Παρουσία πλήθους κόσμου οι πρώην Υπουργοί της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ο Χανιώτης Γιώργος Σταθάκης και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, μίλησαν για την περίοδο της διαπραγμάτευσης με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου “Με την πλάτη στον τοίχο – Διαπραγματεύσεις για την Οικονομία και την Κοινωνία. 2015-2019”, σε επιμέλεια του δεύτερου.
Το παρόν στην εκδήλωση έδωσαν μεταξύ άλλων ο Αντιπεριφερειάρχης Χανίων κ. Νίκος Καλογερής, ο θεματικός Αντιπεριφερειάρχης κ. Αντώνης Παπαδεράκης, ο πρώην νομάρχης και δήμαρχος Χανίων κ. Γιώργος Κατσανεβάκης αλλά και ο πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Μιχάλης Ζερβάκης.
Ο Γιώργος Σταθάκης, σε δηλώσεις του πριν την εκδήλωση είπε:
“Η πρώτη πραγματολογική γραφή από αυτούς που ξέρουν τα γεγονότα βήμα προς βήμα”
Για το βιβλίο που παρουσιάστηκε σήμερα ο πρώην Υπουργός είπε:
“Για το πρώτο εξάμηνο του 2015 έχουν γραφτεί πολλά βιβλία. Έχουν διατυπωθεί οι πιο παρδαλές θεωρίες, ότι έπαιξε ο ΣΥΡΙΖΑ τη χώρα στα ζάρια, ότι χρεωκόπησε τη χώρα κι ότι δε χρειαζόταν το τρίτο μνημόνιο, ότι δε μπορούσε να διαπραγματευθεί και ότι έπαιρνε ότι χαρτιά του έφερνε η τρόικα, και δεκάδες άλλες θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί ως φιλολογία ή παραφιλολογία. Τώρα έχουμε ένα βιβλίο, του Ευκλείδη Τσακαλώτου, στο οποίο συμμετέχουμε και οι βασικοί διαπραγματευτές, κι εγώ και ο Δημήτρης Λιάγκος από το πρωθυπουργικό γραφείο, που αποτυπώνουν τα γεγονότα βήμα – βήμα, τόσο για το 2015 όσο και για τις διαπραγματεύσεις που επακολούθησαν με τη νέα συμφωνία του Αυγούστου του 2015 και την εφαρμογή αυτής της συμφωνίας τα επόμενα χρόνια, μέχρι την έξοδο από τα μνημόνια το 2018 και τη ρύθμιση του χρέους που επιτεύχθηκε το 2017.
Άρα, είναι ουσιαστικά η πρώτη πραγματολογική γραφή από αυτούς που ξέρουν τα γεγονότα βήμα προς βήμα που καταγράφεται επ’ ακριβώς τι κερδίσαμε και τι χάσαμε, που συμβιβαστήκαμε και ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου, για πρώτη φορά διατυπωμένα από τους ανθρώπους που ήταν παρόντες στην κρίση. Απέναντι στην κυρία Βαρβιτσιώτη, χρησιμοποιεί τα δεδομένα από την οπτική ορισμένων κύκλων των δανειστών.
