Υπάρχει κάτι σάπιο στο βασίλειο της Δανιμαρκίας έγραφε ο Σαίξπηρ στον Άμλετ. Αυτή η οσμή του σάπιου, αναδύεται όλο και περισσότερο με τις καταγγελίες γυναικών και ανδρών στο πλαίσιο του Ελληνικού #metoo.
Ωστόσο, η υπόθεση του «γνωστού σκηνοθέτη και ηθοποιού» που δεν κατονομάζεται από τα περισσότερα ΜΜΕ -σε αντίθεση με άλλους που έχουν καταγγελθεί- είναι η πλέον σοβαρή και φέρνει στην επιφάνεια τις τεράστιες ευθύνες της πολιτείας και την παρακμή του κατεστημένου των ΜΜΕ και δη της «ελίτ» του πολιτιστικού ρεπορτάζ.
Κι αυτό, γιατί η καταγγελία του Νίκου Σ, που μίλησε για βιασμό στα 19 του στην συνάδελφο Ναταλί Χατζηαντωνίου, δημιούργησε ντόμινο αποκαλύψεων. Έφερε αναρτήσεις ανθρώπων του θεάτρου που μιλούν για «γνωστό παιδεραστή του χώρου». Έφερε δεύτερη καταγγελία, από 15χρονο -κατά την τέλεση του αδικήματος- παιδί, τρίτη καταγγελία από πρώην μαθήτρια του Αρσακείου για πεπραγμένα του σκηνοθέτη την περίοδο που ήταν υπεύθυνος της θεατρικής ομάδας στο σχολείο, ενώ το αστυνομικό ρεπορτάζ αποκαλύπτει πως οι αρχές είχαν ερευνήσει τον Μάιο του 2012 υπόθεση καταγγελλόμενου κυκλώματος παιδεραστίας με πρωταγωνιστή τον συγκεκριμένο σκηνοθέτη, αλλά οι έρευνες διακόπηκαν γιατί τα ίχνη των εμπλεκομένων… χάθηκαν!
Κάποιοι μιλούν για ολοφάνερη συγκάλυψη, άλλοι εντοπίζουν την ηχηρή σιωπή ισχυρών προσώπων και οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, μιλούν off the record για σεισμό στα θεμέλια του συστήματος και τον φόβο μήπως ο σκηνοθέτης «…πάρει κι άλλα ισχυρά πρόσωπα μαζί του». Το tvxs.gr καταγράφει τα ερωτήματα που αφορούν την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, τον Υπ. Προστασίας του Πολίτη Μιχ. Χρυσοχοϊδη και τον Γ. Μπαμπινιώτη, καθηγητή και πρόεδρο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας που διοικεί το Αρσάκειο. Τα ερωτήματα αφορούν όμως κι άλλους θεσμούς της πολιτείας, όπως θα αντιληφθούν οι αναγνώστριες και οι αναγνώστες.
Γιατί σταμάτησαν οι έρευνες το ’12 για το κύκλωμα μαστροπείας στο οποίο φαίνεται να συμμετείχε ο ηθοποιός και σκηνοθέτης;
Ο συντάκτης του αστυνομικού ρεπορτάζ Βασίλης Λαμπρόπουλος, λέει στην εκπομπή του Νίκου Ευαγγελάτου στο Mega: «Για ένα από τα κεντρικά πρόσωπα της τέχνης που απασχολούν αυτές τις μέρες για τα σεξουαλικά σκάνδαλα, την κακομεταχείριση, και συγκεκριμένα ποινικά αδικήματα, μαθαίνουμε ότι αυτό το πρόσωπο είχε βρεθεί πριν από μερικά χρόνια στο μικροσκόπιο της αστυνομίας για αυτές ακριβώς τις περιπτώσεις, για αυτές τις υποθέσεις. Σημαντική κεντρική υπηρεσία της αστυνομίας στην Αττική, είχε ερευνήσει τον Μάιο του 2012 υπόθεση καταγγελλόμενης παιδεραστίας, με πρωταγωνιστή τον συγκεκριμένο άνθρωπο της τέχνης.
