του Μίκη Θεοδωράκη
Τα τύμπανα πολέμου ηχούν και πάλι στη Μέση Ανατολή.
Νέος στόχος η Συρία.
– Το έχουμε, νομίζω, πει. Κάθε τόσο πρέπει να γίνεται και ένας πόλεμος για να κρατηθεί το επίπεδο ζωής στις χώρες που στηρίζουν την κοινωνική τους ανάπτυξη στην εξαγωγή του μαύρου θανάτου. Κάποτε ο πρόεδρος Μιττεράν μου εκμυστηρεύθηκε ότι εάν δεν πουλήσουν όπλα, θα πέσει κάθετα το επίπεδο της ζωής στην Γαλλία. Και όταν λέμε «όπλα», πρόσθεσε, εννοούμε μεγάλα, χοντρά, ακριβά, όπως αεροπλάνα, υποβρύχια, τανκς, πυραύλους και φυσικά σφαίρες, εκατομμύρια σφαίρες.
– Και χημικά; τον ρώτησα, γιατί ήξερα.
– Αυτό δεν μπορώ να το πω, μου απάντησε με το γνωστό γαλατικό του ειρωνικό μειδίαμα. Αφού αυτός ο ίδιος είχε φροντίσει να σώσει τον γιο μου βάζοντάς τον στο μοναδικό στον κόσμο υπερσύγχρονο «διαστημικό» στρατιωτικό νοσοκομείο του Παρισιού που ήταν παράρτημα του εργαστηρίου παραγωγής χημικών, που τότε εφοδίαζαν τον Σαντάμ με αυτά, στον πόλεμο κατά του Ιράν. Τα χημικά εξόντωναν τους Ιρανούς και όσους δεν πέθαιναν «όπως θα έπρεπε» αλλά είχαν βαρειά εγκαύματα τους έφερναν σ’ αυτό το νοσοκομείο για να τους εξετάσουν βασικά οι επιστήμονες που έφτιαχναν τα χημικά και να διαπιστώνουν ποιο σφάλμα έκαναν στο κοκταίηλ των χημικών και έζησαν οι τραυματίες αυτοί ενώ κανονικά «έπρεπε» να πεθάνουν… Έτσι μ’ αυτόν τον «ανθρωπιστικό» τρόπο -γιατί παράλληλα οι γιατροί βελτίωναν τις μεθόδους θεραπείας εγκαυμάτων- οι χημικοί των εργαστηρίων του μαύρου θανάτου βελτίωναν τις επιδόσεις τους! Σκέφτομαι την ικανοποίηση των επιστημόνων θανάτου όπου γης από το τελευταίο τους κατόρθωμα, τα εκατοντάδες παιδάκια στη Συρία, για να κρατηθεί ψηλά το επίπεδο ζωής ενός ακόμα προπύργιου της Δημοκρατίας και της υπεράσπισης της Ασφάλειας και της Ειρήνης σε περιοχή με υπανάπτυκτους λαούς.
– Μ.Θ. Και γιατί, κύριε Πρόεδρε, αντί να πουλάτε θάνατο δεν φροντίζετε να πουλάτε ειρήνη; Αντί για σφαίρες τρόφιμα, αντί για πυραύλους ψυγεία, αντί για κανόνια αυτοκίνητα, τηλεοράσεις, έπιπλα, σχολεία, βιβλία, ρούχα, αρώματα! Οι πόλεμοι δεν γίνονται μόνο για τα κέρδη;
– Φ. ΜΙΤ. Γίνονται για να παταχθεί η τρομοκρατία, οι εθνικισμοί, οι φανατισμοί
– Μ.Θ. Κι εσείς τι είσθε; Χωροφύλακες;
– Φ. ΜΙΤ. Ποιοι εμείς; Το Συμβούλιο Ασφαλείας αποφασίζει.
– Μ.Θ. Το λέτε σοβαρά; Αφού υπάρχουν χώρες που δεν συμφωνούν.
– Φ.ΜΙΤ. Τότε απευθυνόμαστε στον ΟΗΕ, στην πλειοψηφία των Εθνών.
