Μερικές σκέψεις με αφορμή ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του Ν.Σαραντάκου
Καταρχήν τα καλά νέα: Ο Ν. Σαραντάκος, διαβάζει το info-war.gr – γεγονός για το οποίο δηλώνουμε ιδιαίτερα υπερήφανοι.
Τα κακά νέα είναι ότι διαφωνεί με έναν παλαιότερο κείμενο με τίτλο «Και ο Χίτλερ με εκλογές βγήκε».
Ύστερα από την πολύ καλά τεκμηριωμένη παράθεση στοιχείων για τις εκλογές του 1933 καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «Ο Χίτλερ δεν βγήκε με εκλογές». Στα βασικά επιχειρήματα αναφέρεται ότι η συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση χαρακτηρίστηκε από εκστρατεία τρομοκρατίας (από την πλευρά των παραστρατιωτικών ομάδων των Ναζί), από την απαγόρευση κυκλοφορίας εφημερίδων αλλά και πολιτικών κομμάτων.
Επίσης αναφέρεται ότι «οι Ναζί δεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν απόλυτη πλειοψηφία, είτε στο λαό είτε στο κοινοβούλιο. Απέσπασαν το 43,9% των ψήφων και 288 από τις 647 έδρες, ενώ οι σοσιαλδημοκράτες ήρθαν δεύτεροι με 18.2% και, προφανώς εξασθενημένοι, οι κομμουνιστές τρίτοι με 12,3%».
Χωρίς να διαφωνούμε σε κανένα από τα πραγματικά στοιχεία που παρουσιάζονται στο άρθρο, οφείλουμε να επισημάνουμε έναν πολιτικό κίνδυνο που προκύπτει από τη φράση «ο Χίτλερ δεν βγήκε με εκλογές».
Καταρχήν αν δεχθούμε ότι ο Χίτλερ δεν βγήκε με εκλογές θα πρέπει να πούμε το ίδιο και για τον Κ.Καραμανλή και τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961, τον Τζορτζ Μπους και τη λεγόμενη «νοθεία της Φλόριντας» το 2004 ή τις νίκες του Ερντογάν και του Αχμεντινετζάντ – σε εκλογές που πραγματοποιήθηκαν σε καθεστώς φίμωσης του Τύπου και αποκλεισμού υποψηφίων της αντιπολίτευσης.
Και ενώ δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να παραδεχθούμε ότι οι τέσσερις αυτοί ηγέτες «δεν βγήκαν με εκλογές» θα πρέπει κάθε φορά να εκτιμήσουμε (και με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία μάλλον να μαντέψουμε) αν η βία και η νοθεία που πραγματοποίησαν ανέτρεψε ή απλώς αλλοίωσε το αποτέλεσμα. (Προσωπική μου άποψη είναι ότι στις περιπτώσεις Ερντογάν, Αχμεντινετζάντ είχαμε αλλοίωση του αποτελέσματος ενώ στις περιπτώσεις Καραμανλή και Μπους υπήρξε πιθανή ανατροπή του).
Το επιχείρημα ότι ο Χίτλερ δεν κατάφερε να συγκεντρώσει απόλυτη πλειοψηφία είναι ακόμη πιο εύκολα αντιμετωπίσιμο, δεδομένου ότι μπορεί να ειπωθεί για δεκάδες εκλεγμένους ηγέτες – αν μάλιστα τον συγκρίνουμε με δοτούς πρωθυπουργούς όπως ο Λ. Παπαδήμος στην Ελλάδα και ο Μ.Μόντι στην Ιταλία, η διαδικασία εκλογής του Χίτλερ φαντάζει σαν μια ωδή στη δημοκρατία.
Το πραγματικό πρόβλημα όμως στη φράση «ο Χίτλερ δεν βγήκε με εκλογές» είναι βαθύτερα πολιτικό καθώς υπονοεί ότι εξελέγη με κάποιου είδους εκτροπή, ένα πραξικόπημα ή γενικότερα μια βίαιη παρέκκλιση από τις προηγούμενες πολιτικές διαδικασίες.
Όπως μας δίδαξε όμως και ο μεγάλος μελετητής του φασισμού Ρόμπερτ Πάξτον «ούτε ο Χίτλερ ούτε ο Μουσολίνι κατέλαβαν την εξουσία με πραξικόπημα ή με τη βία» – αν και οι δυο είχαν χρησιμοποιήσει βίαιες μεθόδους πριν και σίγουρα μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους.
Και οι δυο μετέπειτα δικτάτορες ανέλαβαν την εξουσία στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας, όχι με την θέληση της πλειοψηφίας των πολιτών αλλά με τη στήριξη της αστικής τάξης (και συγκεκριμένα των μεγάλων βιομηχάνων). Αυτό όμως ήταν απόλυτα «νόμιμο». Ακόμη και η προσφυγή στο περίφημο άρθρο 48 του Γερμανικού συντάγματος (το οποίο οι Έλληνες νομοθέτες αντέγραψαν ακόμη και στον αριθμό του) προβλεπόταν στις διαδικασίες.
Και τι γίνεται με την προεκλογική βία, θα αναρωτηθεί κάποιος. Να θυμηθούμε ότι τα τάγματα εφόδου το Χίτλερ δρούσαν με την άδεια και την στήριξη διαδοχικών προέδρων της Γερμανίας αλλά και του δικαστικού σώματος και της αστυνομίας. Οι απαγορεύσεις στην ελευθεροτυπία είχαν αρχίσει πολύ νωρίτερα όπως επίσης και η κατάργηση της λειτουργίας του κοινοβουλίου, αφού για σχεδόν τρία χρόνια οι αποφάσεις λαμβάνονταν με… πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Η «βία» που βοήθησε τον Χίτλερ ήταν η συστημική, θεσμοθετημένη βία του «ακραίου κέντρου» της εποχής.
Η φράση λοιπόν «Ο Χίτλερ δεν βγήκε με εκλογές» εμπεριέχει δυο κινδύνους: Καταρχήν να πιστέψουμε ότι σε μια αστική δημοκρατία την εξουσία παίρνει πάντα ο εκλεκτός του λαού. Στη συνέχεια να θεωρήσουμε ότι υπάρχει μια πολιτική και πολιτειακή ασυνέχεια ανάμεσα στα τελευταία χρόνια της δημοκρατίας της Βαϊμάρης και τους πρώτους μήνες διακυβέρνησης του Χίτλερ.
Έτσι όμως ανοίγει ο δρόμος για να δεχθούμε ότι υπάρχει και μια οικονομική ασυνέχεια ανάμεσα στο σύστημα που προϋπήρχε και σε αυτό που επέβαλε ο Χίτλερ. Δυστυχώς για όλους μας, ο φασισμός δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια φάση του καπιταλισμού. Ο Χίτλερ απλώς εκτέλεσε για λογαριασμό των οικονομικών ελίτ αυτό που δεν είχαν καταφέρει να κάνουν οι παραδοσιακές πολιτικές ελίτ – την πιο λυσσαλέα επίθεση εναντίων των Γερμανών και των Ευρωπαίων εργαζομένων.
Άρης Χατζηστεφάνου