Πριν λίγες ημέρες παρουσιάσαμε στην εφημερίδα μας ένα πολύ σημαντικό ντοκουμέντο. Σύμφωνα με στρατιωτικό έγγραφο, στη θαλάσσια περιοχή λιγότερο από 20 χλμ νότια της Πελοποννήσου και περίπου 200 χλμ από τις ακτές της Κρήτης, μονάδες του ελληνικού στρατού (πιθανότατα και νατοϊκών μονάδων) προχωρούσαν (και ίσως προχωρούν ακόμα) σε καταποντισμό επικίνδυνων ραδιενεργών αποβλήτων.
Είναι μία πολύ σημαντική αποκάλυψη μιας και για πρώτη φορά, όχι με εικασίες αλλά με αποδεικτικά στοιχεία, τεκμηριώνεται ότι υπάρχει συγκεκριμένο σημείο στο Αιγαίο που χρησιμοποιείται ως χαβούζα για ραδιενεργά απόβλητα. [1]
Κι όμως, περιέργως, η αποκάλυψη αποσιωπήθηκε. Δεν υπήρξε καμία απολύτως επίσημη αντίδραση. Για τις αρχές, εμοιαζε σα να μην είχε συμβεί ποτέ. Τους λέμε «να, εδώ είναι, κοιτάχτε», κι αυτοί γυρνούν το κεφάλι τους αλλού και σφυρίζουν αδιάφορα.
Η ανησυχία των αρχών και των φορέων για τα χημικά της Συρίας
Την ίδια στιγμή, σε αντιδιαστολή με αυτή τη σιωπή τους, οι φορείς και οι βουλευτές, συνεχίζουν ν’ αντιδρούν στην πιθανότητα καταστροφής των χημικών της Συρίας εν πλω στα διεθνή ύδατα. Και ανησυχούν για τους κινδύνους που δημιουργεί η πειραματική μέθοδος που έχει επιλεχθεί γι’ αυτή τη διαδικασία.
Ανησυχούν με τέτοια ένταση που πολλές φορές δίχως επαρκή τεκμηρίωση ασπάζονται κινδυνολογικές αναφορές περί καταποντισμού των αποβλήτων που θα προκύψουν στη θάλασσα. Ανησυχούν και δε νοιώθουν καμία εξασφάλιση παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις αρχών, όπως ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων [2], ότι τα χημικά απόβλητα δε θα καταλήξουν στη θάλασσα. Ανησυχούν και συμπάσχουν με τους πολίτες που ανησυχούν για τους πιθανούς κινδύνους που θα προκύψουν από ένα πιθανό ατύχημα. Ασπάζονται την πίστη τους και ενώνονται μαζί τους στη μιντιακά προβαλλόμενη βεβαιότητά που πολλοί απ’ αυτούς εκφράζουν: η απόρριψη των αποβλήτων θα γίνει στη θάλασσα.
Ανησυχούν, οι φορείς και οι αρχές. Και εγώ θα συμφωνήσω μαζί τους και θα πω ότι καλώς πράττουν. Γιατί αν υπήρχε έστω και μία πολύ μικρή πιθανότητα ενός τέτοιου σεναρίου να γίνει πραγματικότητα, και με τις αντιδράσεις τους, αυτή η πιθανότητα απόρριψης των αποβλήτων στη θάλασσα εκμηδενίζεται.