– Μ.Θ. Κορέα, Βιετνάμ, Αφρική, Νότια Αμερική… Μόνο αυτοί οι λαοί είναι άτακτοι;
Υπανάπτυκτοι; Κακοί; Κι αυτό το λέτε αυτό εσείς, ένας Γάλλος που έζησε από πρώτο χέρι την καλωσύνη, την Ανάπτυξη και την Τάξη της Χιτλερικής Γερμανίας… Υπάρχει τάχα ένας λαός σε όλο τον υπανάπτυκτο κόσμο που να έχει φτάσει την βαρβαρότητα και την κτηνωδία στα επίπεδα αυτής της ευρωπαϊκής χώρας;
Ήταν τότε που φιλοξενούσα τον Πρόεδρο της Γαλλίας στο σπίτι μου στο Βραχάτι. Όπως ξέρετε, ποτέ δεν αναφέρθηκα στις προσωπικές μας συζητήσεις, γιατί έτσι έπρεπε να κάνω. Πέρασαν όμως πολλά χρόνια και πιστεύω ότι αυτά τα λόγια που αποκαλύπτω, δεν θίγουν τη μνήμη του μεγάλου φίλου.
Μου δίνουν όμως το έναυσμα για να προχωρήσω σε ορισμένες σκέψεις με αφορμή τους πολέμους που σχεδόν κάθε χρόνο κάνουν εδώ κι εκεί οι ίδιες πάντα χώρες: ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, Ισραήλ και η Γερμανία να ακολουθεί προσεκτικά. Τι το κοινό έχουν; Έχουν πολλά. Όμως εγώ θα αναφερθώ στο γεγονός ότι οι πολεμικές τους βιομηχανίες μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου άρχισαν να παίρνουν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο στο σύνολο των παραγωγικών σχέσεων και δυνάμεων και επομένως και στους εθνικούς προϋπολογισμούς αυτών των κρατών, σε σημείο που, όπως το είπε κι ο Μιττεράν, να εξαρτάται το επίπεδο ζωής της χώρας από τα κέρδη της εξαγωγής του μαύρου θανάτου.
Όμως αυτή η τεράστια σημασία των πολεμικών βιομηχανιών στη ζωή ενός έθνους δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα οικονομικά πλαίσια. Διότι διαβρώνει με πολλούς τρόπους ολόκληρη την κοινωνία. Και κυρίως ψυχολογικούς, ιδεολογικούς, πολιτικούς και φυσικά στρατιωτικούς. Τα εκατομμύρια εργάτες στις πολεμικές βιομηχανίες, οι οικογένειές τους, το κοινωνικό περιβάλλον στις μικρές πόλεις, όπου υπάρχουν πολεμικά εργοστάσια. Οι στρατιωτικοί που η ψυχολογία τους ανεβαίνει με το αίσθημα της δύναμης, της ανωτερότητας, της εθνικής ισχύος, της βίας που ξεπερνά τα όρια κάθε ελέγχου και γίνεται ανεξέλεγκτη, ατιμώρητη, κυριαρχική. Και φυσικά αυτή η αλλαγή της ψυχολογίας δεν περιορίζεται στους στρατιωτικούς αλλά διαχέεται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και κυρίως στα ΜΜΕ και τους επιστήμονες. Επίσης τα οικονομικά οφέλη δεν περιορίζονται στους λίγους επί κεφαλής. Διαχέονται και αυτά σε όλη την κοινωνία. Όσο για τα κρατικά οφέλη, με τους φόρους πηγαίνουν προς τους κοινωνικούς τομείς της Πρόνοιας, Υγείας, Παιδείας και Έρευνας. Έτσι τελικά πίσω από κάθε δολλάριο και κάθε ευρώ του κάθε πολίτη υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες θύματα των όπλων που κατασκευάζουν οι «πολιτισμένοι» για να εξοντώσουν τους «απολίτιστους», εισπράττοντας από τους θανάτους και τις καταστροφές τους κολοσσιαία κέρδη, ώστε να ζουν άνετα και πολιτισμένα και να δίνουν αφ’ υψηλού μαθήματα σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλες παρλαπίπες.
Συμπέρασμα: Από μια τέτοια κοινωνία αγρίων με γραβάτα, τι μπορεί κανείς να περιμένει; Η διαφορά μας εμάς των Ελλήνων από τους Ιρακινούς και τους Σύριους είναι γεωγραφικού χαρακτήρα, γιατί είμαστε πιο κοντά στα έθνη των «πολιτισμένων». Αν μας καίγανε ζωντανούς, όπως ετοιμάζονται να κάνουν τώρα με την Συρία, η οσμή των κρεάτων που καίγονται, ίσως έφτανε ως τη μύτη τους και αυτό είναι ενοχλητικό. Υπάρχουν άλλοι τρόποι για υπανάπτυκτους που κατά λάθος έγιναν Ευρωπαίοι. Εξ ίσου κερδοφόροι. 40 δισεκατομμύρια ευρώ κέρδισαν οι Γερμανοί από τη δική μας κρίση και από την κρίση των άλλων υπανάπτυκτων του Νότου…