Σε πολυ-παραγοντική εξίσωση με πολλούς αγνώστους και μεταβλητές εξελίσσεται η εφετινή τουριστική χρονιά για τους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς, με κοινό παρανομαστή τη “ζημιά” για εργαζόμενους και επιχειρήσεις. Αυτό συνάγεται και από τις δηλώσεις στο ΑΠΕ – ΜΠΕ φορέων της τουριστικής βιομηχανίας της Κρήτης, της ναυαρχίδας του τουρισμού για την Ελλάδα, που τα τελευταία χρόνια κατείχε μερίδιο 20% στο σύνολο των τουριστικών εισπράξεων που καταγράφηκαν και εφέτος οδηγείται σε αρνητκό ρεκόρ εσόδων και αφίξεων. Ο “μεγάλος άγνωστος” παραμένει το αβέβαιο μέλλον των μεταφορών προς το νησί (αεροπορικών και θαλάσσιων) και ως μεταβλητές ορίζονται, όλοι εκείνοι οι παράγοντες που θα βοηθήσουν ή θα δυσκολέψουν την λειτουργία των επιχειρήσεων (υγειονομικά πρωτόκολλα, σχέσεις επιχειρήσεων με tour operator’s, ρευστότητα κλπ).
“Φέτος ξεκινάμε από το γεγονός ότι η χρονιά είναι χαμένη για τον ελληνικό τουρισμό και την Κρήτη ειδικότερα, είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει”, σημειώνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων Δυτικής Κρήτης Αντώνης Γελασάκης υπογραμμίζοντας ότι όσο πιο γρήγορα ανακοινωθούν τα “πρωτόκολλα” σε αεροπορικές μεταφορές και ανοίξουν οι συνδέσεις με το εξωτερικό, θα μπορούν να γίνουν εκτιμήσεις για τον εισερχόμενο τουρισμό στο νησί. “Αν δεν υπάρξουν πτήσεις από το εξωτερικό (τσάρτερ κλπ) κανείς δεν θα έλθει στην Κρήτη από εξωτερικό”, επισημαίνει ο κ. Γελασάκης. Το ίδιο κλίμα αβεβαιότητας βιώνουν και οι τουριστικοί παράγοντες στο εξωτερικό αναφέρει ο κ. Γελασάκης περιγράφοντας τα αχαρτογράφητα νερά που βαδίζει εφέτος η παγκόσμια τουριστική βιομηχανία.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η Πέπη Μπιρλιράκη, αντιδήμαρχος τουρισμού στο δήμο Ρεθύμνου, μιας ιδιαίτερης γεωγραφικής ενότητας στην Κρήτη, που το 70% του εργασιακού δυναμικού απασχολείται στον τουριστικό κλάδο, μεταφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ την αγωνία του επιχειρηματικού κόσμου του νησιού. Η κυρία Μπιρλιράκη σημειώνει ότι με κομμένη την ανάσα οι επιχειρηματίες του νησιού περιμένουν τι θα γίνει με τα αεροπλάνα, τις πτήσεις τσάρτερ και φυσικά τα πρωτόκολλα λειτουργίας των επιχειρήσεων, προκειμένου με τη σειρά τους να υλοποιήσουν το πλάνο της ιδιαίτερης εφετεινής χρονιάς. “Εκεί που πας να βρεις λύση ξεπηδάνε προβλήματα”, αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σε αυτά τα προβλήματα εστιάζει μεταξύ άλλων την παρέμβαση του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Ρεθύμνου, Μανόλης Τσακαλάκης. “Με την παύση εργασιών της Thomas Cook, οι πληγές στο νησί ακόμα είναι ανοιχτές σε μεγάλη μερίδα των ξενοδόχων του νησιού”, επισημαίνει. Τι θα γίνει με τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται εφέτος στο κλείσιμο των συμβολαίων με τους διεθνείς tour οperator’s που εφέτος και εκπτώσεις συμβολαίων κατά 50% ζητάνε και πληρωμή μετά από 60 ημέρες από την αποχώρηση του πελάτη απαιτούν;”. Πρόκειται για μια μεταβλητή και έναν αστάθμητο παράγοντα, που θα πρέπει να λάβουν υπόψη σοβαρά οι ξενοδόχοι και όπως εξηγεί ο κ. Τσακαλάκης, η εφετεινή σεζόν πρέπει να εκκινήσει με τρόπο ελεγχόμενο, ώστε να “αποκαλυφτούν” ολα τα προβλήματα και να τα έχουν υπόψη οι ξενοδόχοι για την επόμενη χρονιά. “Τώρα πάμε στα τυφλά”, υπογραμμίζει ο ξενοδόχος του Ρεθύμνου.
