Άρθρο του Αντιδημάρχου Οικονομικών Χανίων, Τάσου Αλόγλου
Αν υπάρχει κάποια λέξη που έρχεται αυθόρμητα στο μυαλό μας, όταν θέλουμε να περιγράψουμε το ελληνικό δημόσιο, αυτή η λέξη είναιη “γραφειοκρατία”.
Ο Max Weber όταν “γεννούσε” τον όρο αυτό, σίγουρα δεν μπορούσε να φανταστεί τη μορφή που θα έπαιρνε στη δημόσια διοίκηση της χώρας μας. Η διοίκηση μέσω γραφείου, που αυτός εισήγαγε στο management της εποχής, έχει ταυτιστεί στην Ελλάδα με ένα “τέρας” που τρέφεται με χαρτί και είναι γεμάτο μελάνι από το ταμπόν της σφραγίδας.
Πολλοί είναι οι παράγοντες που ευθύνονται για την γιγάντωση και την καθιέρωση της γραφειοκρατίας με την αρνητική έννοια… αλλά ποιος έχει την ευθύνη για αυτό;
Η Τοπική αυτοδιοίκηση; Σίγουρα ναι και μάλλον όχι. Ο νομοθέτης που είναι όργανο της κεντρικής διοίκησης, δεν έδωσε ποτέ την ευελιξία στους Δήμους να λειτουργούν ανεξάρτητα ή σε πιο ελαστικό περιβάλλον. Αντίθετα, η πολυνομία, η ασάφεια των νόμων και οι συνεχείς αλλαγές αυτών, κάνουν δύσκολη την εφαρμογή τους στην δημόσια διοίκηση και τη ζωή των πολιτών.
Ευθύνονται όμως και οι Δήμοι που τόσα χρόνια συμβιβάστηκαν σε αυτή τη λογική. Φταίνε που δεν πίεσαν για αλλαγές ή ακόμα δεν έψαξαν, να βρουν λύσεις που θα οδηγούσαν σε μια αποτελεσματική διοίκηση. Λύσεις που υπήρχαν, ήταν μπροστά μας και δεν δινόταν η δυνατότητα να τις υλοποιήσουμε.
Και αν ήταν όνειρο για εμάς η εφαρμογή της τεχνολογίας και τα σύγχρονα μοντέλα διοίκησης προηγμένων χωρών, ο τελευταίος χρόνος έφερε αποτελέσματα δεκαετίας όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας των Δήμων.
Τηλεργασία, ηλεκτρονικά ραντεβού και αιτήματα, εξυπηρέτηση χωρίς φυσική παρουσία, είναι πλέον μια πραγματικότητα. Ποιος θα φανταζόταν ότι θα έπρεπε να έρθει μια πανδημία και να ταρακουνήσει αυτό το «τέρας» της γραφειοκρατίας; Ούτε ο πιο ευφάνταστος νους.
Έπρεπε να πιεστούμε για να αναζητήσουμε λύσεις σε αγκυλώσεις που ταλαιπωρούν τους πολίτες αρκετά χρόνια τώρα. Πίεση που έφερε τους Δήμους και το ελληνικό δημόσιο με γοργά βήματα πιο κοντά στην πραγματική ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Ηλεκτρονικά εργαλεία, εφαρμογές τηλεδιάσκεψης είναι πλέον αναπόσπαστα κομμάτια της καθημερινότητας όλων μας.
Οι «τρελοί» ρυθμοί λειτουργίας ενός Δήμου, ειδικά με την απειλή της πανδημίας, απαιτούν ευέλικτα και αξιόπιστα εργαλεία διοίκησης. Την περίοδο της πανδημίας, οι Δήμοι συνέχισαν να εκτελούν έργα που αφορούν την κοινωνική πολιτική, τη διοικητική και την οικονομική στήριξη δημοτών και επιχειρήσεων, την εκτέλεση έργων υποδομής και καθημερινότητας, επιβεβαιώνοντας ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ο πιο κοντινός φορέας του κράτους στους πολίτες. Οι Δήμοι στην πλειονότητα τους στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και ανέδειξαν την σημαντικότητα της ύπαρξης τους.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να πάψει να είναι ο «φτωχός συγγενής» του κράτους. Διαθέτει εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικόπου έχει την τεχνογνωσία για να το καταφέρει. Αυτό θα γίνει, όμως, όταν αντιληφθούν όλοι όσοι δραστηριοποιούνται σε αυτήν, ότι θα αφήσουν μια παρακαταθήκη στους επόμενους. Πρόσκαιρες λύσεις σε μεγάλα προβλήματα, δεν είναι βιώσιμες.
Δυστυχώς, έπρεπε να έρθει μία πανδημία και οι τραγικές της συνέπειες στην ανθρώπινη ζωή, για να συνειδητοποιήσουν όλοι την ανάγκη ευελιξίας στη λειτουργία ενός Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Κάναμε ένα βήμα μπροστά κυνηγημένοι από μια απειλή. Το επόμενο βήμα είναι να απαγκιστρωθούμε τελείως από τις παθογένειες που ταλαιπωρούν τους πολίτες. Να αξιοποιήσουμε όλα τα μέσα της τεχνολογίας, ώστε να μπορούμε να περπατάμε με σιγουριά και να σχεδιάζουμε χωρίς τον φόβο της δυσλειτουργικότητας.
Οι αλλαγές που τόσο γρήγορα ήρθαν μέσα σε αυτό το μικρό χρονικό διάστημα, θα κάνουν τη ζωή όλων μας πιο εύκολη.
Έχουμε δρόμο μπροστά μας…
Αυτό που θα κρίνει την επιτυχία σε μια τέτοια μετεξέλιξη, είναι το όραμα και η θέληση του αυτοδιοικητικού να ασκήσει το λειτούργημά του, με στόχο να κληροδοτήσει ένα υγιές μοντέλο διοίκησης για το μέλλον.