“Η κ. Βαρβιτσιώτη έχει γράψει ένα βιβλίο που απέχει πολύ από την πραγματικότητα – Ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου Βαρουφάκη μου αρέσει”
Σχετικά με το βιβλίο της Ελένης Βαρβιτσιώτη “Η Τελευταία μπλόφα” ο κ. Σταθάκης είπε:
Η κ. Βαρβιτσιώτη παρουσιάζει μια κυβέρνηση η οποία δε μπορούσε να διαπραγματευθεί, δεν είχε στοιχεία, δεν είχε τεχνοκρατικό επίπεδο, και ότι ήταν χωρίς βασική στρατηγική για το πώς θα προσέγγιζε τις διαπραγματεύσεις. Αυτό δεν ισχύει – αυτό φαίνεται και από το δικό μας βιβλίο – άρα ανατρέπει ριζικά τη θεωρία της κ. Βαρβιτσιώτη μαζί και τη θεωρία της ότι υπήρχε Plan B είτε από τους δανειστές (το λεγόμενο Κροατία), είτε από εμάς (το IOU του Βαρουφάκη), κάποιες άλλες παραθεωρίες που έχουν αναπτυχθεί, κάτι που επίσης δεν ισχύει άρα η κ. Βαρβιτσιώτη έχει γράψει ένα βιβλίο που απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Σχετικά με το βιβλίο του Βαρουφάκη για την περίοδο της διαπραγμάτευσης:
Το βιβλίο του κ. Βαρουφάκη έχει πολλά πραγματοπολογικά στοιχεία, ένα μεγάλο μέρος του μου αρέσει. Από την άλλη μεριά είναι πολύ υποκειμενικό – εγώ εναντίον όλου του συστήματος της Ευρώπης, κάτι το οποίο επηρεάζει πολύ το είδος της αποτύπωσης που κάνει για την περίοδο.
Η πρόθεση της ΝΔ σχετικά με τα δάνεια ήταν να εξυπηρετήσει πάση θυσία τα συμφέροντα τραπεζών και funds
Σχετικά με την κατάρρευση της προστασίας της πρώτης κατοικίας και την απόφαση του Άρειου Πάγου:
Η απόφαση του Αρείου Πάγου, ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε τη νομοθεσία του 2015 που προέβλεπε την προστασία της πρώτης κατοικίας, και τη δευτερογενή αγορά, την αγορά των funds, με πολλούς περιορισμούς. Ο πιο βασικός που είχε η νομοθεσία ήταν ότι πριν πουληθεί σε fund πρέπει να υπάρξει διαπραγμάτευση της τράπεζας με προσφορά προς δανειολήπτη για το συγκεκριμένο δάνειο. Δίχως προσφορά δε μπορεί να πουληθεί το δάνειο.
Οι τράπεζες μετά την έλευση της Νέας Δημοκρατίας πίεσαν για τρία πράγματα. Για ένα νέο πτωχευτικό κώδικα, για την κατάργηση του Νόμου Κατσέλη – Σταθάκη. Άρα οι τράπεζες παράκαμψαν τους νόμους του 2015, ψήφισε η κυβέρνηση ένα νέο πτωχευτικό κώδικα και πήγαν και πούλησαν τα δάνεια με ένα νόμο του 2003 περί τιτλοποιήσεων που δεν προέβλεπε ούτε την ύπαρξη funds, ούτε την εκποίηση, ούτε τον πλειστηριασμό, ούτε τίποτα. Αυτή η παράκαμψη από τις τράπεζες που έγινε της νομοθεσίας του ΣΥΡΙΖΑ σε συνεργασία με την κυβέρνηση της ΝΔ αποκαλύπτει την αντιφατικότητα της πολιτικής τους και της πρόθεσής τους να εξυπηρετήσουν πάση θυσία τα συμφέροντα τραπεζών και funds που σημαίνει στην πράξη την μεγαλύτερη αναδιανομή εισοδήματος και ακινήτων στην Ελλάδα.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος για το βιβλίο: “Ήταν μια δύσκολη εποχή με πολύ μεγάλες πιέσεις”
Από την πλευρά του ο Ευκλείδης Τσακαλώτος σε δηλώσεις του πριν την εκδήλωση είπε:
Για το βιβλίο:
Είναι μία άσκηση λογοδοσίας, μία άσκηση συλλογικής μνήμης. Νομίζω ότι και με αυτοκριτική διάθεση καταθέτει επιχειρήματα και γεγονότα για τις επιλογές μας, τις δυσκολίες, αυτά που καταφέραμε και δεν καταφέραμε. Και αντιθέτως με ένα αφήγημα πόσο χάλια τα κάναμε και πόσο καταπληκτική είναι η νέα κυβέρνηση, στο βιβλίο υπάρχουν τα στοιχεία για να μπορεί ο αναγνώστης να αποφασίσει μόνος του ποια ήταν η πραγματικότητα.
