Η πρακτική του Facebook απέναντι σε ειδησεογραφικούς οργανισμούς, αναρτώντας αυθαίρετα ειδησεογραφικό περιεχόμενο αγνοώντας επιδεικτικά νόμους, φαίνεται να εγκαταλείπεται σταδιακά από το παγκόσμιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Η διόρθωση δεν έρχεται από μόνη της. Είναι προϊόν πιέσεων από μεγάλους οργανισμούς ενημέρωσης και με τα πολλά το Facebook κάθισε στο ίδιο τραπέζι, συνομίλησε μαζί τους και αμφότερες οι πλευρές κατέληξαν σε συμφωνίες.
Προσφάτως η εταιρεία του Μαρκ Ζούκεμπεργκ ήρθε σε συμφωνία με σημαντική μερίδα του γαλλικού Τύπου σύμφωνα με την οποία στο εξής θα καταβάλλει συγγενικά δικαιώματα.
Η νέα σύμβαση υπογράφηκε με τη Συμμαχία για τον Τύπο Γενικής Ενημέρωσης (Alliance de la Presse d’Information Générale-APIG)- το ισχυρό λόμπι των Γάλλων εκδοτών Τύπου– ώστε να καταβάλλεται εύλογη αμοιβή για το δημοσιογραφικό περιεχόμενο που δημοσιεύεται στην πλατφόρμα του αμερικανικού μέσου κοινωνικής δικτύωσης με την παγκόσμια ανάπτυξη.
Η συμφωνία δεν έγινε από τη μια στιγμή στην άλλη. Οι συζητήσεις, όπως υποστηρίζει το Facebook, άρχισαν το 2019 με βάση την σχετική γαλλική νομοθεσία αλλά και την Ευρωπαϊκή ντιρεκτίβα, για να πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα σε δημοσιογραφικούς οργανισμούς, ειδησεογραφικά πρακτορεία, εκδότες.
Πρώτη η Γαλλία επι ευρωπαϊκού εδάφους
Η Γαλλία είναι η πρώτη χώρα, επι ευρωπαϊκού εδάφους που αξιοποιεί την οδηγία της Ε.Ε.. Οι όροι στους οποίους κατέληξαν οι δύο πλευρές υπαγορεύουν στο Facebook αφενός να εφαρμόσει την Ευρωπαϊκή οδηγία και την γαλλική νομοθεσία και ως απόρροια της συμφωνίας θα αποδίδει αξιοσέβαστα ποσά από πνευματικά δικαιώματα «σημαντικά για τη χρηματοδότηση των εκδοτών της Συμμαχίας, ιδίως του μικρούς», δήλωσε ο Πιέρ Λουέ, πρόεδρος της APIG, η οποία αντιπροσωπεύει μεγάλων αριθμών γαλλικών εφημερίδων μεταξύ των οποίων οι «Le Monde», «Le Figaro» και «Liberation».
Ως απότοκος της συμφωνίας, δημοσιογραφική ύλη των εκδόσεων Τύπου θα εμφανίζεται στο Facebook news, ένα νέο χώρο του μέσου κοινωνικής δικτύωσης αποκλειστικά με ειδησεογραφικό περιεχόμενο, που θα αρχίσει να λειτουργεί και να είναι προσβάσιμο στους χρήστες τον Ιανουάριο του 2022.
Ως επίτευγμα εποικοδομητικού διαλόγου χαρακτήρισε την συμφωνία με τον γαλλικό Τύπου, ο Τζέσπερ Ντάουμπ, διευθυντής ειδησεογραφικών συνεργασιών του Facebook Ευρώπης. «Είναι απόδειξη τί μπορούμε να καταφέρουμε όταν δουλεύουμε από κοινού στην εξεύρεση δίκαιης λύσης που αναγνωρίζει την αξία του αναπτυσσόμενου τοπίου ψηφιακής ενημέρωσης και το ρόλο που μπορεί να παίξει το Facebook σε αυτό», σημείωσε το στέλεχος του Facebook.
Δεν αποκαλύφθηκαν ούτε το ποσό που θα καταβάλλεται στον Τύπο ούτε η μέθοδος υπολογισμού του.
Χάρη όμως αυτή τη συμφωνία ανοίγει ο δρόμος για να αμείβονται οι δημιουργοί περιεχομένων Τύπου για αποσπάσματα άρθρων, φωτογραφίες, βίντεο, που εμφανίζονται στις σελίδες αποτελεσμάτων των μεγάλων πλατφορμών του Ίντερνετ.
