Στέκουν επιβλητικά, αγέρωχα και κουβαλούν… στις πλάτες τους αιώνες ιστορία.
Αν μπορούσαν να μιλήσουν θα είχαν να διηγηθούν σίγουρα πολλά. Τα Κάστρα στην Ελλάδα αποτελούν μοναδικά ιστορικά μνημεία.
Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στον κόσμο που έχει τόσο πολλά τέτοιου είδους χτίσματα. Υπολογίζεται ότι σε όλη την επικράτεια υπάρχουν πάνω από 600 κάστρα, φρούρια και πύργοι διάφορων ρυθμών. Ετσι κάθε νομός, κάθε περιοχή έχει το δικό της κάστρο, το δικό της σήμα κατατεθέν.
Τα ωραιότερα κάστρα, οι πιο ελκυστικοί πύργοι στην Ελλάδα που έχουν γράψει τη δική τους ιστορία και αποτελούν πόλο έλξης για όλους.
Τρία από αυτά βρίσκονται στην Κρήτη:
Φρούριο Φιρκά
Το Φρούριο Φιρκά (τούρκικη λέξη, που στα ελληνικά σημαίνει στρατώνας) εντοπίζεται στο βορειοανατολικό τμήμα του Παλιού Λιμανιού και οικοδομήθηκε από τους Ενετούς το 1645 με σκοπό την προστασία της εισόδου του λιμανιού των Χανίων. Παραμένοντας σιωπηλό και επιβλητικό στο πέρασμα των χρόνων, «αφηγείται» στους ταξιδιώτες τις σημαντικές ιστορικές στιγμές που διαδραματίστηκαν στην έκτασή του.
Επί ενετοκρατίας εδώ στεγαζόταν ο στρατώνας της ναυτικής φρουράς. Την περίοδο της τουρκοκρατίας λειτούργησε ως φυλακές για τους ντόπιους που πολεμούσαν για την απελευθέρωση της Κρήτης και την ένωσή της με την υπόλοιπη Ελλάδα.
Την 1η Δεκεμβρίου του 1913 στο Φρούριο Φιρκά πραγματοποιήθηκε η επίσημη τελετή της ένωσης με την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της οποίας ανυψώθηκε για πρώτη φορά η γαλανόλευκη στο μικρό πυργίσκο.
Στην τελετή παρευρέθησαν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, ο ναύαρχος Κουντουριώτης, επιζώντες πολεμιστές και πλήθος κόσμου από ολόκληρο το νησί.
Στην είσοδο του φρουρίου στο νότιο τμήμα του, σήμερα λειτουργεί το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης, το οποίο είναι χτισμένο μέσα στο φρούριο και πάνω στα ενετικά τείχη.
Φρούριο Φορτέτζας
Χτισμένο στο λόφο του Παλαιοκάστρου, πάνω από το δυτικό τμήμα της πόλης του Ρεθύμνου, το βενετσιάνικο φρούριο της Φορτέτζας στέκει αγέρωχος φρουρός της πόλης από το 1573, όποτε και οικοδομήθηκε από τους Ενετούς. Ορατό από κάθε γωνιά της πόλης, προσφέρει πανοραμική θέα τόσο στο Ενετικό λιμάνι όσο και στην υπόλοιπη πόλη του Ρεθύμνου. Σκοπός της δημιουργίας του δεν ήταν άλλος από την προστασία της πόλης από τις επιδρομές του πειρατή Ολούτζ Αλή. Μέσα στο κάστρο, ωστόσο, μετά το πέρας των εργασιών το 1580, εγκαταστάθηκε μόνο η βενετσιάνικη φρουρά καθώς ο χώρος ήταν αρκετά μικρός για να χωρέσουν όλες οι κατοικίες της πόλης.
Με την κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους μετά το 1646, το φρούριο δεν υπέστη πολλές αλλοιώσεις από την αρχική του μορφή. Ωστόσο, έγιναν κάποιες συμπληρωματικές προσθήκες στις επιχωματώσεις και στον περίβολο του φρουρίου.
Τρία κάστρα της Κρήτης ανάμεσα στα πιο εντυπωσιακά της Ελλάδας
Στο κάστρο σήμερα διακρίνονται η κεντρική πύλη, στο ανατολικό τμήμα του μεταξύ των προμαχώνων του Αγίου Λουκά και του Αγίου Νικολάου, κάποια ερείπια από την κατοικία του Ρέκτορα (Ενετού διοικητή), ο καθεδρικός ναόςτου Αγίου Νικολάου (επί τουρκοκρατίας είχε μετατραπεί σε τζαμί), οι πυριτιδαποθήκες, δεξαμενές, η αποθήκηπυροβολικού και κάποια μη αναγνωρισμένα κτήρια, οι πληροφορίες των αρχαιολόγων για τα οποία είναι ελάχιστες.
Σήμερα στο φρούριο της Φορτέτζας διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκθέσεις και θεατρικές παραστάσεις.
Eνετικό Φρούριο Κούλες
Στην είσοδο του ενετικού λιμανιού του Ηρακλείου, το ενετικό φρούριο Κούλες αποτελεί ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα και φημισμένα μνημεία της πόλης. To «Φρούριο στη Θάλασσα» όπως είναι η μετάφρασή του από το Castello a Mare ή Rocca a Mare (σύμφωνα με την ενετική ονομασία του) έχει διατηρήσει το όνομά του από την τουρκική λέξη Su Kulesi.
Τρία κάστρα της Κρήτης ανάμεσα στα πιο εντυπωσιακά της Ελλάδας
Δημιουργήθηκε το 1523-1540, σε θέση παλαιότερου φρουρίου που υπέστη σοβαρές ζημιές μετά από δυνατό σεισμό το 1303, με σκοπό να προστατεύσει την πόλη από τις επιθέσεις των εχθρών, ενώ το 1669 μαζί με την υπόλοιπη Κρήτη, έπεσε στα χέρια των Τούρκων κατακτητών. Αρχιτεκτονικά αποτελείται από δύο τμήματα το νοτιοδυτικό (παραλληλόγραμμο και ψηλότερο) και το βορειοανατολικό (σε σχήμα έλλειψης και λίγο πιο χαμηλό), ενώ είχε τρείς πύλες εισόδου με την κύρια αυτή στο δυτικό τμήμα του.
Τρία κάστρα της Κρήτης ανάμεσα στα πιο εντυπωσιακά της Ελλάδας
Επί τουρκοκρατίας προστέθηκαν κτιστές επάλξεις με θέσεις τουφεκιοφόρων και κανονιών ενώ ακριβώς απέναντι χτίστηκε και ο Μικρός Κούλες, ο οποίος σήμερα, δυστυχώς, δεν υπάρχει.
Στους εσωτερικούς του χώρους, σύμφωνα με τους θρύλους, Κρήτες επαναστάτες βασανίστηκαν ανελέητα κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.
greekguide.com