Αναφορικά με το άνοιγμα των ξενοδοχείων ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου Νίκος Χαλκιαδάκης, όπως είχε τονίσει πρόσφατα στο ΑΠΕ – ΜΠΕ “αν δεν βοηθήσει το κράτος, θα έχουμε μεγάλο οικονομικό πρόβλημα. Θέλουμε να ανοίξουμε με όρους βιωσιμότητας και αν δεν συμβεί αυτό”, ο κ. Χαλκιαδάκης επισημαίνει ότι “μπορεί και να μην ανοίξουν ξενοδοχεία”. Στην Κρήτη απασχολούνται στον τουρισμό 120.000 και πλέον εργαζόμενοι και 230 είναι τα επαγγέλματα που εμπλέκονται με την τουριστική βιομηχανία. Στο σημείο αυτό ο κ. Τσακαλάκης, ο πρόεδρος των ξενοδόχων στο Ρέθυμνο, ζήτησε από την πολιτεία, μεταξύ άλλων, οι εργαζόμενοι που δεν θα δουλέψουν εφέτος να συνεχίσουν στο ταμείο ανεργίας και για τον επόμενο χρόνο και την ίδια στιγμή να τρέξουν προγράμματα επιμόρφωσης επιδοτούμενα για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις που διαμορφώνονται με τα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα εφαρμοστούν. “Εδώ γιατροί μολύνονται…οι καμαριέρες δεν θα κινδυνεύουν από τον ιό;”, ανέφερε ο κ. Τσακαλάκης.
Στην Κρήτη οι μηχανές της τουριστικής βιομηχανίας δεν είναι ποτέ “σβηστές”, μιας και οι προκλήσεις της επόμενης μέρας ήταν και είναι πάντα στο προσκήνιο. Ωστόσο εφέτος θα δουλέψουν με πολύ χαμηλές ταχύτητες, για να ανταποκριθούν στην όποια ζήτηση προκύψει. Ακόμα κι έτσι, όπως τονίζει ο κ. Τσακαλάκης, με το άνοιγμα των ξενοδοχείων 12μηνης διάρκειας, την 1η Ιουνίου η Κρήτη μπορεί να καλύψει τη ζήτηση που θα διαμορφωθεί. Δίνοντας λεπτομέρειες για το πως θα διαμορφωθεί ο χάρτης των ξενοδοχείων στο νησί ο κ. Τσακαλάκης ανέφερε τα εξής: “Στο Ρέθυμνο για παράδειγμα θα ανοίξουν 6 ξενοδοχεία περίπου 12μηνης λειτουργίας, τα οποία είναι ικανά να απορροφήσουν όλη την εφετινή κίνηση στο Ρέθυμνο. Εαν ανοίξουν και κάποια άλλα ξενοδοχεία θα γίνει ότι συμβαίνει στην αρχή και στο τέλος της σαιζόν. Αν ο επιχειρηματίας διαπιστώσει ότι έχει χαμηλή πληρότητα, μεταφέρει τους πελάτες του σε ένα διπλανό ξενοδοχείο. Σε κάθε περίπτωση μεγάλα Resort πολύ δύσκολα θα ανοίξουν τις πύλες τους”, όπως εξηγεί.
Σε ερώτηση αν ο εγχώριος τουρισμός μπορεί να δώσει μια ανάσα στην Κρήτη, η απάντηση είναι ξεκάθαρη “ούτε και σαν ασπιρίνη για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις δεν θα μπορεί να λειτουργήσει”, όπως τονίζεται. Η Κρήτη την ίδια στιγμή, όπως αναφέρθηκε, βρίσκεται σε μειονεκτική θέση, αφού δεν είναι προσβάσιμη από οδικές αρτηρίες. Σε κάθε περίπτωση οι προσφερόμενες υπηρεσίες του νησιού για τους ‘Eλληνες και όχι μόνο, θα είναι υψηλού επιπέδου και οι τιμές πολύ δελεαστικές. Προς επίρρωση των παραπάνω η κυρία Μπιρλιράκη εξηγεί ότι εφέτος τα δωμάτια που θα διατίθενται θα είναι τύπου “σουίτας”, για υγειονομικούς λόγους (μεγάλα δωμάτια με παράθυρα κλπ) και σε τιμές που θα εκκινούν από 80 ευρώ. “Κέρδος θα είναι να παραμείνουν ζωντανοί”. Αυτό είναι το μήνυμα, σύμφωνα με την κυρία Μπιρλιράκη.