Σύμφωνα με την καταγγελία, το άτομο αυτό δεχόταν σε διαμέρισμα κοντά στην πλατεία Καραϊσκάκη συνεχείς επισκέψεις από ανήλικα αγόρια, η ηλικία των οποίων τοποθετείται από 13 -15 ετών, με τα περισσότερα να προέρχονται από βαλκανικές χώρες.
Η έρευνα αυτή θεωρείτο σοβαρή, καθώς φαίνεται να υπέκρυπτε κύκλωμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων, και να μην ήταν μεμονωμένη περίπτωση. Μάλιστα γι’ αυτόν το λόγο, δεν είχε αναλάβει το αρμόδιο τμήμα των ανήλικων της αστυνομίας την εξέταση των δεδομένων, αλλά η υπηρεσία που ασχολείται με τη δράση ελληνικών και διεθνών κυκλωμάτων.
Όμως απ’ ό,τι φαίνεται, ενώ υπήρχαν αστυνομικές έρευνες και υπήρχε παρακολούθηση, της εν λόγω κατοικίας, χάθηκαν τα ίχνη των προσώπων που ερευνούσε η διεύθυνση. Έτσι δεν υπήρχε συνέχεια, στη συγκεκριμένη επιχείρηση της ελληνικής αστυνομίας. Το Mega επικοινώνησε ναι τους αξιωματικούς που είχαν αναλάβει την έρευνα, οι οποίοι μίλησαν για μια σημαντική υπόθεση, που δεν είχε όμως συνέχεια».
Στην ερώτηση του Ν. Ευαγγελάτου, για ποιον λόγο σταμάτησαν οι έρευνες, ο ρεπόρτερ απαντά σύμφωνα με όσα άκουσε από αξιωματούχους της αστυνομίας ότι:
«Κάποια πρόσωπα σταμάτησαν να επισκέπτονται την εν λόγω κατοικία, πιθανώς γιατί ξεκινούσαν καλοκαιρινές περιοδείες ή καλοκαιρινές διακοπές. Φαίνεται ότι υπήρξαν αλλαγές και στις αστυνομικές υπηρεσίες».
Κάθε πολίτης καταλαβαίνει ότι η απάντηση αυτή είναι κάθε άλλο παρά επαρκής! Σε μια τόσο σοβαρή υπόθεση πιθανού κυκλώματος εκμετάλλευσης παιδιών, δεν γίνεται οι έρευνες να σταματούν επειδή οι ύποπτοι έπαψαν να επισκέπτονται το σπίτι ή γιατί… ήρθε το καλοκαίρι! Από τη στιγμή που είχε εντοπιστεί συγκεκριμένο ή συγκεκριμένα πρόσωπα, γιατί δεν συνεχίστηκε η έρευνα για τα πρόσωπα αυτά; Γιατί ο φάκελος αυτός έμεινε εκκρεμής από την Αστυνομία; Τι έκανε η εισαγγελική αρχή που επόπτευε την υπόθεση; Για το θέμα αυτό η βουλευτής του ΚΙΝΑΛ Ντ. Γιαννακοπούλου κατέθεσε ερώτηση στα Υπουργεία Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη και Πολιτισμού.
Καλό είναι τα ερωτήματα να γίνουν και πιο συγκεκριμένα. Άλλωστε, ο σημερινός υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μ. Χρυσοχοΐδης, βρισκόταν στο ίδιο πόστο και το 2012, έως τον Μάιο. Τα εύλογα ερωτήματα που προκύπτουν είναι τα εξής:
Τι γνωρίζει ο υπουργός για την εν λόγω έρευνα; Για ποιον λόγο διακόπηκε; Ευσταθεί η δικαιολογία ότι σταμάτησαν οι έρευνες γιατί χάθηκαν τα ίχνη των εμπλεκομένων, όταν μάλιστα γίνεται λόγος για τη συμμετοχή πασίγνωστου καλλιτέχνη ο οποίος έχει δημόσια παρουσία και θέση σε δημόσιο οργανισμό; Γιατί δεν συνέχισαν να παρακολουθούνται οι δράστες, μιας τόσο σοβαρής υπόθεσης με επίκεντρο μάλιστα την σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων; Αν ο κ. Χρυσοχοϊδης δεν είχε τότε γνώση της υπόθεσης, σήμερα τι σκοπεύει να πράξει για αυτήν;
Γιατί σιωπά το Αρσάκειο;
Την ίδια στιγμή, έρχονται στο φως καταγγελίες για τα πεπραγμένα του γνωστού σκηνοθέτη έως το 2002, οπότε και ήταν υπεύθυνος της θεατρικής ομάδας του Αρσακείου. Υπήρξε μάλιστα συγκεκριμένη καταγγελία μαθήτριας του Αρσακείου για παρενόχλησή της, όταν ήταν 16 χρονών και μαθήτρια του Αρσακείου, ενώ κι άλλες μαθήτριες του Αρσακείου σε προσωπικές αναρτήσεις έχουν κάνει λόγο λιγότερο ή περισσότερο συγκαλυμμένα ότι υπήρχαν ζητήματα, υπονοώντας μάλιστα συγκάλυψη περιστατικών από τη διοίκηση του σχολείου.
Υπάρχει επιπλέον το περιστατικό με το παρολίγον θανάσιμο μαχαίρωμα του Δ. Λιγνάδη μέσα στο σπίτι του, για το οποίο ο σκηνοθέτης δεν έδειξε ιδιαίτερη ζέση να κατονομάσει τον δράστη του, αντιθέτως, προσπάθησε επί μακρόν να υποβαθμιστεί το περιστατικό και ο λόγος που οδήγησε σε αυτό.
Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία και το ΔΣ του Αρσακείου δεν έχουν κάνει τον κόπο να τοποθετηθούν. Ο καθηγητής Γ. Μπαμπινιώτης, που μάλιστα το 2012 διατέλεσε για μικρό χρονικό διάστημα (Μάρτιος-Μάιος) και Υπουργός Παιδείας, είναι γνωστός για τις δημόσιες παρεμβάσεις του σε πολλά θέματα.
Υπήρχαν καταγεγραμμένα περιστατικά; Είχαν πράγματι διαμαρτυρηθεί γονείς; Κι αν ναι, πώς το σχολείο απάντησε στις καταγγελίες τους; Γιατί το 2002 διακόπηκε η συνεργασία του Δημήτρη Λιγνάδη με το Αρσάκειο; Πληροφορήθηκε ποτέ ο κ. Γ. Μπαμπινιώτης τα σχετικά με την έρευνα της αστυνομίας στην οποία σύμφωνα με το ρεπορτάζ εμπλεκόταν ο σκηνοθέτης και πρώην συνεργάτης του Αρσακείου;
Γιατί μετά την καταγγελία πρώην μαθήτριας του Αρσάκειου η οποία καταγγέλλει τον Δ. Λιγνάδη για παρενόχληση μαθητριών αλλά και μετά τις αναρτήσεις κι άλλων πρώην μαθητριών του σχολείου τηρεί σιγή ιχθύος σε σχέση με τα πεπραγμένα του κατά την περίοδο της συνεργασίας του με το σχολείο; Θα διαψεύσει ή έστω θα ζητήσει έρευνα για τα καταγγελλόμενα;
Οι ευθύνες του Υπουργείου Πολιτισμού
Οι πιο καλοπροαίρετοι χαρακτήρισαν αμήχανους τους χειρισμούς της κ. Μενδώνη, όταν με ανακοίνωσή της διέψευσε την αποπομπή από τη διεύθυνση του Εθνικού του Δ. Λιγνάδη. Υπήρχε ήδη ανακοίνωση των σπουδαστών του Εθνικού Θεάτρου που μιλούσε για συμπεριφορές που όλοι έχουν υποστεί. Η Υπουργός δεν έκανε ποτέ αναφορά σε αυτή την ανακοίνωση, ούτε ζήτησε να ερευνηθεί.
Σιγά σιγά πλήθυναν οι φωνές που μιλούσαν για συγκάλυψη από μέρους της Υπουργού. Αποκορύφωμα ήταν η συνέντευξή της στον ΣΚΑΙ, όταν στην ερώτηση «..αν θα υπάρξει η επώνυμη καταγγελία, ο δρόμος είναι η παύση;» η απάντησή της ήταν: «Αν υπάρξουν καταγγελίες θα εξεταστούν». Η πρώτη επώνυμη καταγγελία ήρθε από τον Νίκο Σ, ακολούθησε και δεύτερη από πρόσωπο που κατέφυγε στον εισαγγελέα, ωστόσο μέχρι σήμερα η υπουργός ισχυρίζεται ακόμη ότι δεν υπάρχουν επώνυμες καταγγελίες στο γραφείο της.
Μπορεί να έκανε δεκτή την παραίτηση του Δ. Λιγνάδη, όμως η Υπουργός, όπως και ο Υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού Ν. Γιατρομανωλάκης, δεν έχουν τίποτα να πουν ούτε για τις καταγγελίες, ούτε για τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα για πιθανό κύκλωμα κακοποίησης ανηλίκων με επίκεντρο το πρόσωπο που το ΥΠΠΟΑ επέλεξε και τοποθέτησε στη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του μεγαλύτερου καλλιτεχνικού οργανισμού της χώρας!
Και βέβαια δεν υπήρξε καμία τοποθέτηση, ούτε από τη Λ. Μενδώνη, ούτε από τον Ν. Γιατρομανωλάκη που εμφανίζεται και πλέον ευαίσθητος στα θέματα αυτά, η οποία να προτρέπει τα θύματα να μιλήσουν. Γιατί άραγε;
Η σύγκριση με την πρόσφατη υπόθεση της Σοφίας Μπεκατώρου είναι αναπόφευκτη: η καταγγελία βιασμού της ολυμπιονίκη από παράγοντα της Ομοσπονδίας Ιστιοπλοΐας είχε αίσια κατάληξη -τουλάχιστον την δεύτερη φορά που διατυπώθηκε. Η ΝΔ διέγραψε αμέσως τον θύτη από μέλος του κόμματος, η μαρτυρία της αθλήτριας έγινε δεκτή από τα ΜΜΕ και το πολιτικό σύστημα ως αληθινή και γενναία, όπως θα πρεπε να γίνεται για όλα τα θύματα τέτοιων επιθέσεων.
Η Σοφία Μπεκατώρου έγινε δεκτή από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία προέτρεψε και άλλα θύματα κακοποιητικών συμπεριφορών να μιλήσουν, ακόμη κι αν έχουν περάσει χρόνια και τα αδικήματα έχουν παραγραφεί. Η Υπουργός Πολιτισμού μίλησε για «μηδενική ανοχή σε φαινόμενα βίας» και στις άλλες περιπτώσεις, όπως του Φιλιππίδη και του Κιμούλη, που αποκλείστηκαν ο μεν πρώτος από την ΕΡΤ και ο δεύτερος από το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου.
Τι άλλαξε στην περίπτωση των καταγγελιών για τον Δημήτρη Λιγνάδη; Γιατί εκεί η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ δεν προέτρεψε τα θύματα να μιλήσουν; Γιατί δεν ασχολήθηκε με τις υποθέσεις που αποτελούσαν «κοινό μυστικό» στον καλλιτεχνικό κόσμο, πολύ πριν βγουν στη δημοσιότητα; Δεν είχαν ακούσει τίποτα τόσα χρόνια η Λ. Μενδώνη, που βρισκόταν σε θέση Γενικής Γραμματέα στο ΥΠΠΟΑ από το 1999 και ο Ν. Γιατρομανωλάκης με τις επί μακρόν σχέσεις του με τον καλλιτεχνικό κόσμο;
Όλοι γνωρίζουν, βέβαια, ότι η επιλογή Λιγνάδη ήταν επιλογή του Μαξίμου, χάριν της οποίας καταργήθηκε ο σχετικός διαγωνισμός που είχε προκηρυχτεί για τη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου από την Μυρσίνη Ζορμπά. Όμως η τοποθέτησή του έγινε με υπογραφή Λίνας Μενδώνη, που φέρει ακέραια την ευθύνη τόσο γιατί δέχτηκε να γίνει με αυτόν τον τρόπο ο διορισμός, όσο και για τον τρόπο που χειρίζεται την υπόθεση από τη στιγμή που έγινε σαφές ότι η επιλογή αυτή ήταν ίσως η χειρότερη που μπορούσε για το Εθνικό Θέατρο.
