Στην Τοπική Πράσινη Συμφωνία, ως σχέδιο σε τοπικό επίπεδο για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την επένδυση σε πράσινους τομείς και την ανάπτυξη της καινοτομίας και της πράσινης τεχνολογίας αναφέρθηκε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος, περιφερειακός σύμβουλος Κ. Μακεδονίας των Οικολόγων Πράσινων, μιλώντας στο συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας.
Παράλληλα, με πρωτοβουλία του περιφερειακού συμβούλου Αττικής των Οικολόγων Πράσινων, Κώστα Διάκου, ενσωματώθηκαν σημαντικές προτάσεις στο κείμενο της απόφασης του συνεδρίου.
Η πρόταση που ανέπτυξε ο Μ. Τρεμόπουλος, αποτελεί μέρος της Πράσινης Κοινωνικής Συμφωνίας, με στόχο την έξοδο από την περιβαλλοντική και οικονομική κρίση.
«Οι Πράσινες Τοπικές Πολιτικές είναι η ραχοκοκαλιά των πράσινων πολιτικών, η καλύτερη απόδειξη ότι οι Πράσινοι μπορούν να διοικήσουν και να υπηρετήσουν το συλλογικό συμφέρον και από θέσεις ευθύνης. Στο πλαίσιο της Αυτοδιοίκησης, μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση των δημόσιων μεταφορών, στη βελτίωση της μόνωσης των σπιτιών, στην ανακύκλωση απορριμμάτων με αποδοτικό τρόπο, στην ανάπτυξη τρόπων μετακίνησης με χαμηλή εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα κ.α.», τόνισε χαρακτηριστικά ο πρώην ευρωβουλευτής. Και παρέπεμψε στο βιβλίο του για τα χρηματοδοτικά εργαλεία που είναι διαθέσιμα για την Αυτοδιοίκηση, για “πράσινες” επενδύσεις.
Αναλύοντας την εμπειρία του από την Αυτοδιοίκηση, επεσήμανε ότι αρκετά ζητήματα μπορούν να λυθούν και χωρίς λεφτά. Αρκεί να τεθούν και οι πολίτες στο προσκήνιο, να στηριχτούν πρωτοπόρες πρωτοβουλίες και δίκτυα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.
Ως παράδειγμα δε επιτυχημένης εφαρμογής Πράσινων Πολιτικών, σε τοπικό επίπεδο, που συνετέλεσαν στη δημιουργία θέσεων εργασίας μέσω επενδύσεων στην ενεργειακή αποδοτικότητα, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της προστασίας του κλίματος, έφερε την Περιφέρεια της Άνω Αυστρίας.
Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος, αναφερόμενος στην έμφαση που δίνουν οι Οικολόγοι Πράσινοι στην αυτοδιοίκηση, επεσήμανε ότι «πριν 10 χρόνια, στην Ιδρυτική Διακήρυξη των Οικολόγων Πράσινων, αναφέρεται σαφώς ότι η δικιά μας οικολογία είναι αυτοδιοικητική: πιστεύει στη δύναμη και την αυτοθέσμιση των πολιτών, στην ανανέωση της φθαρμένης έννοιας της πολιτικής και την έμπνευση μέσα από τις θετικές εμπειρίες της αρχαίας ελληνικής δημοκρατίας, της αυθεντικής συμμετοχής «εις τα της πόλεως». Και ταυτόχρονα αναζητά και προωθεί εναλλακτικούς, οικολογικούς τρόπους ζωής, παραγωγικών και κοινωνικών σχέσεων, ένα όραμα που εξακολουθεί να εμπνέει.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της τοποθέτησης του Μιχάλη Τρεμόπουλου, ως συνέδρου, στο συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας –ΕΝΠΕ:
“Αγαπητοί συνάδελφοι
Στο χαιρετισμό μου ως εκπροσώπου των Οικολόγων Πράσινων έκανα και κριτική στα κακώς κείμενα. Στην τοποθέτησή μου ως συνέδρου στο συνέδριο της ΕΝΠΕ, θα εστιάσω σε θετικές προτάσεις, σε κάποιους τουλάχιστον από τους τομείς που μπορούν να παράξουν έργο οι εκλεγμένες Περιφέρειες.