Την 1η Ιουνίου, όπως έχει αναφερθεί, ανοίγουν τις πύλες τους τα ξενοδοχεία 12μηνης λειτουργίας και αρχές Ιουλίου τα εποχιακά. Πως θα κινηθούν οι πληρότητες για αυτά στην Κρήτη; Τι σκέφτεται ο κρητικός ξενοδόχος που σε λίγες ημέρες θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια άλλη πραγματικότητα, σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Ο διευθύνων σύμβουλος και μέτοχος της Economou Hotels η οποία είναι ιδιοκτήτρια και διαχειρίστρια δύο ξενοδοχείων στο Ηράκλειο Κρήτης, του Galaxy Hotel Iraklio 5*, 260 κλινών, και του Galaxy Villas Resort 4*, 220 κλινών στη Χερσόνησο, Γιάννης Οικονόμου χαρακτηρίζει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ το άνοιγμα των ξενοδοχείων την 1η Ιουνίου πολύ βιαστικό, καθώς δεν έχει διευκρινιστεί τι θα γίνει ούτε με τις αεροπορικές συνδέσεις αλλά ούτε και με πρωτόκολλα που θα διέπουν τη λειτουργία των ξενοδοχείων.
Ο κ. Οικονόμου κάνει λόγο για μονοψήφιες πληρότητες, καθώς ακόμα και οι εταιρικοί πελάτες θα είναι ελάχιστοι. Κάνει λόγο για μεγάλη οικονομική ζημία και αναφέρει ότι “ανοίγουμε γιατί μας υποχρεώνουν” και συμπληρώνει ότι ακόμα και τα resort δεν αναμένεται να ανοίξουν, αφού οι πληρότητες αναμένονται χαμηλές για Ιούλιο και Αύγουστο.
Ο κ. Οικονόμου εκφράζει την ανησυχία του για την ρευστότητα των ξενοδοχειακών μονάδων σημειώνοντας μεταξύ άλλων, ότι αν δεν προκριθούν μέτρα επιδότησης της εργασίας, θα είναι δύσκολο να συντηρηθούν οι μονάδες. Στο μεταξύ απευθύνει έκκληση οι επιχειρηματίες του κλάδου να μην ενδίδουν σε πιέσεις των διεθνών τουριστικών πρακτόρων για μεγάλες εκπτώσεις την επόμενη χρονιά, γιατί έτσι, υποστηρίζει, θα ανοίξουν οι ασκοί του Αιόλου, με πισωγύρισμα στις προσφερόμενες τιμές.
Η Περιφέρεια της Κρήτης αντιπροσωπεύει το 15% των επισκέψεων που καταγράφηκαν στις περιφέρειες της Ελλάδας το 2018, σημειώνοντας αύξηση κατά 15% σε σύγκριση με το 2016 (από 4,5 εκατ. σε 5,2 εκατ.), σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση Ανταγωνιστικότητας και Διαρθρωτικής Προσαρμογής στον Τομέα του Τουρισμού των 13 Περιφερειών της χώρας του ΙΝΣΕΤΕ. Παράλληλα η Περιφέρεια κατέχει μερίδιο 20% στο σύνολο των τουριστικών εισπράξεων που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2018, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1% σε σύγκριση με το 2016 (από 3,1 δισ. ευρώ σε 3,13 δισ. ευρώ). Οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις την περίοδο 2013 – 2018 σημείωσαν αύξηση κατά 37% (από 3,3 εκατ. σε 4,6 εκατ.).
Επίσης, η Περιφέρεια κατέχει το 4% των διακινηθέντων ακτοπλοϊκώς στο εσωτερικό της χώρας, σημειώνοντας την περίοδο 2013-2018 αύξηση κατά 20% (από 2,4 εκατ. σε 2,9 εκατ.). Την ίδια περίοδο, οι απασχολούμενοι στα καταλύματα σημείωσαν αύξηση κατά 50% (από 14.000 το 2013 σε 20.000 το 2018) ενώ οι απασχολούμενοι στην εστίαση παρουσίασαν αύξηση κατά 32% (από 14.000 σε 18.000).