Ήταν μια δύσκολη εποχή με πολύ μεγάλες πιέσεις. Καταφέραμε υπό πολύ δύσκολες συνθήκες να βγάλουμε τη χώρα από το μνημόνιο, να στρώσουμε το δρόμο για μια αναπτυξιακή πολιτική γιατί μειώθηκαν οι χρηματοδοτικές ανάγκες και με την κοινωνία όρθια. Μειώσαμε τις ανισότητες, μειώσαμε τη φτώχια, ασφαλίσαμε τους ανασφάλιστους.
Σε μία διαπραγμάτευση ποτέ δεν ξέρεις ποια είναι η κόκκινη γραμμή της άλλης πλευράς. Οπότε κάνεις ένα συμβιβασμό και πάντα έχεις στο πίσω μέρος του μυαλού σου ότι θα μπορούσες να τα έχεις πάει καλύτερα. Αυτή η μεγάλη διαπραγματευτική ομάδα που μερικοί από αυτούς συμβάλλουν σε αυτό το βιβλίο, όταν διαπραγματεύονταν είχαν στο μυαλό τους πάνω – πάνω τη μέριμνα αυτών που μας ψηφίσανε.
“Η άποψη υπέρ της Ευρώπης ήταν κυρίαρχη στον ΣΥΡΙΖΑ”
Σχετικά με τη μάχη για το δημοψήφισμα και για το τι τελικά ψήφισαν οι πολίτες:
Στη μάχη προς το δημοψήφισμα έλεγε στις ομιλίες του ο Τσίπρας δώστε μας τη δύναμη να διαπραγματευτούμε. Η άποψη υπέρ της Ευρώπης ήταν κυρίαρχη στον ΣΥΡΙΖΑ, οπότε το ΣΥΡΙΖΑ μας επέτρεψε να διαπραγματευτούμε μία καλύτερη συμφωνία και νομίζω ότι δείξαμε ότι η Αριστερά στα δύσκολα δεν προσπαθεί να ξεφύγει, ότι δεν αντέχω, ας έλθει κάποιος άλλος. Γιατί βλέπουμε όταν είναι κάποιος άλλος, ειδικά όταν είναι οι δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού, δεν έχουν αυτή τη μέριμνα για τον λαϊκό κόσμο, για τα μεσαία στρώματα.
“Ακόμα και σε περίοδο μνημονίου, είναι πολλά τα πράγματα που μπορείς να κάνεις”
Σχετικά με τις μάχες που δόθηκαν εντός μνημονίου:
Υπάρχουν πολλά βιβλία, υπάρχουν και πιο τεχνικά βιβλία. Το βιβλίο το δικό μας είναι πολύ διαφορετικό από του Γιάνη Βαρουφάκη. Νομίζω έχει περισσότερα επιχειρήματα επί της ουσίας στις ιδεολογικές μάχες που δώσαμε που μας πιέσαν οι θεσμοί για παράδειγμα στο νόμο Κατσέλη να προστατεύουμε τα σπίτια με αξία μόνο 60.000 ευρώ και μόνο οι φτωχότεροι των φτωχών κι εμείς καταφέραμε να προστατευθούν σπίτια με αξία 200.000 ευρώ και με εισόδημα 30.000 ευρώ.
Ακόμα και σε περίοδο μνημονίου, είναι πολλά τα πράγματα που μπορείς να κάνεις. Δεν το βάζεις κάτω, το παλεύεις. Προφανώς θα έχεις ήττες όμως θα έχει και νίκες.