Ανησυχούν, και καλώς ανησυχούν. Γιατί, παρά την παρουσία διεθνών οργανισμών και τη συμμετοχή αναγνωρισμένων περιβαλλοντικών οργανώσεων, πιο σημαντικά και σε ένα δεύτερο επίπεδο, προκύπτει πολύ σημαντικό θέμα με την επιλογή καταστροφής των χημικών εν πλω σε διεθνή ύδατα (της Μεσογείου ή του Ατλαντικού). Γιατί αυτή η επιλογή της καταστροφής εν πλω σε διεθνή ύδατα φανερώνει μια βιασύνη και την πολιτική βούληση για δράση με ταχύτητα παρακάμπτωντας συγκεκριμένα «χρονοβόρα» μέτρα ασφαλείας για την προστασία του περιβάλλοντος. Νόμοι και συνθήκες που θα έπρεπε να ληφθούν σοβαρά υπόψη αν κι εφόσον αυτή η διαδικασία συνέβαινε στο έδαφος προσπερνούνται δίχως επιπτώσεις. Και αυτό, δημιουργεί ερωτηματικά σε σχέση με την ασφάλεια της όλης επιχείρησης. [3]
Επικίνδυνο προηγούμενο παράκαμψης νόμων και Συνθηκών
Καλώς αντιδρούν, γιατί – κι αυτό είναι το πιο σημαντικό κι ουσιαστικό – εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία, θα προκύψει – εις το όνομα μιας «έκτακτης ανάγκης» – ένα επικίνδυνο προηγούμενο παράκαμψης νόμων και διακρατικών Συνθηκών που δημιουργήθηκαν για να προστατεύουν το περιβάλλον και τις ζωές των ανθρώπων. Κι αυτό ίσως να μην κοστίσει αυτή τη φορά, αλλά μπορεί να έχει μεγάλο κόστος κάποια άλλη.
Και αυτό, θα το επαναλάβω, είναι το πιο ουσιαστικό – η παράκαμψη νόμων και Συνθηκών εξαιτίας μίας έκτακτης ανάγκης – αυτό που μας κάνει να αναρωτηθούμε: ποια η σημασία των νόμων και των συνθηκών εφόσον μπορούν να παρακάμπτονται με αυτό τον τρόπο εις το όνομα μιας οποιασδήποτε αναγκαιότητας, μικρής ή μεγάλης, αληθινής ή ψεύτικης; Ποιος θα ορίζει αυτή την αναγκαιότητα; Ποιο είναι το όριο μιας «έκτακτης ανάγκης» του οποίου η υπέρβαση θα επιτρέπει την καταστρατήγηση της νομοθεσίας; Και ποιος ο λόγος να ψηφίζουμε νόμους και να υπογράφουμε Συνθήκες, ποια η αξία τους αν δε γίνονται σεβαστές; Αν καταπατούνται τη στιγμή που θα έπρεπε να θέτονται σε ισχύ;
Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά ερωτήματα που βρίσκονται στον πυρήνα του ζητήματος της καταστροφής των χημικών της Συρίας.
Οι βουλευτές και οι φορείς της Κρήτης που αντιδρούν αρνούνται ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επιτρέπει την παράκαμψη της νομοθεσίας και των Συνθηκών. Ανησυχούν και απαιτούν η διαδικασία να γίνει με όλα τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας. Αρνούνται, τον πυρήνα του διλήμματος που ορίζει ότι είναι «αναγκαίο» η διαδικασία να γίνει εν πλω και σε διεθνή ύδατα εξαιτίας των έκτακτων συνθηκών που επικρατούν στη Συρία.
Λένε, ή γίνονται σεβαστοί οι Νόμοι και οι Συνθήκες ή δε γίνονται. Μερικώς, δεν υπάρχει. Και έχουν δίκιο: λειψή δημοκρατία με λειψά δικαιώματα συνεπάγεται λειψή προστασία του περιβάλλοντος και των ίδιων των ζωών μας. Κι αυτό είναι επικίνδυνο.
Αλλά εδώ προκύπτει η αντίφαση που δημιουργεί το παρακάτω οξύμωρο σχήμα:
Οξύμωρο σχήμα στην Ελληνική Βουλή
Γιατί αν και – για τους ανησυχούντες βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ – οι «έκτακτες συνθήκες» που επικρατούν στη Συρία δεν επιτρέπουν και δε νομιμοποιούν την παράκαμψη Νόμων και Συνθηκών, κι αντιθέτως εντείνουν την αναγκαιότητα ορθής εφαρμογή τους, στην αντίπερα όχθη οι «έκτακτες συνθήκες» στην Ελλάδα τους αναγκάζουν να ψηφίζουν επί τόσα χρόνια «ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ» σε μνημονιακούς νόμους που έρχονται σε σύγκρουση με το Σύνταγμα, και καταστρατηγούν δημοκρατικά, κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα.
