Ανοίγοντας την εκδήλωση του Ινστιτούτου Πουλταντζάς για τους νέους επιστήμονες, ο Αλέξης Τσίπρας. έθεσε ως κεντρικό πρόβλημα το ότι η χώρα έχει στη διάθεση της ένα υψηλότατης κατάρτισης εξειδικευμένο δυναμικό το οποίο αδυνατεί να εντάξει στο παραγωγικό της μοντέλο, υπάρχει δηλαδή ένα «ανεκμετάλλευτο ανθρώπινο κεφάλαιο».
Άσκησε κριτική στην κυβέρνηση ότι αντί να προσπαθεί να δώσει λύσεις με τις πολιτικές της εντείνει το πρόβλημα και πρόσθεσε ότι σε αντίθεση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις από το 2009 και μετά που βρέθηκαν υπό στενό δημοσιονομικό κορσέ, η παρούσα κυβέρνηση έχει όσα χρηματοδοτικά εργαλεία δεν είχε καμιά άλλη αρχής γενομένης από το μαξιλάρι των 37 δισ., αλλά και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Σημείωσε πως η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται να επενδύσει στη γνώση αντιθέτως η στρατηγική της είναι αυτή της μείωσης του εργασιακού κόστους κι «ενός ανταγωνισμού προς τα κάτω, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, μοντέλο που έχει αποτύχει».
Πρόσθεσε σε αυτό το σημείο ότι η συζήτηση που ανοίγει με το εργασιακό νομοσχέδιο δεν αφορά μόνο τους εργάτες, αλλά και το επιστημονικό δυναμικό που «είτε βρίσκεται στην υποαπασχόληση, είτε στην χαμηλά αμειβόμενη εργασία». Υπάρχει είπε, ένας μεγάλος αριθμός επιστημόνων «οι οποίοι σύμφωνα με κάθε κριτήριο είναι άριστοι, και για τους οποίους δεν υπάρχει μία σταθερή πολιτική ως προς το μέλλον τους».
Επισήμανε ότι «πάρα πολλοί νέες και νέοι επιστήμονες εργάζονται σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα αλλά και στον ιδιωτικό τομέα κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες και χωρίς να υπάρχει ένα ομογενοποιημένο καθεστώς εργασιακών όρων και εργασιακών σχέσεων» με πάρα πολύ χαμηλές για τις δυνατότητές τους αμοιβές.
«Μύθος ότι δεν μπορούμε να απορροφήσουμε τους πτυχιούχους που παράγουμε»
«Αυτή είναι η αιτία που γεννά το brain drain», είπε και πρόσθεσε ότι εκτός από την αναξιοκρατία, τον νεποτισμό και την γραφειοκρατία βασικός λόγος φυγής όλων αυτών των ανθρώπων στο εξωτερικό είναι η «αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης εργασίας που οδηγεί τους εξειδικευμένους επιστήμονες σε υψηλά ποσοστά ανεργίας, υποαπασχόλησης ετεροαπασχόλησης».
Σημείωσε ότι κυριαρχεί ο μύθος πως η χώρα έχει την ιδιαιτερότητα ότι παράγει πολύ περισσότερους επιστήμονες από όσους θα έπρεπε να παράγει. Αυτό που ισχύει είναι ότι «υπάρχει περιορισμένη ζήτηση για πτυχιούχους γιατί οι επιχειρήσεις δεν παράγουν σύνθετα προϊόντα και υπηρεσίες, άρα δεν τους χρειάζεται».
Στη συνέχεια παρέπεμψε στην πολιτική που εφάρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι στήριξε την έρευνα, την καινοτομία, τις νεοφυείς επιχειρήσεις, και τώρα τίθεται το θέμα τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα.
Να μη χαθεί η ευκαιρία
Το στοίχημα τώρα σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ είναι να μη χαθεί η μεγάλη ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης και διέκρινε τέσσερα επίπεδα προτεραιοτήτων:
Επένδυση στην έρευνα και την γνώση: Στον διεθνή καταμερισμό μετά την πανδημία, είναι σαφές ότι προβάδισμα θα έχουν οι χώρες που μπορούν να παράξουν προστιθέμενη αξία, είπε μεταξύ άλλων.
Αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και πώς θα γίνει αυτή να κουμπώσει πάνω στο δυναμικό που διαθέτει η χώρα. «Δεν μπορεί η Ελλάδα να έχει σήμερα το ίδιο παραγωγικό μοντέλο με προηγούμενες δεκαετίες όταν ο εργασιακός της πληθυσμός ήταν τελείως διαφορετικός».
Ως παράδειγμα, μεταξύ άλλων ανέφερε ότι το κράτος μπαίνοντας σε μια διαδικασία ψηφιακής εξέλιξης. «είναι παράλογο να ζει εσαεί με outsourcing στον τομέα αυτό, όταν το ίδιο παράγει μέσα από τα πανεπιστήμια του, τους δικούς του experts».
Εργασιακό: «Πρέπει να αποκατασταθεί ένα αίσθημα ασφάλειας, ώστε να απελευθερωθεί όλη η δημιουργικότητα και η γνώση που σήμερα καταπιέζεται σε 10ωρα για 700 ευρώ και υπερωρίες απλήρωτες». Στη χώρα με τη μεγαλύτερη ανεργία της ΕΕ έρχεται το εργασιακό νομοσχέδιο και «βάζει τους όρους για μία νέα γενιά ανέργων, υποαμειβόμενων νέων επιστημόνων και εν τέλει για νέο κύμα brain drain».
Κοινωνικό ζήτημα: Ανέφερε ότι σήμερα γίνεται μια προσπάθεια στην Ελλάδα «ακύρωσης ενός κοινωνικού συμβολαίου δεκαετιών, στη βάση του οποίου κάθε πολίτης μπορεί μέσω της μόρφωσης και των σπουδών του να ζήσει μια καλύτερη ζωή». Προκειμένου να υπογραμμίσει την διαφορετική αντίληψη που διέπει την κυβέρνηση αναφέρθηκε στις πρόσφατες δηλώσεις του οικονομικού συμβούλου του πρωθυπουργού για τα διδακτορικά και στο νομοσχέδιο – έκτρωμα όπως το χαρακτήρισε της Νίκης Κεραμέως που αφήνει εκτός πανεπιστημίων 25.000 αποφοίτους.