Η κοινωνική ευημερία πρέπει να πηγαίνει χέρι – χέρι με την ανάπτυξη
Σχετικά με το διακύβευμα των εκλογών:
Το διακύβευμα των εκλογών είναι να ξεπεράσουμε ένα αφήγημα που μας τελείωσε παγκοσμίως το 2009. Ποιο είναι το αφήγημα που η ΝΔ το πιστέυει; Ότι πρώτα θα μειώσω τους φόρους, μετά θα έλθουν οι επενδύσεις, μετά θα έρθει η ανάπτυξη και στο τέλος… κάποτε, θα μπορέσουμε να μοιράσουμε την πίτα. Εμείς μάθαμε, έχουν μάθει πολλές χώρες, ότι η κοινωνική ευημερία πρέπει να πηγαίνει χέρι – χέρι με την ανάπτυξη.
Το διακύβευμα είναι να αντιμετωπίσουμε άμεσα τα προβλήματα του λαού στην ακρίβεια, στα νοσοκομεία, στην παιδεία και μεσοπρόθεσμα να μπορέσουμε να αλλάξουμε το παραγωγικό μοντέλο και στον ιδιωτικό τομέα και στον δημόσιο, για να κρατήσουμε και τα νέα παιδιά εδώ. Το παραγωγικό μοντέλο πρέπει να αλλάξει, δε μπορεί να βασίζεται στους χαμηλούς μισθούς.
“Φθήνει η Νέα Δημοκρατία, μειώνεται η διαφορά”
Σχετικά με την εκλογική μάχη:
Η κυβέρνηση αυτή έχει ένα τεράστιο δημοκρατικό έλλειμμα. Με ξεπερνά ότι παρακολουθούνται υπουργοί, αντίπαλοι πολιτικοί αρχηγοί, στρατιωτικοί. Νομίζω ότι φθήνει η Νέα Δημοκρατία, μειώνεται η διαφορά.
Πηγαίνουμε σε αυτή τη μάχη με άλλο αέρα αν με ρωτούσατε αυτή την ερώτηση το καλοκαίρι. Ζορίζεται η κυβέρνηση παρόλο που λένε ότι ο κόσμος δεν ασχολείται. Αλλά κάνουν τεράστιο λάθος. Πόσο μάλλον και στην Κρήτη που έχουν μια μεγάλη παράδοση δημοκρατίας. Προφανώς και οι Κρητικοί θα έλεγαν ότι η ακρίβεια είναι πιο σημαντικό από τις παρακολουθήσεις, αλλά ο κόσμος ξέρει ότι και αυτό είναι σημαντικό. Για αυτό και ο Αλέξης Τσίπρας καλά κάνει και τα συνδέει αυτά. Γιατί η έλλειψη δημοκρατίας και οι παρακολουθήσεις είναι μέσα σε ένα σύστημα οικονομικής διακυβέρνησης. Πώς μοιράζεται η πίτα.
“Νομίζω ότι η πίεση και στο ΚΚΕ, και στο ΜέΡΑ25 και στο ΠΑΣΟΚ (σ.σ. για συνεργασία) θα είναι μεγάλη”
Αναφορικά με την πιθανότητα συνεργασιών με άλλα κόμματα:
Αναφορικά με τις συνεργασίες δε μπορούσε τώρα να απαντήσουμε. Άλλο τι λένε τα κόμματα πριν την εκλογική μάχη – που δεν περιμένουμε να μας στέλνουν και καρδούλες γιατί κάθε κόμμα θέλει να πάει όσο καλά μπορεί κι άλλο τι θα γίνει μετά – αλλά νομίζω ότι η πίεση και στο ΚΚΕ, και στο ΜέΡΑ25 και στο ΠΑΣΟΚ θα είναι μεγάλη. Γιατί ένας κόσμος θα λέει έχεις τις διαφωνίες σου, έχεις άλλες παραδόσεις, αλλά εδώ καιγόμαστε. Καιγόμαστε όταν πάμε στο σούπερ μάρκετ, όταν έρχεται ο λογαριασμός από το ρεύμα. Τι θα κάνετε; Ο Αλέξης Τσίπρας έβαλε 6 προτεραιότητες. Προφανώς αυτές δεν είναι γραμμένες σε πέτρα. Όταν θα κάνεις ένα συμβιβασμό κάτι θα αλλάξει. Θα φέρουν και οι άνθρωποι από τους άλλους χώρους τις ιδέες τους αλλά νομίζω ο κόσμος έχει μεγάλη ανάγκη να βρεθεί λύση και να βγούμε από αυτό το τέλμα στο οποίο βρισκόμαστε.