Κι όπως στο ζήτημα των χημικών της Συρίας, επιλέχθηκε η εν πλω καταστροφή στα διεθνή ύδατα για ν’ αποφευχθούν οι «χρονοβόρες» διαδικασίες και η συμμόρφωση με νόμους και Συνθήκες, έτσι και στη Βουλή των Ελλήνων στους μνημονιακούς καιρούς που ζούμε, οι αποφάσεις λαμβάνονται δια Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου για ν’ αποφευχθούν οι «χρονοβόρες» δημοκρατικές διαδικασίες. Για να οδηγηθούμε στην κατάλυση δικαιωμάτων που αντιμετωπίζονται ως «βάρος» σε μια διαδικασία που υπάρχει «βιασύνη» να ολοκληρωθεί. Δικαιώματα τα οποία στην απουσία τους οδηγούν εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία, εκατοντάδες χιλιάδες νέους στη μετανάστευση, και χιλιάδες στην αυτοκτονία. Γιατί τόση βιασύνη, λοιπόν; Πώς εξηγείται αυτό το αληθινά οξύμωρο σχήμα;
Οξύμωρο σχήμα και στην Κρήτη
Στην περίπτωση τώρα της Κρήτης και των Χανίων, η παράκαμψη των «χρονοβόρων» δημοκρατικών διαδικασιών που απαιτούν έλεγχο και δημιουργούν «επιπλοκές» έχει πάρει μόνιμο χαρακτήρα. Λέγεται καθεστώς ετεροδικίας [4]. Ένα καθεστώς που υποβιβάζει τα δικαιώματα των πολιτών περίπου σε αυτά κατεκτημένων ιθαγενων.
Η πλειοψηφία των φορέων και των βουλευτών, βέβαια, δε φαίνεται πλέον να ανησυχεί.
Οι δηλώσεις θεσμικών και μη φορέων του τόπου καθώς και ο σχετικός σχολιασμός από ΜΜΕ υπέρ των στρατιωτικών εγκαταστάσεων και της «αναγκαιότητας» που ορίζει να μην αντιδρούμε, να μη διαδηλώνουμε και να μην ανησυχούμε, είναι καταγεγραμμένες. Γι’ αυτό ρωτώ ξανά: Γίνεται να υποστηρίζεις και την καταστρατήγηση των δημοκρατικών διαδικασιών και την τήρησή τους; Γίνεται να ζητάς τον απόλυτο έλεγχο μίας διαδικασίας που μπορεί να μολύνει το περιβάλλον και να αδιαφορείς συγχρόνως για την ανεξέλεγκτη δράση των διαδικασιών στρατιωτικών εγκαταστάσεων στον τόπο σου; Σχήμα οξύμωρο. Κάτι σα ζωντανός νεκρός. Δηλαδή, ούτε ζωντανός, ούτε νεκρός: Απέθαντος. [5]
Η αλήθεια είναι ότι δε γνωρίζουμε πού καταλήγουν τα απόβλητα, χημικά και ραδιενεργά των πολλαπλών στρατιωτικών βάσεων, ελληνικών και νατοϊκών. Δεν έχει ανακοινωθεί ποτέ κάποια εταιρεία η οποία έχει αναλάβει τη διαχείρισή τους. Δε γνωρίζουμε τι γινόταν τόσα χρόνια με τα απόβλητα. Δεν υπήρξε ποτέ καμία ενημέρωση γιατί ποτέ δεν ασκήθηκαν οι αναγκαίες πιέσεις.
