Ως σημαντικός σύμμαχος και εταίρος των ΗΠΑ στην Αν. Μεσόγειο η Ελλάδα διαδραματίζει και τώρα καίριο ρόλο, δηλώνει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο πρώην ανάωτατος στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ, ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης, καθώς η αποστολή της αμερικανικής ομάδας κρούσης του αεροπλανοφόρου Ford πλησίον του Ισραήλ εκ των πραγμάτων καθιστά τη βάση της Σούδας ως κρίσιμο κομμάτι του επιχειρησιακού παζλ.
Ο κ. Σταυρίδης, ο οποίος μετά την ολοκλήρωση της θητείας του στο αμερικανικό ναυτικό διετέλεσε κοσμήτορας της Σχολής Νομικής και Διπλωματίας Fletcher, χαρακτηρίζει την επίθεση της Χαμάς ως μια 11η Σεπτεμβρίου αλλά πολύ μεγαλύτερη από πλευράς ανθρώπινων απωλειών και σε σχέση με τον πληθυσμό του Ισραήλ, και στο πλαίσιο αυτό μιλά για πρωτοφανή και συγκλονιστική αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών, τόσο των ισραηλινών όσο και των αμερικανικών. Τονίζει πάντως ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα εξουδετερώσουν ένα σημαντικό κομμάτι της ηγεσίας και της υποδομής της Χαμάς.
Ο ελληνικής καταγωγής πρώην ναύαρχος και σήμερα αντιπρόεδρος για τις παγκόσμιες υποθέσεις του ομίλου Carlyle και πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος Ροκφέλερ, δεν βλέπει ότι θα χρειαστεί μαζική εκκένωση από το Ισραήλ, αλλά αν συμβεί αυτό για Αμερικανούς πολίτες, σημειώνει ότι θα ήταν λογικό να δρομολογηθεί η αναγκαία υποστηρικτική διαδικασία μέσω της Ελλάδας.
Για τις πιθανότητες ενός ευρύτερου πολέμου, εκτιμά ότι αυτές είναι μκρές αλλά όχι αμελητέες, ενώ για την προσπάθεια του Ταγίπ Ερντογάν να εμφανισθεί ως πιθανός μεσολαβητής, θεωρεί πως είναι δύσκολο να υπάρξει κάποια διαμεσολάβηση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, αλλά, σημειώνει, πως αν ο Τούρκος πρόεδρος πιστεύει ότι μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο, μπορεί να το επιχειρήσει.
Την ίδια ώρα, πάντως, αμερικανικοί στρατιωτικοί κύκλοι χαρακτήριζαν τις πρόσφατες δηλώσεις Ερντογάν ότι η ομάδα κρούσης του αμερικανικού αεροπλανοφόρου θα συμμετάσχει σε σφαγές στη Γάζα ως “ανόητες και ανώφελες”, σημειώνοντας ότι, αντίθετα, στόχος της είναι να αποτρέψει την κλιμάκωση της κρίσης.
Εκτιμάται, δε, ότι οι ρητορικές επιθέσεις κατά των ΗΠΑ και του Ισραήλ μπορεί να ικανοποιούν το κοινό αίσθημα στο εσωτερικό της Τουρκίας, αλλά προκαλούν τριβές στις σχέσεις τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με το Ισραήλ και αυτό σε μια φάση κατά την οποία ο Τούρκος πρόεδρος στόχευε στην αναθέρμανσή τους.
– Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της Ελλάδας και σε επιχειρησιακό επίπεδο με τη βάση της Σούδας;
– Οπως πάντα, η Ελλάδα έχει καίριο ρόλο ως σημαντικός σύμμαχος, εταίρος και φίλος στην περιοχή, τόσο των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και του Ισραήλ. Ο κόλπος της Σούδας θα είναι ιδιαίτερα σημαντικός δεδομένης της παρουσίας μιας αμερικανικής ομάδας κρούσης αεροπλανοφόρων στην Ανατολική Μεσόγειο.
– Αν επεκταθεί ο πόλεμος και καταστεί αναγκαία μια μαζική εκκένωση, θα γίνει μέσω Ελλάδας;
– Είναι εξαιρετικά απίθανο να χρειαστεί μαζική εκκένωση από το Ισραήλ, αλλά αν συμβεί αυτό για Αμερικανούς πολίτες, η Ελλάδα θα ήταν μια λογική τοποθεσία για να δρομολογηθεί η αναγκαία υποστηρικτική διαδικασία, δεδομένων των ισχυρών δεσμών με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Εάν η εκκένωση γίνει από τη Γάζα, το πιο λογικό σημείο είναι η Αίγυπτος, όχι η Ελλάδα.