Ένα απόσπασμα από το βιβλίο όπως παρουσιάστηκε από την “Εφ.Συν”:
Απόσπασμα από το βιβλίο «Με την πλάτη στον τοίχο: διαπραγματεύσεις για την κοινωνία και την οικονομία 2015-2019» όπως παρουσιάστηκε από την “Εφ.Συν”:
Το βράδυ πριν από το κρίσιμο Eurogroup του Μαΐου 2016 (η φράση μπορεί να φαντάζει κλισέ, αλλά πιστέψτε μας, ανταποκρινόταν πλήρως στην πραγματικότητα) η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα έχει φτάσει στις Βρυξέλλες και συνεδρίαζε σε μια αίθουσα του ξενοδοχείου. Λίγη ώρα μετά την έναρξη της συζήτησης, στις 19:00 ακριβώς και ενώ συζητιόταν η διαπραγματευτική στρατηγική και τα σημεία σύγκρουσης, φτάνει στον υπουργό ένα προσχέδιο της απόφασης. Αυτό δεν είναι μια ασυνήθιστη τακτική στα Eurogroup.
Υπάρχει ένα προσχέδιο κειμένου πάνω στο οποίο γίνεται η συζήτηση, και όλοι σημειώνουν πού συμφωνούν και πού διαφωνούν, ώστε να γίνει η συζήτηση πιο παραγωγική. Το προσχέδιο αρχίζει να φωτοτυπείται ενώ όλοι το διαβάζουμε από τα κινητά, τα λάπτοπ και τα τάμπλετ μας. Σε δευτερόλεπτα μια φωνή παγώνει την αίθουσα: «–Σελίδα 2η, γραμμή δεύτερη: Ο μεσοπρόθεσμος στόχος πλεονασμάτων 3,5% θα διατηρηθεί από το 2018 μέχρι το 2028»… Η πρότασή τους δηλαδή ήταν δέκα χρόνια πρωτογενή πλεονάσματα 3,5%. Δέκα χρόνια σκληρή λιτότητα. Ξέραμε ότι αυτό ήταν αδιανόητο. Δεν θα το δεχόμασταν. Καταλαβαίνουμε λοιπόν όλοι και όλες ότι θα ακολουθούσε ένα εξαιρετικά δύσκολο 24ωρο. Τουλάχιστον.
Ηταν δεδομένο ότι η πρότασή τους δεν μπορούσε να γίνει σε καμία περίπτωση δεκτή. Υπήρξε μια σειρά τηλεφωνημάτων με τον Αλέξη Τσίπρα, και επικοινωνήσαμε άμεσα στον τότε πρόεδρο του Eurogroup ότι αυτό το κείμενο ήταν απαράδεκτο. Ακολούθησαν αρκετά ακόμη προσχέδια. Αλλά μέχρι τα ξημερώματα, και το τελευταίο προσχέδιο, καμία λύση δεν ήταν αποδεκτή.
Οταν ξεκίνησε το Eurogroup είχαμε λάβει την εξής απόφαση: ή το 2028 θα γινόταν 2022 ή δεν θα είχαμε απόφαση. Γνωρίζαμε ότι η συμφωνία κατά τα άλλα ήταν σε γενικές γραμμές καλή για εμάς, και έτσι ήμασταν αποφασισμένοι να δώσουμε μεγάλη μάχη. Τελικά το σημείο αυτό αφαιρέθηκε τελείως από τη συμφωνία. Το πόσα χρόνια θα διατηρούνταν τα υψηλά πλεονάσματα έμελλε να αποφασιστεί δεκατρείς μήνες αργότερα.