Ακριβώς γιατί για τους Πράσινους έχει περάσει προ πολλού η εποχή της απλής καταγγελίας των προβλημάτων που βιώνουν οι πολίτες. Το οικολογικό κίνημα αγωνίζεται ήδη από τη δεκαετία του ’70 και πράσινες λύσεις έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε πλήθος ευρωπαϊκών πόλεων.
Με πολύχρονους αγώνες, αρκετές πράσινες προτάσεις έχουν εφαρμοστεί στην πράξη, λειτουργώντας με επιτυχία και κάνοντας τη ζωή καλύτερη. Οι Πράσινοι δίνουν το παρόν στις μάχες μέσα και έξω από τους θεσμούς για ποιότητα ζωής, για ελεύθερους χώρους, για επιστροφή της φύσης στην πόλη, για μέσα μαζικής μεταφοράς ποιοτικά και φθηνά, για πόλη φιλική στον πεζό, το ποδήλατο και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, για σεβασμό των άλλων μορφών ζωής, για άλλη χωροταξία, που να κάνει τη ζωή μας ποιοτική.
Η πρόταση των Πράσινων για μια Πράσινη Κοινωνική Συμφωνία αποτελεί έξοδο από την περιβαλλοντική και την οικονομική κρίση. Είναι ταυτόχρονα μια πρόταση για μια Τοπική Πράσινη Συμφωνία, για κάθε πόλη, για κάθε περιφέρεια. Είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο, που μπορεί να λειτουργήσει, ΑΝ κάθε πόλη, κάθε περιφέρεια συμμετέχει ενεργά, ενισχύεται να επενδύσει σε πράσινους τομείς και έτσι εμπλέκεται ενεργά στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στη μείωση της πίεσης πάνω στις μη ανανεώσιμες πηγές, στην ανάπτυξη της καινοτομίας και της πράσινης τεχνολογίας, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην πραγματική ευημερία.
Οι Πράσινες Τοπικές Πολιτικές είναι η ραχοκοκαλιά των πράσινων πολιτικών, η καλύτερη απόδειξη ότι οι Πράσινοι μπορούν να διοικήσουν και να υπηρετήσουν το συλλογικό συμφέρον και από θέσεις ευθύνης. Στο πλαίσιο της Αυτοδιοίκησης, μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση των δημόσιων μεταφορών, στη βελτίωση της μόνωσης των σπιτιών, στην ανακύκλωση απορριμμάτων με αποδοτικό τρόπο, στην ανάπτυξη τρόπων μετακίνησης με χαμηλή εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα κ.α.
Αγαπητοί συνάδελφοι, υπηρετώ το θεσμό της Αυτοδιοίκησης από το 1998. Και γνωρίζω ότι μέσα στις συνθήκες της κρίσης, το έργο των αυτοδιοικητικών αρχών είναι πολύ πιο δύσκολο. Σίγουρα, αρκετά ζητήματα μπορούν να λυθούν και χωρίς λεφτά. Αρκεί να μπουν και οι πολίτες στο προσκήνιο, να στηριχτούν πρωτοβουλίες και δίκτυα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και να μπορέσουμε με αισιοδοξία να βάλουμε σήμερα τις βάσεις για να αναβαθμίσουμε τις πόλεις μας, να ανασυγκροτήσουμε τις περιφέρειες, να ξαναφτιάξουμε τις ζωές μας.