Αν και η συμφωνία αυτή αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη νίκη του γαλλικού Τύπου, υπάρχει ακόμα προβληματισμός και επιφυλακτικότητα.
Στο μεταξύ είναι σε εξέλιξη ανάλογες επίπονες διαπραγματεύσεις με την Google.
Αυτό που συνέβη επι ευρωπαϊκού εδάφους, οφείλεται ως ένα βαθμό σε ό,τι είχε προηγηθεί στις παρυφές της περασμένης άνοιξης στο νότιο ημισφαίριο.
"google ad"
Σκληρές κόντρες στην Αυστραλία
Το Facebook στα τέλη που περασμένου Φεβρουάριου έκανε ένα «βήμα πίσω», όχι οικειοθελώς, πάντως. Δέχθηκε χείμαρρο κριτικής επειδή είχε αποκλείσει ειδησεογραφία από τα αυστραλιανά ΜΜΕ, αντιδρώντας στο θεσμικό πλαίσιο της χώρας που κατοχύρωνε νομικά την καταβολή πνευματικών δικαιωμάτων από τους γίγαντες της τεχνολογίας στα ΜΜΕ της ηπείρου.
Αυτή η οπισθοχώρηση συνοδεύτηκε από μία κίνηση γενναιοδωρίας- πράξη μεταμέλειας. Το Facebook για την επόμενη τριετία αποφάσισε να επενδύσει ένα δισ. δολάρια σε ειδησεογραφικό περιεχόμενο.
Η δέσμευση αυτή ανακοινώθηκε σε χρονική στιγμή κατά την οποία οι παγκόσμιοι ψηφιακοί όμιλοι βρέθηκαν ή άρχισαν να μπαίνουν στο μικροσκόπιο κυβερνήσεων σε όλο τον κόσμο με σκοπό να τους υποχρεώσουν να πληρώνουν για κάθε είδους ειδησεογραφικό περιεχόμενο που αναμεταδίδεται από τις πλατφόρμες τους.
«Αναγνωρίζουμε απόλυτα ότι η ποιοτική δημοσιογραφία έχει ζωτική σημασία για τη λειτουργία των κοινωνιών μας –ενημερώνοντας και δίνοντας αξία στους πολίτες και καθιστώντας υπεύθυνους τους ισχυρούς για τις πράξεις τους», είχε σημειώσει σε ανάρτηση του ο Νικ Κλεγκ, ο υπεύθυνος δημοσίων υποθέσεων του κολοσσού μέσων κοινωνικής δικτύωσης, προφανώς στο πλαίσιο αναδίπλωσης του Facebook.
«Το Facebook θέλει περισσότερο από ποτέ να συνεργαστεί με εκδότες του Τύπου», υπογράμμισε ο Κλεγκ, με διπλωματικότητα.
Είχε προηγηθεί όμως ο αποκλεισμός ειδησεογραφικών συνδέσμων που προέρχονταν από τοπικά ή διεθνή μέσα ενημέρωσης ως αντίποινα για το νόμο που τότε ήταν σε διαβούλευση.
Η αυστραλιανή κυβέρνηση είχε τη βούληση να ρυθμίσει τις σχέσεις ανάμεσα στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, τα οποία αντιμετωπίζουν μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, και τους κολοσσούς που κυριαρχούν στο διαδίκτυο και αποκομίζουν σημαντικό μέρος των διαφημιστικών εσόδων, χωρίς να αποδίδουν ούτε σεντ για τα μάτια του κόσμου στα ΜΜΕ της χώρας.
Όταν ο νόμος «πέρασε» και η κυβέρνηση της Αυστραλίας δήλωσε ότι θα είναι εγγυήτρια δίκαιης αμοιβής για τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς ώστε «να παραμείνει ζωντανή η δημοσιογραφία δημοσίου συμφέροντος στην Αυστραλία», η Facebook- νυν meta- άλλαξε τροπάρι.
Ανάλογη συμφωνία είχε συνάψει πριν από ένα χρόνο η Google με τη δέσμευση να καταβάλει ένα δισ. δολάρια σε βάθος τριετίας σε εκδότες Τύπου, όπως οι «Der Spiegel» και «Die Zeit» στη Γερμανία, προκειμένου να χρησιμοποιεί τα περιεχόμενά τους για ένα νέο εργαλείο της Google News Showcase, στο πλαίσιο συμπράξεων με δημοσιογραφικούς οργανισμούς.