[…]
Το δεύτερο σκέλος όμως ήταν ακόμη πιο επικίνδυνο για τη χώρα. Ετσι, στο Eurogroup του Μαΐου οι συζητήσεις έφτασαν σε αδιέξοδο γιατί οι Θεσμοί και μια μερίδα ευρωπαίων εταίρων επέμενε σε διατύπωση για το πρωτογενές πλεόνασμα που θα ήταν της μορφής «για τα χρόνια μέχρι το 2060 η χώρα θα επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα που θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους, τουλάχιστον 2%». Μια τέτοια διατύπωση τίναζε στον αέρα το πλαίσιο που προσπαθούσαμε να δημιουργήσουμε για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση του χρέους. Η λογική αυτού του πλαισίου ήταν ότι θα έχουμε ως στόχο ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες 20% του ΑΕΠ, και με δεδομένο το επίπεδο πρωτογενούς πλεονάσματος σε περίπτωση δυσμενών εξελίξεων εντός της χώρας ή διεθνώς, οι ευρωπαίοι εταίροι θα συμφωνούσαν με την Ελλάδα περαιτέρω μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Αυτή η προσέγγιση όμως λειτουργεί μόνο εφόσον υπάρχει δεδομένο ταβάνι στο πρωτογενές πλεόνασμα. Διαφορετικά, όπως είδαμε προηγούμενα, η λύση μπορεί πάντα να είναι ένα υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα που να διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους.
Ομως στο τέλος της ημέρας υπήρξε λύση. Στο Eurogroup του Ιουνίου του 2017 συμφωνήθηκε μια σαφής αναφορά σε ένα ύψος πρωτογενούς πλεονάσματος που οριζόταν ως «υψηλότερο αλλά κοντά στο 2% του ΑΕΠ». Και μάλιστα οριζόταν ότι αυτό το 2% δεν προέκυπτε αυθαίρετα και τυχαία, αλλά από την εφαρμογή στην περίπτωση της Ελλάδας των όρων που προβλέπονται για όλες τις χώρες από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Ετσι υπήρχε πλέον μια συγκεκριμένη άγκυρα στο πρωτογενές πλεόνασμα που θα διασφάλιζε ότι η λύση σε μελλοντικά προβλήματα (αν αυτά υπάρξουν) θα έρθει από τη διαχείριση του χρέους και όχι με υπέρογκα πλεονάσματα.
[…]
Σε αυτό το σημείο αξίζει μια ιδιαίτερη αναφορά στη σταθεροποίηση των επιτοκίων. Η σημασία της ήταν σαφής σε όσους συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, αλλά μέχρι την αρχή της πανδημίας πολλοί από τους αντιπάλους του ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζονταν δημοσίως ότι ήταν μια λανθασμένη επιλογή. Δεν θα μπορούσαν να διαψευστούν πιο γρήγορα και πιο εμφατικά. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, τέσσερα σχεδόν χρόνια μετά την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια, τα παγκόσμια επιτόκια έχουν εκτοξευθεί. Οποιοσδήποτε μπορεί να φανταστεί τη θέση στην οποία θα βρισκόταν η χώρα αν τα επιτόκια είχαν παραμείνει κυμαινόμενα, όπως στην περίπτωση της Ιταλίας και της Πορτογαλίας.
H σταθεροποίηση των επιτοκίων ήταν μια ιδιαίτερα δύσκολη πολιτικά υπόθεση, καθώς έπρεπε να γίνει μέσω του ESM.