Ως συμβολή, ενημερώνω όσους δεν το γνωρίζουν, ότι με βάση την εμπειρία δυόμισι χρόνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τη συμμετοχή μου -με την ιδιότητα του αντιπροέδρου- στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης, έχω εκδώσει μια συνοπτική παρουσίαση των χρηματοδοτικών εργαλείων που είναι διαθέσιμα για την Αυτοδιοίκηση, τους Δήμους και τις εκλεγμένες Περιφέρειες, για “πράσινες” επενδύσεις, με στόχο τη βιώσιμη περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη. Είναι copyleft, ελεύθερα διαθέσιμο στη σελίδα www.tremopoulos.eu.
Προφανώς αυτά δεν αρκούν. Χρειαζόμαστε και ένα άλλο όραμα.
Υπάρχουν και μια σειρά από θεωρητικά κείμενα, που περιγράφουν την άλλη αυτοδιοίκηση και που αξίζει να υιοθετηθούν και από τις εκλεγμένες Περιφέρειες. Ένα τέτοιο κείμενο είναι η «Πράσινη Χάρτα της Αυτοδιοίκησης». Ένα πολύ σημαντικό βήμα είναι και η υιοθέτηση της «Διακήρυξης του Άαλμποργκ» για τη βιώσιμη ανάπτυξη (Ατζέντα 21) αλλά και του «Χάρτη της Λειψίας για τις Βιώσιμες Ευρωπαϊκές Πόλεις». Ο «Οδηγός Εφαρμογής των Δεσμεύσεων του Άαλμποργκ» είναι ένα χρήσιμο εργαλείο εφαρμογής για όσους θέλουν να εφαρμόσουν μια ολοκληρωμένη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης και να δικτυωθούν με αντίστοιχες πρωτοβουλίες από την Ευρώπη.
Ήδη οι εκλεγμένοι Πράσινοι στην Αυτοδιοίκηση επιδιώκουν να συμβάλουν στη μεταφορά εμπειριών από την Ευρώπη, να αναδείξουν λύσεις στα προβλήματα, στο θεσμό και στις πρακτικές, να τονίσουν τις δυνατότητες αλλαγών για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την προώθηση της οικολογικής βιωσιμότητας σε τοπικό επίπεδο, τα καλά παραδείγματα που μπορούμε να αξιοποιήσουμε.
Οι Περιφέρειες μπορούν να επηρεάσουν καταλυτικά την εφαρμογή εθνικών, περιφερειακών και τοπικών οικο-αναπτυξιακών προγραμμάτων, με την πολιτική και τις δράσεις τους για την ανακύκλωση, την εξοικονόμηση πόρων, ενέργειας, νερού, όπως και με τις πράσινες υποδομές- προμήθειες- επενδύσεις τους.
Θα ήθελα όμως να εστιάσω σε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, που μπορεί να μας εμπνεύσει. Είναι η Περιφέρεια της Άνω Αυστρίας, την οποία είχαμε προσεγγίσει και με την ΕΝΑΕ ως υπόδειγμα στο μέτωπο κατά των μεταλλαγμένων.
Η Περιφέρεια αυτή έχει πάρει μια σημαντική πρωτοβουλία για πράσινες θέσεις εργασίας μέσω επενδύσεων στην ενεργειακή αποδοτικότητα, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της προστασίας του κλίματος. Η στρατηγική «Ενέργεια 21» υιοθετήθηκε από την Περιφέρεια της Άνω Αυστρίας, στη διοίκηση της οποίας μετέχουν και οι Πράσινοι, με σκοπό την παραγωγή του συνόλου των αναγκών της περιφέρειας σε ηλεκτρισμό από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2030.
