Του Κώστα Βαξεβάνη
Οι θεσμοί είναι τρόικα, το μνημόνιο μνημόνιο και η αγκινάρα αναμφίβολα αγκινάρα. Δεν έχουν νόημα οι όροι, αλλά έχει η ουσία. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, μερικές μέρες μετά από μια δύσκολη μάχη στο δημοψήφισμα, που την έφερε στο απόγειο ίσως της λαϊκής αποδοχής παρά τις δύσκολες συνθήκες, αποδέχεται ένα πρόγραμμα που έχει όλα τα στοιχεία του μνημονίου. Οι συγκρίσεις έχουν αρχίσει για το αν ένα μνημόνιο 8 δισ, είναι καλύτερο ή χειρότερο από ένα μνημόνιο 15 δις και όλα μαζί χειρότερα από τα μνημόνια των αλήστου μνήμης.
Ποιό είναι το νόημα, μετά από ένα τέτοιο δημοψήφισμα, να προχωρά ο Τσίπρας σε μια πρόταση συμφωνίας με τους δανειστές; (Εδώ πρέπει να σημειώσω τους φόβους μου για την πιθανότητα να μη δεχθούν ούτε αυτή την πρόταση οι δανειστές).
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και χωρίς συναισθηματισμούς. Η μάχη του δημοψηφίσματος απέδειξε πως το διακύβευμα για τους δανειστές δεν είναι καμιά συμφωνία αλλά ο ίδιος ο Τσίπρας. Θέλουν να αποδυναμώσουν τον Τσίπρα, να τον ανατρέψουν σε μια νέου τύπου επιχείρηση Αλιέντε με τις τράπεζες στη θέση των τανκς και της αεροπορίας της Χιλής και να παραδειγματίσουν όποιον σκέπτεται να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Είτε αυτός είναι στην Ισπανία, είτε στην Πορτογαλία είτε σε άλλη περιοχή του ανήσυχου Νότου. Πέντε μέρες πριν το δημοψήφισμα, οι δανειστές έκλεισαν τις τράπεζες οδηγώντας τα πράγματα σε ανοιχτό εκβιασμό, ενώ οι ίδιοι οι ευρωπαϊκοί παράγοντες προχώρησαν σε ανοιχτές παρεμβάσεις υπέρ της “κατάργησης” του Τσίπρα.
Αν τελικώς τα πράγματα οδηγηθούν σε μη συμφωνία, τότε η Ελλάδα πρέπει να επιλέξει ένα άλλο δρόμο που δεν θα είναι ούτε εύκολος, ούτε σύντομος ακόμη και αν είναι σωτήριος. Πόσοι θα συνταχθούν σε αυτή την πορεία ακόμη και από αυτούς που πήραν την απόφαση να εξουσιοδοτήσουν τον Τσίπρα με το γνωστό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος;
Αν επιλεγεί ο δρόμος της συμφωνίας, τότε αυτός αναγκαστικά θα περάσει από τη στενωπό μιας Ευρώπης που οι δομές της είναι περισσότερο συνδεδεμένες με τις τράπεζες παρά με τους θεσμούς. Περισσότερο με τις ελίτ και τα λόμπι παρά με τη Δημοκρατία.
Η υλοποίηση οποιουδήποτε προγράμματος από τον Τσίπρα δεν μπορεί να συγκρίνεται με τα μνημόνια, όχι γιατί δεν είναι μνημόνιο αλλά γιατί ο διαχειριστής είναι διαφορετικός. Δηλαδή πρόθεσή του δεν είναι η ικανοποίηση των δανειστών χωρίς όρους, αλλά η δημιουργία των συσχετισμών εν καιρώ, προκειμένου να αλλάξουν τα πράγματα. Αυτό σίγουρα εμπεριέχει μια επικίνδυνη ισορροπία πάνω σε μια πραγματικότητα στην οποία ο Τσίπρας οφείλει να ισορροπεί άλλοτε ως μάγος των εσωκομματικών συσχετισμών και άλλοτε ως ακροβάτης του ψευδοευρωπαϊκού τοπίου χωρίς δίχτυ ασφαλείας.
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει δύο επιλογές. Ή να παραιτηθεί δηλώνοντας πως σε αυτή την Ευρώπη υπάρχει ένα αδιέξοδο που δομήθηκε χρόνια και του οποίου δεν θέλει να είναι δομικό στοιχείο ή να μην τους κάνει την χάρη να πέσει όπως πολύ θα ήθελαν.
