Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου
Τα δύο βασικά είναι η «ελληνικότητα» της διοίκησης του Υπερ-Ταμείου και η διάθεση των εσόδων του κατά 50% για επενδύσεις και κατά 50% για το χρέος. Δίνεται η εντύπωση ότι η κυβέρνηση θα μπορεί αυτόνομα να ελέγξει το ταμείο και να αξιοποιήσει τα έσοδα των ιδιωτικοποιήσεων για να φτιάξει π.χ σχολεία ή νοσοκομεία.
Πρόκειται όμως για ιδιαίτερα κοντόφθαλμη τακτική αφού ο όποιος επικοινωνιακός μανδύας εξαφανίζεται αν οι κυβερνητικοί ισχυρισμοί αντιπαρατεθούν με τις διατάξεις του προτεινόμενου νόμου.
Ποιος ελέγχει το ταμείο
Αποκαλυπτική ως προς αυτό ήταν και η συζήτηση που έγινε την Πέμπτη (19/5) όπου για πρώτη φορά συζητήθηκε το πολυνομοσχέδιο.
Υπερασπιζόμενος τις ρυθμίσεις του ο υπουργός Οικονομίας Ευκλείδης Τσακαλώτος, δήλωσε ότι «πρώτον, εμείς βάζουμε 3 και οι ξένοι βάζουν 2 στο Εποπτικό Συμβούλιο. Δεύτερον, το Εποπτικό Συμβούλιο δεν είναι η διοίκηση του Ταμείου. Το Εποπτικό Συμβούλιο ορίζει το Διοικητικό Συμβούλιο με δική μας πλειοψηφία 4 προς 1». Πρόσθεσε μάλιστα ότι «το Διοικητικό Συμβούλιο θα είναι στην πλειοψηφία του Έλληνες και λέει και το μνημόνιο και η στρατηγική έκθεση του Δεκεμβρίου, ότι το Ταμείο είναι ελληνικό, διοικείται από την Ελλάδα και είναι εντελώς ιδιοκτησίας των ελληνικών αρχών».
Ας δούμε όμως τι προβλέπει το νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί και συγκεκριμένα στο άρθρο 191 παρ. 2: «Το Εποπτικό Συμβούλιο αποτελείται από πέντε (5) μέλη που διορίζονται από τη Γενική Συνέλευση του μοναδικού μετόχου, σύμφωνα με τα κατωτέρω:
Α) Τρία (3) μέλη επιλέγονται από τον μοναδικό μέτοχο, κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας που ενεργούν από κοινού
Β) Δύο (2) μέλη, μεταξύ των οποίων ο Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου, επιλέγονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ενεργώντας από κοινού, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Υπουργού Οικονομικών».
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία – με βάση τα προβλεπόμενα- ότι ακόμη και τα 5 μέλη του συμβουλίου είναι πιθανόν να έχουν την ελληνική υπηκοότητα. Αυτό όμως δεν δημιουργεί στο συμβούλιο «δική μας πλειοψηφία» καθότι και τα 5 πρόσωπα ουσιαστικά πρέπει να εγκριθούν από τους δανειστές. Αν ο Ε.Τσακαλώτος θεωρεί ότι δεν μπορεί να υπάρχουν πρόσωπα με ελληνική υπηκοότητα που να πρεσβεύουν τα συμφέροντα των δανειστών ή να επηρεάζονται καθοριστικά από αυτούς τότε μόνον για πολιτική αφέλεια μπορεί να μιλήσει κανείς.
Όσον αφορά το αν το συμβούλιο αυτό θα είναι η όχι η ουσιαστική διοίκηση του ταμείου δείχνει να το απαντά ξεκάθαρα το ίδιο άρθρο (191). Εκεί αναφέρεται πώς το εποπτικό συμβούλιο:
- «Εκλέγει και διορίζει τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας»
- «Εποπτεύει την τήρηση των κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης της Εταιρείας σύμφωνα με τον παρόντα νόμο και τον Εσωτερικό Κανονισμό,
- Υποβάλλει στη Γενική Συνέλευση λίστα υποψηφίων Ελεγκτών σύμφωνα με το άρθρο 10 του παρόντος νόμου».
