατό την ώρα”.
Αυτό θέλουμε κι εμείς.
Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε
για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου,
απ’ τον κόσμο.
Εμείς τραγουδάμε
για να σμίξουμε τον κόσμο.

Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος – Μουσική: Χρήστος Λεοντής
Πρώτη εκτέλεση: Γιάννης Ρίτσος & Νίκος Ξυλούρης ( Ντουέτο )