Αν το διακύβευμα λοιπόν είναι πραγματικά ο Τσίπρας, τότε τα σχέδια ανατρέπονται ίσως, αν δεν τους το προσφέρει. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει να είναι ξεκάθαρος και ευθύς στον κόσμο που τον υποστήριξε στο δημοψήφισμα αναγνωρίζοντάς του τη στόφα και τη συμπεριφορά ενός άλλου ηγέτη. Πρέπει να μην καταναλωθεί σε υποκριτικούς ευρωπαϊσμούς και να ομολογήσει και τους εκβιασμούς αλλά και τη φύση του μορφώματος που εμφανίζεται ως ευρωπαϊκό αξίωμα. Δεν έχει νόημα να απολογείται όπως οι προηγούμενοι στην αναγκαιότητα του ευρώ ή την ευρωζώνη αλλά να εξηγήσει όλα τα δομικά λάθη που κρατάνε την Ελλάδα εγκλωβισμένη σε μια Ευρώπη δίχως μέλλον.
Στη συνέχεια πρέπει να εγγυηθεί στον κόσμο πως η αναγκαία επιλογή όποιου προγράμματος γίνεται προκειμένου να υπάρξει στο εσωτερικό της χώρας η μεγάλη ανατροπή. Πρέπει δηλαδή να προσφέρει ισχυρά ανταλλάγματα σε αυτούς που καλεί να προσφέρουν για μια ακόμη φορά. Αυτά τα κοινωνικά ισοδύναμα πρέπει να είναι η πλήρης αποκατάσταση της χώρας. Για να συναινέσουν οι πολίτες σε σκληρό πρόγραμμα, πρέπει να εφαρμόσει στο εσωτερικό της χώρας ένα πρόγραμμα που απελευθερώνει και αποκαθιστά την κοινωνία. Δηλαδή πρέπει να αναμορφώσει τους νόμους της χώρας όχι με βάση τις αριστερές προτιμήσεις και ευαισθησίες, αλλά με βάση την απαίτηση να πληρώσουν αυτοί που φταίνε. Δέχομαι να πληρώσω 100 ευρώ αν επιτέλους πληρώσουν όσοι διακινούν μαύρο χρήμα και χρήμα χωρίς φορολόγηση. Δέχομαι τη θυσία ενός χρόνου αν με πείσει πως οικοδομεί το μέλλον των παιδιών μου.
Αν εφαρμόσει Δικαιοσύνη, αν αναδημιουργήσει το κοινωνικό κράτος, αν δεν δείξει κανένα έλεος σε όσους κατάκλεψαν τη χώρα. Όσους μήνες κυβερνά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμιά εξουσία πάνω στο παλιό σύστημα. Οι τράπεζες συνεχίζουν να αυθαιρετούν παρότι λειτουργούν με δημόσιο χρήμα, τα δικαστήρια να βγάζουν άδικες αποφάσεις, οι μεγάλοι να έχουν ασυλία και οι “παντός καιρού” να κάνουν δημόσιες σχέσεις με την κυβέρνηση όπως έκαναν με κάθε κυβέρνηση. Ακόμη και τα λεφτά των ΔΕΚΟ μοιράζονται με μορφή διαφήμισης στα συστημικά Μέσα Ενημέρωσης για να καταλήξουν ως όπλο ενάντια στην κυβέρνηση.
Αν ο Αλέξης Τσίπρας προσφέρει στην κοινωνία τη μορφή και το όραμα μιας άλλης Ελλάδας, τότε αυτή η Ελλάδα μπορεί να κάνει μια θυσία για να κερδίσει. Αν σε αυτή την Ελλάδα απευθυνθεί με ειλικρίνεια τότε θα τον πιστώσει όχι με χρήμα αλλά με υπομονή για να καταφέρει όσα μπορεί να καταφέρει.
Δεν χρειάζονται δικαιολογίες για την υπαναχώρηση και την αλλαγή στάσης, παρά μόνο η αλήθεια. Και η αλήθεια είναι πως σε αυτή την Ευρώπη αν δεν επιλεγεί ο δρόμος της ρήξης, τότε χρειάζεται χρόνος για να αλλάξουν οι συσχετισμοί και να πάψει η Ελλάδα να είναι μόνη. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να εφαρμόσει κανένα πρόγραμμα, αν αυτό δεν συνοδευτεί με ένα δόγμα του σοκ απέναντι στους ολιγάρχες, τους μιντιάρχες τη διαφθορά. Κανένας δεν θα πιστώσει καμιά κυβέρνηση που θέλει απλώς να κερδίσει χρόνο για να συνεχίσει να κυβερνά. Ο Τσίπρας δεν είναι ούτε Σαμαράς ούτε Βενιζέλος, το καταλαβαίνουν όλοι αυτό. Το κακό όμως είναι πως πρέπει να αποδείξει ότι είναι αυτός από τον οποίο περιμένουν όλοι να δώσει λύση. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν πρέπει να παραδώσει την εξουσία. Αλλά πρέπει να έχει καταλήξει τι ακριβώς θέλει να την κάνει.