- «Είναι υπεύθυνο για την εποπτεία του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας με σκοπό να διασφαλίσει ότι αυτό λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, του Καταστατικού και του Εσωτερικού Κανονισμού και προς το συμφέρον της Εταιρείας».
Άρα μάλλον ασκεί διοίκηση και με το παραπάνω. Εκτός αν η λέξη «εποπτεία» σημαίνει …χαλαρή παρακολούθηση. Σίγουρα κάτι στο οποίο δεν μας έχουν συνηθίσει οι δανειστές.
Για ποιες επενδύσεις μιλάμε;
Για το θέμα της διάθεσης των εσόδων του Υπερ-Ταμείου, η κυβέρνηση επαίρεται πώς πέτυχε την διάθεση του κατά 50% για την εξυπηρέτηση του χρέους και κατά 50% για επενδύσεις.
Ενδεικτική ήταν και για το συγκεκριμένο ζήτημα η τοποθέτηση του υπουργού Οικονομικών. Όπως είπε «ότι αξιοποιήσει αυτό το Ταμείο, είτε από αποκρατικοποιήσεις, είτε από ιδιωτικοποιήσεις, είτε από αξιοποίηση, πηγαίνει 50% για τις επενδύσεις και 50% για το χρέος». Ο Ε.Τσακαλώτος πρόσθεσε μάλιστα ότι «εκείνο το βράδυ της 12ης Ιουλίου που διαπραγματευτήκαμε το Ταμείο να μην είναι αυτό που ήθελε ο κύριος Σόϊμπλε, ένα Ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, αλλά να είναι ένα Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων και να πηγαίνει 50% στις επενδύσεις και 50% για την αποπληρωμή του χρέους».
Αυτό που …δεν μπήκε στον κόπο να εξηγήσει αναλυτικά ο υπουργός Οικονομίας είναι το ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ επενδύσεις θα είναι αυτές. Παρόλα αυτά ιδιαίτερα αναλυτικό είναι τοάρθρο 200 παρ. 2 του πολυνομοσχεδίου που ξεκαθαρίζει τα πράγματα.
Έτσι σύμφωνα με τις προβλέψεις του:
«Ποσά τα οποία χρησιμοποιούνται για επενδυτικούς σκοπούς μπορούν να χρησιμοποιηθούν yux τους ακόλουθους τύπους επενδύσεων: (α) Επενδύσεις που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας, και (β) Επενδύσεις σε περιουσιακά στοιχεία της Εταιρείας και των άμεσων θυγατρικών της». Δηλαδή οι επενδύσεις στην β) εκδοχή είναι οι …ιδιωτικοποιήσεις αφού ακριβώς αυτός είναι ο στόχος για τις εταιρίες του υπερ-ταμείου!
Όμως και οι επενδύσεις της περίπτωσης (α) που αναφέρονται στην εθνική οικονομία είναι πολύ συγκεκριμένες όπως ορίζεται στο ίδιο άρθρο. Ορίζεται ότι «επενδύσεις που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας νοούνται κυρίως επενδύσεις σε σημαντικούς τομείς από πλευράς κυβερνητικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε προγράμματα έρευνας και καινοτομίας που αποτελούν τομείς προτεραιότητας στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, καθώς και σημαντικών συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα που λαμβάνουν χώρα, είτε σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3389/2005, είτε βάσει ειδικής νομοθεσίας».
Με απλά λόγια η συντριπτική πλειοψηφία των χρημάτων αυτών θα πηγαίνει σε ιδιώτες μεγαλο-επιχειρηματίες είτε αυτοί συμπράττουν με το δημόσιο, είτε δανείζονται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (δείτε εδώ το νομικό πλαίσιο λειτουργίας της) 
είτε χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ…
Η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ άσκησαν έντονη κριτική σε αυτές τις διατάξεις κατά την συνεδρίαση της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής για το νομοσχέδιο. Το αν έχουν δικαίωμα να το κάνουν, όταν φρόντισαν στα «δικά τους» μνημόνια το σύνολο των εσόδων από το ΤΑΙΠΕΔ να πηγαίνει για την εξυπηρέτηση του χρέους είναι όμως μία άλλη ιστορία…