Πωλείται και είναι και περιζήτητο. Το ανεπεξέργαστο αλάτι Κρήτης μαζεύεται με την κουτάλα στις πιο δύσβατες, βραχώδεις ακτές του νησιού
«Αλάτσι» ανεπεξέργαστο, το δώρο που χάρισαν θάλασσα και γη στις ακτές της Κρήτης. «Χοντράλατσο» κατάλευκο, να κάνει νιφάδες, να κρυσταλλώνεται σε φυσικές αλυκές, σε γούβες σε βράχια που ξεπλένονται συχνά, να μη βουρκώνουν.
Πατώντας σε κοφτερές «μύτες», βαδίζοντας σε απόκρημνες γιαλιές, οι «αλατσάδες» δεν περιορίζονται στο να μαζεύουν ό,τι μόνο η φύση προσφέρει. Φροντίζουν, συντηρούν, γεμίζουν τις αλυκές, σχεδόν τις ποτίζουν, κοπιάζουν κι αυτοί για να έχουν το απαιτούμενο αποτέλεσμα. Πάντοτε τις φρόντιζαν, το μάζεμα του αλατιού αποτελούσε πηγή εισοδήματος για την οικογένεια. Ηταν κάπως σαν τα κτήματα: κάποιος δούλευε τα χωράφια, κάποιος τις αλυκές. Δικές τους ήταν∙ ιδιωτικές! Τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 20ού αι., οπότε όλες, τυπικά, πέρασαν στο κρατικό μονοπώλιο.
Κάτι άκουσες για «αλατοπόλεμο», μα μη δίνεις σημασία. Συγκράτησε μόνο πως όλα αυτά τα χρόνια, το αλάτι παραγόταν με τρόπο παραδοσιακό, ανταλλασσόταν ή πωλούνταν, όπως όλα τα εμπορεύματα. Σκέψου κιόλας πως απάτητες ακροθαλασσιές η Κρήτη έχει παντού.
Και ειδικά στα νότια Αστερούσια, κάτω απ΄τις κορυφές του Κόφινα, οι αλυκές εξακολουθούν να έχουν «κύρηδες», ανθρώπους που τις εκμεταλλεύονται, που μαζεύουν κάθε καλοκαίρι χούφτες χούφτες το δώρο της θάλασσας. Ιούνιο με Αύγουστο είναι η ιδανική εποχή, να είναι μεγάλες οι θερμοκρασίες, να εξατμίζεται καλά απ’ τον ήλιο, να λαμπυρίζει στις κολύμπες, αστραφτερό αστραφτερό!
Κάτω απ’ τα Καπετανιανά θα τις βρεις∙ στο ακρωτήρι Σαλαμιά, μέχρι τη Μονή Κουδουμά και τον Αϊ-Γιάννη. Μα πρέπει πρώτα να σε καλέσουν, να παρακολουθήσεις την ιεροτελεστία απ’ την αρχή. Οπως έγινε με τον Γιώργο Δασκαλάκη και τον Πέτρο Καρτσωνάκη που τους ακολουθήσαμε στα βράχια του Αϊ-Γιάννη. Και μετά με τη Χρυσοθέα, που την είδαμε να το καθαρίζει με στοργή. Χρειάζεται βλέπεις. Να εξαφανιστούν τα πετραδάκια, τα φύκια, να γίνει όμορφο και καθαρό, όπως του πρέπει.