Του Ανδρέα Χιωτάκη

“Τις μοι καλὰ δένδρεα κόπτει.”

Υπάρχει ένας αρχαίος μύθος που αποτελεί το πρώτο οικολογικό μήνυμα στην ιστορία της ανθρωπότητας: ο μύθος του Ερυσιχθόνα. “Ερυσις” σημαίνει πληγή και “χθών” σημαίνει γη.

Η ρίζα του Ερυσιχθόνα, το αδυσώπητο “εγώ” και οι ολέθριες συνέπειες της υπερτροφίας του, στις μέρες μας, έχουν θεριέψει και νομιμοποιηθεί. Ατομικός δικαιωματισμός, υπερκαταναλωτισμός, ανταγωνισμός, παγκοσμιοποίηση της εξουσίας και έλεγχος των πόρων από τους ισχυρούς, χωρίς αναστολές. Αυτές είναι οι αξίες που επιβάλλονται σήμερα. Σε αυτές, ο καθένας μας “σκοτώνεται” να ανταποκριθεί και, σαν τον Ερυσιχθόνα, τρώμε τις σάρκες μας και βλαστημούμε.

Απόλλων

Ένα πολύ σοβαρό ζήτημα σήμερα είναι η διαχείριση των ενεργειακών πόρων στην κοινωνία μας, με βάση τις τεχνολογικές εξελίξεις και τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ισχυρών. Στο πλαίσιο αυτό, προκύπτει η συμμετοχή του Δήμου Χανίων στην Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών Περιφέρειας Κρήτης (ΕΚΠΠΚ), στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος “Απόλλων”. Η απόφαση αυτή αποτελεί συνέχεια της έγκρισης του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης τον περασμένο Αύγουστο για τη συμμετοχή της Περιφέρειας στην υπό σύσταση ενεργειακή κοινότητα.

Η συμμετοχή των δήμων φαντάζει μονόδρομος, δεδομένου του αβάσταχτου ενεργειακού κόστους, που τους ωθεί στην εξασφάλιση της έκπτωσης που κομίζει το πρόγραμμα “Απόλλων” για τους ΟΤΑ. Ως τις 28 Φεβρουαρίου, τα δημοτικά συμβούλια πρέπει να έχουν λάβει αποφάσεις για τη συμμετοχή τους. Αμέσως μετά, θα γίνει καταγραφή των παροχών (μετρητών), των καταναλώσεων και των προφίλ καταναλώσεων, ώστε να αποσταλούν στο Υπουργείο για τη διαστασιολόγηση των Πάρκων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Στη συνέχεια, θα προκηρυχθούν τα έργα ΑΠΕ, διακριτά για κάθε ενεργειακή κοινότητα, και θα συναφθούν οι απαιτούμενες συμβάσεις. Το πρόγραμμα “Απόλλων” θα υλοποιηθεί μέσω ανταγωνιστικού διαγωνισμού, απευθυνόμενο σε έργα ΑΠΕ που έχουν εξασφαλίσει όρους σύνδεσης στο σύστημα. Η παραγόμενη ενέργεια θα συμψηφίζεται με τις απαιτούμενες καταναλώσεις των ΟΤΑ.

Αυτοσυνειδησία;

Στις 7 Φεβρουαρίου, κατά τη διάρκεια ενημερωτικής συνάντησης στο Ηράκλειο, η Υφυπουργός Περιβάλλοντος κ. Σδούκου ήρθε αντιμέτωπη με τους δημάρχους της Κρήτης και τις αντιδράσεις που πυροδοτεί το ενεργειακό πρόγραμμα “Απόλλων”. Οι δήμοι διεκδικούν ενεργειακό χώρο για τα δρομολογούμενα και κατασκευασμένα έργα τους, ενώ το πρόγραμμα μονοπωλείται από ιδιώτες.

Ο Δήμαρχος Χανίων Π. Σημανδηράκης σημείωσε: “Κάναμε αίτηση να συμμετέχουμε στην Ενεργειακή Κοινότητα της Περιφέρειας Κρήτης και ήρθαμε εδώ σαν… μαθητούδια να μάθουμε τους όρους για αυτό που αιτηθήκαμε.” Αυτό δείχνει ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση διεκδικεί ρόλο, αλλά το ζήτημα έχει ήδη “κλειδώσει”, δεσμεύοντας το προφίλ κατανάλωσης για τα επόμενα 20 χρόνια.

Αυταπάτες ή κοροϊδία;

Ο Περιφερειάρχης Κρήτης δήλωσε πρόσφατα ότι “η Κρήτη θα αποτελέσει ενεργειακό κόμβο”, προωθώντας τη διασύνδεση με το εθνικό και διεθνές δίκτυο. Ο ΑΔΜΗΕ, όμως, χρεώνει τους Έλληνες καταναλωτές χωρίς διαβούλευση, δημιουργώντας τεράστιες οικονομικές επιβαρύνσεις. Η ίδια τακτική ακολουθήθηκε με τις ενεργειακές διασυνδέσεις, όπου δύο ιδιωτικές εταιρείες έχουν καταλάβει σχεδόν αποκλειστικά τον διαθέσιμο χώρο διασύνδεσης για ΑΠΕ.

Στην Ελλάδα, η ενέργεια μετατρέπεται σε εμπορεύσιμο προϊόν, διαμορφώνοντας τις τιμές στο εθνικό και διεθνές χρηματιστήριο ενέργειας. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται να συμμετέχει στο πρόγραμμα “Απόλλων”, αποδεχόμενη τον ρόλο του καταναλωτή, χωρίς δικαίωμα αυτοπαραγωγής και αυτοκατανάλωσης.

Πάμε Κρητικά και κριτικά

Αν και το σχέδιο βρίσκεται σε τελικό στάδιο, υπάρχει ακόμα δυνατότητα ανατροπής του κεντρικού σχεδιασμού:

• Η Περιφερειακή Επιτροπή Περιβάλλοντος να μην εγκρίνει καμία Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για έργα ΑΠΕ και τη διασύνδεση Χανιά – Δαμάστα.
• Να απορριφθεί το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ, που θα νομιμοποιήσει τα κατατεθειμένα σχέδια επενδύσεων από ιδιώτες.
• Οι ΟΤΑ να στηρίξουν και να αναπτύξουν τα κινήματα ενάντια στα φαραωνικά έργα των εταιρειών, ενημερώνοντας και κινητοποιώντας τους πολίτες.
• Να επανασχεδιαστεί η ενεργειακή στρατηγική με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών και όχι τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών.

Η “πράσινη” Κρήτη πρέπει να βασίζεται στην αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση ενέργειας, μέσω καταναλωτικών ενεργειακών κοινοτήτων και όχι στα χέρια των μεγάλων ομίλων. Ενεργειακή δημοκρατία σημαίνει παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας με γνώμονα τις ανάγκες των πολιτών και τον σεβασμό στον φυσικό πλούτο.

“Το κατά φύσιν ζῆν ἐστὶ κατ’ ἀρετή.”

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ!