Το πρόβλημα του μεταναστευτικού ως πρόβλημα του μέλλοντος για την Ευρώπη ανέδειξε ο Αλέξης Τσίπρας σε παρέμβαση του στο πάνελ «Σταθεροποιώντας τη Μεσόγειο», στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός. Ο πρωθυπουργός ανέδειξε παράλληλα και την αδυναμία που έχει επιδείξει στο παρελθόν η ΕΕ στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, το οποίο, όπως σημείωσε, δεν είναι ελληνικό ή ιταλικό, αλλά ευρωπαϊκό και έθεσε μετ’ επιτάσεως την αναγκαιότητα η ΕΕ να λάβει γενναίες αποφάσεις και να μην αντιμετωπίζονται τα προβλήματα α λα καρτ, αλλά με τους κανόνες, οι οποίοι και ισχύουν για όλους.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ουσιαστικά υπογράμμισε ότι στην Ελλάδα παίρνουμε προοδευτικές και τολμηρές αποφάσεις για τον 21ο αιώνα και πως το ίδιο περιμένουμε και από την Ευρώπη.
Στο πάνελ συμμετείχε και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Πάολο Τζεντιλόνι, μιας χώρας με την οποία η Ελλάδα αντιμετωπίζει κοινές προκλήσεις και αγωνίες, με τον κ. Τσίπρα να συμφωνεί με τον Ιταλό ομόλογο του πως το μεταναστευτικό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα και ίσως το πρόβλημα του μέλλοντος για την Ευρώπη. Γι’ αυτό, υπογράμμισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, πρέπει να βρούμε μόνιμες στρατηγικές. Σημείωσε πως όσο οι ανισότητες θα υπάρχουν, όσο εκατομμύρια άνθρωποι ζουν κάτω από φτώχεια και πολέμους, το πρόβλημα θα είναι εκεί και θα προσπαθούμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας. «Συνεπώς, είναι απαραίτητο να βρούμε λύσεις».
Ο Αλέξης Τσίπρας παρατήρησε ότι «υπάρχουν δύο τρόποι να αντιμετωπίζει κανείς τα προβλήματα: Ο ένας τρόπος είναι να περιμένουμε και να κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Ο άλλος είναι να προσπαθούμε και να βρίσκουμε λύσεις, καμιά φορά με δυσκολίες και ρίσκο, αλλά να παίρνουμε πρωτοβουλίες με δυναμισμό για να λύνουμε προβλήματα». «Αυτή είναι η δική μου στρατηγική για την αντιμετώπιση των δυσκολιών της χώρας μου», τόνισε. Επισήμανε ότι ανέλαβε τη διακυβέρνηση σε μια πολύ δυσκολη περίοδο για την Ελλάδα, με την οικονομική κρίση, την προσφυγική κρίση, σε μια πολύ αποσταθεροποιημένη και εύθραυστη ευρύτερη περιοχή, με έναν επιθετικό και καμιά φορά απρόβλεπτο γείτονα, με επιθετική στρατιωτική δραστηριότητα στο Αιγαίο, με υπερπτήσεις, με ανοικτά προβλήματα και ανοικτά ζητήματα όπως το Κυπριακό. Ταυτόχρονα με τις ανοικτές κρίσεις κυρίως νότια της Ελλάδας, στη Λιβύη, τη Μέση Ανατολή, τη Συρία.
«Ποια ήταν λοιπόν η προσέγγιση μου σε αυτά τα προβλήματα; Ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι μέρος της λύσης και όχι των προβλημάτων», είπε ο πρωθυπουργός. Σχολίασε ότι αυτό δεν ήταν πάντα εύκολο εσωτερικά και πως είχε πολλές φορές πολύ σκληρές αντιδράσεις εκ μέρους της αντιπολίτευσης. Πρόσθεσε ότι ήταν ο πρωθυπουργός που πήγε τρεις φορές σε λιγότερο απο 8 μήνες στην Τουρκία για να συζητήσει με τον Ερτνογάν σε πολύ δυσκολες συνθήκες.
Είμαστε υποχρεωμένοι, είπε, να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις και να παραδεχτούμε ότι η Ευρώπη και ο λεγόμενος ‘δυτικός κόσμος’ έκαναν λάθη στο παρελθόν, στον πόλεμο στο Ιράκ, στη Λιβύη, με την κατάσταση στη Συρία, με τις δυσκολίες να επιδείξουμε αποφασιστική στάση για την επίλυση του Μεσανατολικού, με την κατάσταση στα Βαλκάνια.