– Θα πρέπει να ανησυχούν οι Ελληνες για πιθανά αντίποινα σε δυτικές χώρες της περιοχής;
– Νομίζω ότι όλες οι προσπάθειες και οι ενέργειες της Χαμάς και άλλων ισλαμικών τρομοκρατικών οργανώσεων θα στραφούν κυρίως κατά του Ισραήλ και δευτερευόντως κατά των ΗΠΑ.
– Θα μπορούσε ο Ερντογάν να λειτουργήσει ως πιθανός μεσολαβητής;
– Δεδομένου του μεγέθους των θηριωδιών που διέπραξαν οι τρομοκράτες της Χαμάς –μαζικοί βιασμοί, απαγωγές και δολοφονίες παιδιών και βρεφών, εν ψυχρώ δολοφονίες αθώων πολιτών– νομίζω ότι δεν θα είναι δυνατόν να υπάρξει «διαμεσολάβηση». Το Ισραήλ θα εξοντώσει την ηγεσία της Χαμάς. Αν ο Ερντογάν πιστεύει ότι μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο και δεδομένου του σοβαρού διακυβεύματος της κρίσης είναι ευπρόσδεκτη η προσπάθειά του.
– Γιατί επέλεξε η Χαμάς να δράσει τώρα;
– Λόγω του συνδυασμού ενός ενθαρρυμένου Ιράν, της προοπτικής σύγκλισης ΗΠΑ – Σαουδικής Αραβίας – Ισραήλ εις βάρος των Παλαιστινίων και της βεβαρημένης εσωτερικής πολιτικής του Ισραήλ. Η Χαμάς, αποκαρδιωμένη και περιθωριοποιημένη, αποφάσισε να εξαπολύσει επίθεση. Αλλά αυτή τελικά θα είναι η καταστροφή τους. Το Ισραήλ θα τους εξαφανίσει από τη Γάζα, σκοτώνοντας παράλληλα χιλιάδες Παλαιστινίους.
– Πόσο άσχημο ήταν αυτό για το Ισραήλ;
Η Χαμάς, αποκαρδιωμένη και περιθωριοποιημένη, αποφάσισε να εξαπολύσει επίθεση. Αλλά αυτή τελικά θα είναι η καταστροφή τους. Το Ισραήλ θα τους εξαφανίσει από τη Γάζα.
– Μια 11η Σεπτεμβρίου, αλλά πολύ μεγαλύτερη από πλευράς ανθρώπινων απωλειών. Σε πληθυσμιακή βάση, 1.000 νεκροί Ισραηλινοί ισοδυναμούν με 35.000 νεκρούς Αμερικανούς. Οι 100 όμηροι αντιστοιχούν σε 3.500 ανθρώπους στα χέρια των Ταλιμπάν / της Αλ Κάιντα μετά την 11η Σεπτεμβρίου.
– Πώς αποτιμάτε τις ευθύνες των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών;
– Πρόκειται για μια μαζική, πρωτοφανή και συγκλονιστική αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών, τόσο των ισραηλινών όσο και των αμερικανικών. Τα βίντεο με τους βιασμούς, οι φωτογραφίες της σφαγής, τα τηλεφωνήματα από τα κινητά αναδύονται τώρα και πυροδοτούν μια έντονη επιθυμία για εκδίκηση και μια λογική του «ποτέ ξανά».
– Τι περιμένετε στη συνέχεια;
– Το Ισραήλ χρησιμοποιεί βόμβες ακριβείας και θα εξουδετερώσει ένα σημαντικό κομμάτι της ηγεσίας και της υποδομής της Χαμάς. Θα στείλουν ειδικές δυνάμεις για να βρουν και να φροντίσουν τους ομήρους και στη συνέχεια θα προσπαθήσουν να τους απομακρύνουν – ο βαθμός δυσκολίας είναι τεράστιος, αλλά η IDF (ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις) είναι πολύ καλή σε αυτό. Στη συνέχεια θα εισβάλουν μαζικά στη Γάζα και θα συνεχίσουν να εξοντώνουν τη Χαμάς. Το μετά είναι ασαφές και δεν υπάρχουν πολλές, καλές επιλογές για το Ισραήλ. Ισως να παραδώσει τη διακυβέρνηση στην Παλαιστινιακή Αρχή; Να αναζητήσει κάποια ειρηνευτική δύναμη ή εντολή του ΟΗΕ; Ολες αυτές οι επιλογές είναι κακές, αλλά πάνω απ’ όλα δεν θα επιτρέψουν την επανάληψη αυτής της φρικτής επίθεσης.