Στο περιθώριο της Εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ το 2016, το οικονομικό επιτελείο, μαζί με τον επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, πείσαμε τον Β. Σόιμπλε για τη σημασία των σταθερών επιτοκίων για το ελληνικό χρέος. Το επιχείρημά μας ήταν ότι με αυτόν τον τρόπο εξασφαλιζόταν ότι δεν θα αντιμετωπίζαμε νέους γύρους διαπραγματεύσεων για το ελληνικό χρέος μετά το τέλος του προγράμματος. Και ανέλαβε να πείσει ο ίδιος τον, τότε διστακτικό, πρόεδρο του ESM Κ. Ρέγκλινγκ. Κάτι που έγινε. Αυτό δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε μόνοι μας, μια και τα ομόλογά μας δεν είχαν υψηλή αξιολόγηση από τους οίκους αξιολόγησης – στην ουσία «δανειστήκαμε» την αξιοπιστία του ESM.
Ετσι ο ESM προχώρησε σε ανταλλαγές ομολόγων (στα λεγόμενα swaps) – όπου άλλες χώρες δέχτηκαν να ανταλλάξουν ομόλογα με σταθερά επιτόκια παίρνοντας άλλα με κυμαινόμενα επιτόκια. Το δέχτηκαν αυτό γιατί είχαν πιο βραχυπρόθεσμους ορίζοντες και δεν προέβλεπαν κάποια αυξητική τάση για τα διεθνή επιτόκια – εκ των υστέρων, αυτή η ανταλλαγή δεν φαίνεται και τόσο σοφή από μέρους τους. Ο στόχος μας αρχικά ήταν να φτάσουμε σε περίπου 70% του χρέους μας με σταθερά επιτόκια, αλλά το πρόγραμμα πήγε καλύτερα από ό,τι περιμέναμε.
Με έναν συντηρητικό υπολογισμό αυτό αφορά περίπου το 75% του συνολικού μας χρέους για κατά μέσο όρο είκοσι χρόνια (τόσο το υπολογίζουν οι οίκοι αξιολόγησης και οι επενδυτές). Σε επίπεδο πενταετίας δε, αυτό το ποσοστό ανεβαίνει πάνω από 90% του χρέους, με ένα σταθερό επιτόκιο της τάξης του 1%.
Το αποτέλεσμα είναι ότι (σε συνδυασμό με τη σταθεροποίηση των πλεονασμάτων) οι χρηματοδοτικές ανάγκες για την περίοδο 2018-2033 αναμένονταν να κυμανθούν από 5 δισ. ευρώ τον χρόνο στις καλές χρονιές μέχρι 8-9 δισ. στις χειρότερες – αριθμός που ελάχιστα αλλάζει και σε κάθε περίπτωση είναι πολύ χαμηλότερος από τα 21 δισ. που παραλάβαμε το 2015.
Περιεχόμενα
ΕΘΝΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΛΗΘΕΣ
Αλέξης Τσίπρας
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ευκλείδης Τσακαλώτος
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΑΥΤΗΝ
ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ
Δημήτρης Παπαγιαννάκος – Σπύρος Παπακωνσταντίνου – Ευκλείδης Τσακαλώτος
ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΧΡΕΟΥΣ: ΠΡΟΣ ΕΝΑΝ ΚΑΘΑΡΟ ΔΙΑΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΑ
Μαρία Κουμερτά – Αντώνης Παπαζαχαρίου – Ευκλείδης Τσακαλώτος – Χρήστος Τσίτσικας
Η ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ
Μαρία Κουμερτά – Ευκλείδης Τσακαλώτος
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ, ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Γιώργος Γερμανός – Βίκη Κουφορίζου – Ευκλείδης Τσακαλώτος
ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΞΙΑ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
Έλενα Παπαδοπούλου
ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
Δημήτρης Λιάκος – Αδάμ Καραγλάνης
ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΟ ΤΡΙΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ. 2015-2018
Γιώργος Σταθάκης
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