Με αφορμή τη συζήτηση για το μεταναστευτικό, ο κ. Τσίπρας είπε ότι η ΕΕ χρειάζεται να λάβει γενναίες αποφάσεις και να καταλάβουν όλοι ότι η Ευρώπη δεν είναι α λα καρτ, αλλά ότι έχουμε κανόνες. Σχολίασε πως όταν η δική μας χώρα αντιμετώπιζε τις δυσκολίες της οικονομικής κρίσης, ο κ. Σόιμπλε είπε σε όλους ότι οι κανόνες είναι κανόνες, «οπότε αυτό είναι κάτι που επίσης ο φίλος μου ο Βίκτορ Όρμπαν πρέπει να το καταλάβει. Οι κανόνες είναι κανόνες». Σημείωσε ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, αλλά είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Χρειαζόμαστε μια κοινή μεταναστευτική πολιτική και πολιτική ασύλου και να εφαρμοστούν οι συμφωνίες, τόνισε. Πρόσθεσε ότι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας είναι μια πολύ δύσκολη συμφωνία αν θέλεις να την εφαρμόσεις με σεβασμό, ταυτόχρονα, στο διεθνές δίκαιο
Στην παρατήρηση της συντονίστριας ότι το ζήτημα γίνεται ακόμα πιο πολύπλοκο δεδομένου ότι η Τουρκία θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή ενδεχομένως να άλλαζε γνώμη σε σχέση με την συμφωνία, ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι συνεπώς ταυτόχρονα πρέπει να αποφασιστεί και το τι θα γίνει με αυτή την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας. «Για κάποιους», σχολίασε, «είναι πολύ εύκολο να είναι επίσης επιθετικοί αν ζουν στο Λουξεμβούργο ή στην Ολλανδία, γιατί οι γείτονες τους ειναι το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο και όχι η Τουρκία, αλλά δεν είναι τόσο εύκολο για εμάς».
Συνεπώς, είπε, η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας είναι πολύ δύσκολη, αλλά απαραίτητη συμφωνία, γιατί όχι μόνο μειώνονται οι ροές αλλά μειώνονται οι θάνατοι στο Αιγαίο, αυτή η τραγωδία που βλέπαμε κάθε μέρα στο Αιγαίο με ανθρώπους που έχαναν τη ζωή τους κάτω απ’ το νερό υπό την εκμετάλλευση των διακινητών. Υπογράμμισε ότι «πρέπει να χτυπήσουμε το δίκτυο των διακινητών και να προωθήσουμε μια κοινή μεταναστευτική πολιτική, που σημαίνει νόμιμες ρόες, όχι φράχτες, όπως έγινε στα βόρεια σύνορα μας. Γιατί αυτό είναι μια πολιτική που δεν κοιτάζει προς το μέλλον».
Στην έναρξη της συζήτησης του πάνελ, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι προσπάθησαν πολύ να πείσουν τους εταίρους στην ΕΕ ότι αυτό το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν είναι της Μεσογείου, της Ελλάδας ή της Ιταλίας, αλλά διεθνές και εξέφρασε την εκτίμηση ότι δυστυχώς ποτέ δεν μπορέσαμε να χτυπήσουμε τις ρίζες του προβλήματος. Επισήμανε ότι η Ελλάδα βρέθηκε σε πολύ δύσκολη περίοδο, στο επίκεντρο μιας παράλληλης κρίσης, μιας οικονομικής αλλά και μιας τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης, αυτήν των μεταναστευτικών ροών, των μεγαλύτερων από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. «Καταφέραμε να διαχειριστούμε αυτή τη δύσκολη κατάσταση με αξιοπρέπεια και ταυτόχρονα με ανθρωπιστικό τρόπο. Το ίδιο συνέβη και με την Ιταλία χάρη στις προσπάθειες του Πάολο», είπε.
Ο Αλέξης Τσίπρας σημείωσε ότι «το πρόβλημα με την Ευρώπη τώρα είναι ότι πολλές χώρες πιστεύουν ότι αν το πρόβλημα δεν είναι δικό τους, αν δεν είναι στην αυλή τους, δεν είναι δικό τους, κι αυτό είναι υπαρξιακό πρόβλημα συνολικά της ΕΕ». Τόνισε πως «αν πιστεύουμε ότι η ΕΕ είναι ένας οργανισμός α λα καρτ, που κάποιοι έχουν μόνο οφέλη και όχι υποχρεώσεις, αυτό είναι πρόβλημα για το κοινό μέλλον μας».
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι το πρόβλημα σχετίζεται και με την εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη, εξηγώντας ότι το αποτέλεσμα των πολιτικών λιτότητας δημιούργησε δυσκολίες στις κοινωνίες μας και τώρα το βασικό πολιτικό πρόβλημα είναι η άνοδος των ρατσιστικών, εθνικιστικών, λαϊκιστικών δυνάμεων, οι οποίες και δεν πιστεύουν στις κοινές αξίες μας.
Σημείωσε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση στις χώρες μας και να σταματήσουμε αυτές τις πολιτικές λιτότητες με μια αναπτυξιακή ατζέντα ώστε να προωθήσουμε την κοινωνική συνοχή. Επίσης κρίσιμη είναι μια κοινή μεταναστευτική πολιτική και να υπάρξει μια ανοικτόμυαλη, προοδευτική πολιτική σε σχέση με τις αφρικανικές χώρες ώστε να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα στη γέννηση του.
Είπε ότι το πρόβλημα δεν είναι οι ροές, οι άνθρωποι που αναζητούν μια νέα ζωή, αλλό το γιατί δεν μπορούν να ζήσουν στις χώρες τους. Τόνισε δε, ότι το μεταναστευτικό δεν είναι πρόβλημα της Ελλάδας ή της Ιταλίας ή των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου και πως πρέπει να είναι πιο γενναία η ΕΕ και να θέσει το ζήτημα στο επίκεντρο της ατζέντας της.
ΑΠΕ-ΜΠΕ