Αντιθέτως, στις ελάχιστες περιπτώσεις που οι αρχές του νομού διαμαρτυρήθηκαν και αντέδρασαν, δέχθηκαν επίθεση από φορείς και ΜΜΕ. «Υπουργό Εξωτερικών» αποκαλούσαν περιπαικτικά τον πρώην νομάρχη Χανίων Γιώργο Κατσανεβάκη, όταν ζητούσε τα απολύτως αυτονόητα για κάθε δημοκρατικό κράτος: έλεγχο στις δραστηριότητες των στρατιωτικών εγκαταστάσεων και διασφάλιση ότι τηρούνται τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος. Οι αρχές όμως σιωπούν. Και λοιδωρούν ταυτόχρονα τόσα χρόνια όσους αντιδρούν. Που ήταν άραγε οι φορείς και οι βουλευτές όταν τον Σεπτέμβρη του 2012, οι πολίτες του νομού αναστατώθηκαν από εκρήξεις δίχως ουδείς να τους ενημερώνει τι ακριβώς συνέβη; Γιατί σιωπούσαν; Ποια αναγκαιότητα επικράτησε; [6]
Τα Χανιά των πολλαπλών μολύνσεων
Οι ρίψεις πυραύλων τύπου Nike, Hawk, Roland, Sting, Mistral/Redeye, Naval, Patriot από το Πεδίο Βολής Κρήτης και τη νατοϊκή βάση όλοι γνωρίζουμε πού κατέληγαν. Μήπως δεν είναι γνωστό ότι οι πύραυλοι τύπου LANCE που επί 20 χρόνια έπεφταν στην θάλασσα των Χανίων περιέχουν στην δεξαμενή τους 200 λίτρα UDMH [7], ποσότητα μιας ουσίας που ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορεί να μολύνει έκταση μέχρι 28 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην ξηρά; Η διάχυση αυτού του συστατικού στο νερό πολλαπλασιάζει την τοξικότητα του αλλά και την έκταση μόλυνσης.
Μήπως δεν είναι γνωστό ότι στα αεροδρόμια που χρησιμοποιεί το ΝΑΤΟ διαπιστώθηκε ότι το εξαιρετικά τοξικό χημικό (διαλύτης) τριτοχλωραιδυλένιο (ΤCE) [8] που απορροφάται γρήγορα από τον υδροφόρο ορίζοντα βρίσκεται σε περιεκτικότητα 0,5% στο χώμα του σημείου απόρριψης του και 0,1% σε δείγματα νερού κοντά στις βάσεις; [9]
Μήπως δεν είναι γνωστό ότι οικολογική ρύπανση που προκαλείται από τις πτήσεις πολεμικών αεροσκαφών που πετούν χαμηλά πάνω από τα Χανιά είναι μεγάλη αφού καίνε σε πλήρη λειτουργία έως και 40.000 λίτρα κηροζίνης της ώρα; [10]
Γιατί, είναι γνωστό: «Δεν γνωρίζουμε περιορισμούς καθ’ οποιαδήποτε χρονική στιγμή στην πρόσβαση, τις υπερπτήσεις ή την ανάπτυξη ακόμη και των πιο ευαίσθητων στρατιωτικών υλικών στη βάση».
Και των πιο ευαίσθητων στρατιωτικών υλικών. Ανεξέλεγκτα. Δίχως περιορισμούς. Υπό καθεστώς ετεροδικίας. Και κανείς δεν ανησύχησε. Κανείς πλέον δεν αντιδρά. Είναι γνωστό. [11]
Αδιαφορία για τα ραδιενεργά απόβλητα
Και φτάνουμε στο σήμερα. Mόλις πριν λίγες ημέρες δώσαμε στη δημοσιότητα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι στην Ελλάδα ραδιενεργά απόβλητα στρατιωτικών εγκαταστάσεων τα βάζουν σε κουτάκια και μετά σε βαρέλια και καταλήγουν στο βυθό της θάλασσας.