Όποιος κι αν είναι ο λόγος που η Λ. Μενδώνη κλήθηκε να υπερασπιστεί τον Δ. Λιγνάδη, το γεγονός παραμένει: η ίδια -και όχι κάποιο άλλο στέλεχος της κυβέρνησης- βγήκε δημόσια να τον υπερασπιστεί. Κι αυτό ήτα το κερασάκι στην τούρτα της σκαιότητας με την οποία η Υπουργός έχει αντιμετωπίσει τον χώρο του σύγχρονου πολιτισμού από την τοποθέτησή της στη θέση της Υπουργού. Δεν είναι τυχαίο ότι καλλιτέχνες σήμερα αξιώνουν την παραίτησή της.
Τα ερωτήματα που αφορούν την υπουργό είναι πολλά:
Γνώριζε τις παλιές υποθέσεις; Κι αν ναι, γιατί δέχτηκε να διορίσει τον Δ. Λιγνάδη στο τιμόνι του Εθνικού Θεάτρου;
Θέλησε να μάθει αν αυτά που δημόσια χαρακτήρισε «φήμες» είχαν πραγματική βάση; Κι αν όχι, γιατί; Η Υπουργός που καθημερινά στέλνει Δελτία Τύπου για να δείξει ότι επιλαμβάνεται προσωπικά -ως μη όφειλε- των εργασιών στην Ακρόπολη, στο Τατόι ή στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, τι έπραξε η ίδια για να διερευνήσει το θέμα που αφορούσε πρόσωπο διορισμένο από την ίδια σε δημόσια θέση;
Ισχύει η πληροφορία που κυκλοφορεί στα δημοσιογραφικά γραφεία, ότι η πρωτοβουλία της απομάκρυνσης του Δ. Λιγνάδη ήταν της Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίας Σακελλαροπούλου, η οποία βλέποντας την υπουργό να ολιγωρεί ζήτησε την καρατόμησή του;
Θα προχωρήσει, έστω και τώρα, σε διερεύνηση της υπόθεσης ή θα περιμένει κι άλλο; Θα μιλήσει με ηθοποιούς, με σπουδαστές του Εθνικού Θεάτρου για να δει τι συνέβαινε; Θα βρει τα θύματα που όπως λένε οι ίδιοι οι άνθρωποι του θεάτρου δεν είναι λίγα; Θα ζητήσει τον φάκελο της υπόθεσης του 2012 από την αστυνομία, ώστε να δει ποιον ή ποιους από τον χώρο της τέχνης αφορά η έρευνα για μια περίοδο κατά την οποία μάλιστα η ίδια ήταν στη θέση της ΓΓ του υπουργείου Πολιτισμού;
Την ώρα που το αστυνομικό και το δικαστικό ρεπορτάζ προβαίνουν σε καθημερινές αποκαλύψεις, που δείχνουν το μέγεθος του ζητήματος και εκθέτουν όλο και περισσότερους κυβερνητικούς αξιωματούχους, ακόμη περιμένουμε δηλώσεις, αλλά και πράξεις, της υπουργού πολιτισμού, του υφυπουργού Σύγχρονου Πολιτισμού και του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη, προσωπική επιλογή του οποίου ήταν ο Δ. Λιγνάδης.
Το τελευταίο ερώτημα απευθύνεται στη δικαιοσύνη: Γιατί άραγε ενώ ο Νίκος Σ. έχει ζητήσει την παρέμβαση του εισαγγελέα, δεν έχει παρέμβει κανείς έως τώρα; Θα κληθεί να καταθέσει ως μάρτυρας στην υπόθεση που πλέον έχει ανοίξει στην Εισαγγελία;