Τελικά, 170 οικιστικές κοινότητες (σε σύνολο 444) πήραν μέρος στην εφαρμογή των ενεργειακών προγραμμάτων. Δημιουργήθηκαν περισσότερες από 15.000 θέσεις εργασίας και οι οικο-ενεργειακές επιχειρηματικές δραστηριότητες σημείωσαν κύκλο εργασιών αυξημένο κατά 50% από την έναρξη της οικονομικής κρίσης. Η εγκατεστημένη επιφάνεια ηλιοθερμικών υπερδιπλασιάστηκε, οι εγκαταστάσεις θέρμανσης από βιομάζα υπερδιπλασιάστηκαν, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών (εκτός υδροηλεκτρικών) αυξήθηκε από περίπου 1% σε 6,4%. Μετά από δεκαετίες ανοδικής τάσης στην ενεργειακή κατανάλωση, η ζήτηση ενέργειας έχει αρχίσει και πέφτει από το 2006. Το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας στην όλη κατανάλωση είχε αυξηθεί κατά 32,6% στα τέλη του 2008. Σε διεθνές επίπεδο, η Άνω Αυστρία κατατάσσεται τρίτη στην αναλογία επιφάνειας ηλιοθερμικών πάνελ ανά κάτοικο (με πρώτη την Κύπρο και δεύτερο το Ισραήλ).
Να αναφερθώ, πριν κλείσω, και στην ανάγκη διαφάνειας στις πολιτικές μας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μάλιστα, έκανε δεκτή σχετική έκθεσή μου για τη διαφάνεια στην περιφερειακή πολιτική και τη χρηματοδότησή της. Κίνητρό της ήταν το γεγονός ότι η πλήρης παρουσίαση των δικαιούχων που εισπράττουν κονδύλια της Ε.Ε. επιτρέπει τη συμμετοχή των πολιτών σε μια ουσιαστική συζήτηση για το πώς δαπανάται το ευρωπαϊκό δημόσιο χρήμα.
Η έκθεση αυτή, περιέχει συστάσεις προς τους μελλοντικούς κανονισμούς για τα διαρθρωτικά ταμεία, όπως η παροχή επιπλέον απαραίτητων πληροφοριών κατά τη δημοσίευση των καταλόγων των δικαιούχων, η σύνδεση της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για τη Διαφάνεια με τους δημοσιονομικούς ελέγχους και το λογιστικό έλεγχο, η στενότερη εμπλοκή περιφερειακών και τοπικών αρχών και άλλων συναφών εταίρων σε όλα τα στάδια του προγραμματισμού και της εφαρμογής της πολιτικής συνοχής, η πλήρης πρόσβασή τους σε όλα τα έγγραφα του έργου κ.α. Σημαντική είναι η αποδοχή μιας σκληρότερης γραμμής από τους ελεγκτές για τις απαιτήσεις επικοινωνίας και πληροφόρησης, συμπεριλαμβανομένης της «κατονομασίας και διαπόμπευσης» και της χρήσης των δημοσιονομικών διορθώσεων σε επιβεβαιωμένα κρούσματα απάτης.
Πριν 10 χρόνια, στην Ιδρυτική Διακήρυξη των Οικολόγων Πράσινων, αναφέρεται σαφώς ότι η δικιά μας οικολογία είναι αυτοδιοικητική: πιστεύει στη δύναμη και την αυτοθέσμιση των πολιτών, στην ανανέωση της φθαρμένης έννοιας της πολιτικής και την έμπνευση μέσα από τις θετικές εμπειρίες της αρχαίας ελληνικής δημοκρατίας, της αυθεντικής συμμετοχής «εις τα της πόλεως». Επίσης, ότι η δικιά μας οικολογία είναι εναλλακτική: αναζητά και προωθεί εναλλακτικούς, οικολογικούς τρόπους ζωής, παραγωγικών και κοινωνικών σχέσεων, που αντιπαραθέτουν τη συλλογικότητα στον ατομισμό, την αυτοδιαχείριση στον ετεροκαθορισμό, την προσωπική δημιουργία στην κυριαρχία του χρήματος, την ανιδιοτελή προσφορά στον κυνισμό και τη σκοπιμότητα.
Αυτές οι αρχές συνεχίζουν να είναι επίκαιρες και να μας εμπνέουν”.