Κανένας φορέας δε βγήκε να ζητήσει επιπρόσθετες πληροφορίες. Κανένας βουλευτής δεν θεώρησε υποχρέωσή του να εκφράσει την αντίθεσή του ως προς τις ενέργειες αυτές ή να ζητήσει την πλήρη ενημέρωσή του για του τι ακριβώς έχει συμβεί. Κανείς πολιτικός δεν έσπευσε να επιδείξει την οικολογική του ευαισθησία. Κανείς δε βρέθηκε να διερωτηθεί τι ποσότητες έχουν καταλήξει στο βυθό της θάλασσας ή ποια άλλα ίσως σημεία υπάρχουν σε άλλες περιοχές της Ελλάδας που χρησιμοποιούνται για παρόμοιους σκοπούς. Κανείς δεν έθεσε το ερώτημα αν συνεχίζονται και σήμερα οι συγκεκριμένες πρακτικές και σε ποιο βαθμό. Κανένα ψήφισμα διαμαρτυρίας δεν εκδόθηκε. Κανείς δεν ανησύχησε.
Όλα παρέμειναν «ήσυχα», στα πλαίσια του φυσιολογικού. Σφυρίζουν αδιάφορα. Σα να μη συνέβη τίποτα. Σχήμα οξύμωρο. Και είναι φυσικό.
Γιάννης Αγγελάκης
Σημειώσεις
[1] ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Χωματερή στρατιωτικών ραδιενεργών αποβλήτων νότια της Πελοποννήσου – Τι συμβαίνει στην Κρήτη; http://bit.ly/1jMLp6A
[2] Ο Μάικλ Λούχαν, του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, απαντά στα ερωτήματά μας για τα χημικά όπλα της Συρίας http://bit.ly/1hJTrtF
[3] Συνέντευξη με τον Jacky Bonnemains, πρόεδρο της οργάνωσης “Robin De Bois”για τα χημικά της Συρίας http://bit.ly/1ceAw9u
[4] Η στρατηγικής σημασίας βάση της Σούδας και οι “διευκολύνσεις” στους Αμερικάνους http://bit.ly/1j9KcWN
[5] Οι «μοιραίοι» του νομού Χανίων και η Βάση της Σούδας http://bit.ly/VZXwOS
[6] Ανύπαρκτοι http://bit.ly/VZXUSe
[7] UDMH is toxic, a carcinogen and can explode in the presence of oxidisers. It can be absorbed through skin. UDMH released into the environment can react in air to form dimethylnitrosamine, a persistent carcinogen and groundwater pollutant. http://en.wikipedia.org/wiki/Unsymmetrical_dimethylhydrazine Δείτε επίσης εδώ: DS and GS Maintenance Manual: Guided Missile Surface Attack MGM-52C http://bit.ly/LqAMap
[8] Trichloroethylene http://en.wikipedia.org/wiki/Trichloroethylene
[9] The Use of Trichloroethylene at NASA’s SSFL Sites http://ssfl.msfc.nasa.gov/public-involvement/docs/SSFL_TCE_Final_Fact_Sheet.pdf
– Βετεράνοι καταγγέλουν τις συνέπειες από τη χρήση TCE: HAWK Missile Veterans Association http://pub29.bravenet.com/forum/static/show.php?usernum=2445414626&frmid=112&msgid=1178828&cmd=show επίσης εδώ: The Case for Presumptive Disability for TCE Veterans http://www.veteranstoday.com/2008/10/30/the-case-for-presumptive-disability-for-tce-veterans/
– δείτε και αυτό το βίντεο από ρίψη πυραύλων Hawk και Lance το 1991 στο Π.Β.Κ.: Firing the Hawk and Lance Missiles http://www.youtube.com/watch?v=640-AVbYBWw
[10] Οι Βάσεις των Πολλαπλών Θανάτων είναι εδώ, εφημερίδα «Αγώνας της Κρήτης» http://www.politiko-kafeneio.gr/politika/souda193.htm Δείτε επίσης: Ανεπίσημα πρακτικά δίκης 17Ν (12/06/2003) Μέρος 3/5 – Ο δημοσιογράφος Ν. Βαφειάδης, αναφέρεται σε έρευνα του για λογαριασμό της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, για την Βάση της Σούδας. Απαγόρευση Υπουργού Υγείας για παράδοση στοιχείων για τον καρκίνο στην Κρήτη http://www.naftemporiki.gr/story/59979
[11] Wikileaks: Απρόσκοπτη η χρήση της Σούδας από τις ΗΠΑ bit.ly/1blMXfG