– Πώς θα καταφέρει το Ισραήλ να διαχειριστεί τη λεπτή ισορροπία μεταξύ της Χαμάς και του παλαιστινιακού λαού γενικότερα ή δεν παίζει αυτό ρόλο;
– Το Ισραήλ θα καταστρέψει πρώτα τη Χαμάς ως πολεμική οργάνωση. Μετά μπορεί να προσπαθήσει να βελτιώσει τις σχέσεις με την Παλαιστινιακή Αρχή για να βρει ένα καλύτερο σύστημα διακυβέρνησης στη Γάζα.
– Ποιος θα μπορούσε ή θα έπρεπε να είναι ο ρόλος των ΗΠΑ;
– Ομάδα κρούσης αεροπλανοφόρων, συνοδεία κατευθυνόμενων πυραύλων, μοίρες μαχητικών – όλα σχεδιασμένα για να αποτρέψουν το Ιράν και να δηλώσουν υποστήριξη στο Ισραήλ. Από την άλλη, χερσαίες επιχειρήσεις είναι κάτι απίθανο, εκτός από πολύ εξειδικευμένες ειδικές δυνάμεις για διασώσεις ομήρων που περιλαμβάνουν Αμερικανούς. Θα παράσχουμε ενισχυμένη πληροφόρηση, κυβερνοασφάλεια, οπλισμό από τα προϋπάρχοντα αποθέματα –2 δισ. δολάρια στο Ισραήλ ως πολεμικό απόθεμα– και διπλωματική κάλυψη, καθώς η διεθνής κοινότητα αναπόφευκτα θα αναλάβει την παλαιστινιακή πλευρά.
– Πόσες είναι οι πιθανότητες ενός ευρύτερου πολέμου;
– Μικρές, αλλά όχι αμελητέες. Σε ένα σενάριο όπου θα προέκυπταν σοβαρές αποδείξεις ότι το Ιράν κατηύθυνε την επίθεση, αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν το Ισραήλ να επιτεθεί στο Ιράν. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει τη Χεζμπολάχ να εκτοξεύσει μερικούς ή και όλους τους 130.000 πυραύλους που διαθέτει και να ανοίξει ένα βόρειο μέτωπο. Ούτε το Ιράν ούτε το Ισραήλ (και ειδικά ούτε οι ΗΠΑ) το θέλουν αυτό, οπότε είναι μάλλον απίθανο, αλλά όχι αδύνατο – ας πούμε 10%-20% πιθανότητα αναλόγως των λανθασμένων υπολογισμών.
– Πόσο καιρό θα διαρκέσει;
– Θα συνεχιστεί για πολλές εβδομάδες και ίσως μήνες, αλλά αυτό θα το δείξει η συνολική δύναμη πυρός του Ισραήλ. Το δύσκολο για το Ισραήλ, όπως πάντα, θα είναι να αποχωρήσει, όχι να εισβάλει.
Το αεροπλανοφόρο «Gerald R. Ford» σε αριθμούς
100.000 τόνοι το εκτόπισμα του αεροπλανοφόρου (όσο 400 αγάλματα της Ελευθερίας)
337 μέτρα το μήκος του (περισσότερο από 3 γήπεδα ποδοσφαίρου)
Κατάστρωμα απονήωσης
Επιφάνεια: 20 στρ.
Πλάτος: 78 μ.
Διάδρομοι απονήωσης: 2
Αεροσκάφη: 75+
Ικανότητα για 220 επιχειρήσεις βομβαρδισμού την ημέρα.
5.000 Πλήρωμα (κατ’ εκτίμηση)
Τα πλοία που το συνοδεύουν
«USS Normandy» καταδρομικό κατηγορίας Ticonderoga
«USS Thomas Hunder», «USS Carney», «USS Roosvelt», «USS Ramage» και τα τέσσερα αντιτορπιλικά κλάσης Arleigh Burke, τα δύο τελευταία φέρουν σύστημα κατευθυνόμενων πυραύλων. Επίκειται η ενσωμάτωση δύο ακόμη αντιτορπιλικών, πιθανώς και ενός αεροπλανοφόρου.
• Ηδη μεταβαίνουν στην περιοχή και τρία πολεμικά του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η αμερικανική βοήθεια στο Ισραήλ
2,5-4 δισ. δολάρια το ύψος της στρατιωτικής βοήθειας που λαμβάνει το Ισραήλ κάθε χρόνο από την Ουάσιγκτον. Πρόκειται για την υψηλότερη βοήθεια που λαμβάνει κράτος από τις ΗΠΑ.
Οπλικά συστήματα που παρέχονται
Πύραυλοι, βόμβες αεροσκαφών, βλήματα πυροβολικού 155 χιλιοστών, κατευθυνόμενα βλήματα, πύραυλοι για τα συστήματα αναχαίτισης ρουκετών «Iron Dome».