Εκλεγμένοι σε δήμους και περιφέρειες καλούν σε αγώνα ενάντια στο κυβερνητικό σχέδιο εγκατάστασης έξι μονάδων καύσης σε όλη την Ελλάδα – Αντιδρούν στη μετατροπή των αποβλήτων σε εμπόρευμα και τονίζουν τους κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον

Μέσα στον Αύγουστο, μεσούσης της θερινής ραστώνης, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ανάρτησε σε «διαβούλευση» τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για την κατασκευή έξι νέων μονάδων «ενεργειακής αξιοποίησης» αστικών αποβλήτων — στην ουσία, εργοστασίων καύσης σκουπιδιών.

Η Λαϊκή Συσπείρωση, με εκλεγμένους σε δήμους και περιφέρειες, καταγγέλλει πως η «πραγματική διαβούλευση» έχει ήδη γίνει πίσω από κλειστές πόρτες με την «αγορά» και όχι με τις τοπικές κοινωνίες. Οι περιοχές που έχουν επιλεγεί είναι: Ροδόπη ή Ξάνθη, Κοζάνη, Αρκαδία ή Αχαΐα ή Ηλεία, Αττική, Βοιωτία και Ηράκλειο Κρήτης.

Ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, Μανώλης Γραφάκος, δήλωσε χωρίς περιστροφές πως «οι ανάδοχοι των μονάδων θα προτείνουν τις τοποθεσίες εγκατάστασης».

Ευρωπαϊκή πολιτική και ελληνική συνέχεια

Η πρακτική της καύσης απορριμμάτων δεν είναι καινούρια. Αντιθέτως, προωθείται επί χρόνια από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της πολιτικής διαχείρισης αποβλήτων, με τον όρο «ενεργειακή αξιοποίηση» να εξωραΐζει μια μέθοδο υψηλής περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.

Η κυβέρνηση της ΝΔ επικαιροποίησε το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) το 2023, συνεχίζοντας στον δρόμο που χάραξε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ήδη από το 2015, επιτρέποντας την καύση απορριμμάτων σε τσιμεντοβιομηχανίες.

Υγειονομικοί και περιβαλλοντικοί κίνδυνοι

Η εμπειρία από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποκαλυπτική: πάνω από 500 μονάδες καύσης λειτουργούν σε κράτη-μέλη, καταναλώνοντας 58 εκατ. τόνους απορριμμάτων ετησίως. Μελέτες καταγράφουν σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία, εξαιτίας της εκπομπής διοξινών, φουρανίων και μικροσωματιδίων — ισχυρά καρκινογόνων ουσιών που επηρεάζουν και την τροφική αλυσίδα.

Παρά τις κυβερνητικές υποσχέσεις περί καύσης μόνο ανακυκλώσιμων υπολειμμάτων, η ΣΜΠΕ αποκαλύπτει την πραγματικότητα:

• Οι μονάδες απαιτούν συνεχή τροφοδοσία απορριμμάτων, 24 ώρες το 24ωρο.
• Θα καίνε σύμμεικτα απορρίμματα, RDF/SRF και ανακυκλώσιμα υλικά.
• Η καύση υπονομεύει πλήρως τη διαδικασία ανακύκλωσης.
• Παράγονται τοξικά κατάλοιπα («καθιζάνουσα τέφρα») που απαιτούν νέους ΧΥΤΥ.

Ποιος πληρώνει και ποιος κερδίζει

Το σχέδιο φέρνει στο προσκήνιο ένα τεράστιο κύμα ιδιωτικοποιήσεων και μεταφοράς του κόστους στους πολίτες. Οι κερδισμένοι:

• Μεγάλοι εργολάβοι (ΔΕΗ, ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, MOTOR OIL, METLEN) που θα διαχειριστούν έργα ύψους 6 δισ. ευρώ για 25 χρόνια.
• Εφοπλιστές που θα μεταφέρουν απορρίμματα από τα νησιά.
• Ιδιωτικές εταιρείες «ανακύκλωσης» με πανάκριβα συστήματα και ελάχιστη απόδοση.

Οι χαμένοι:

• Οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα που ήδη πληρώνουν «πράσινους φόρους», τέλη ταφής και στο μέλλον τέλη εισόδου στις ΜΕΑ και τις μονάδες καύσης.

Εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων με βάση τις λαϊκές ανάγκες

Η Λαϊκή Συσπείρωση τονίζει ότι η τεχνολογία και η επιστήμη επιτρέπουν μια ριζικά διαφορετική διαχείριση των απορριμμάτων, με βάση τις κοινωνικές ανάγκες και την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος.

Αυτό που εμποδίζει την εφαρμογή της, όπως υπογραμμίζεται, είναι ο καπιταλιστικός τρόπος οργάνωσης της οικονομίας, όπου κυρίαρχο ρόλο παίζει το επιχειρηματικό κέρδος.

Κάλεσμα αγώνα

Οι εκλεγμένοι της Λαϊκής Συσπείρωσης καλούν τον λαό να αντισταθεί στο σχέδιο καύσης:

• Να αποσυρθεί η ΣΜΠΕ και κάθε σχεδιασμός καρκινογόνων μονάδων.
• Ενίσχυση της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή και κομποστοποίηση.
• Κρατική χρηματοδότηση από φορολόγηση του κεφαλαίου.
• Δημιουργία κρατικού φορέα διαχείρισης αποβλήτων, χωρίς ιδιωτικοποίηση.
• Απόσυρση του ΕΣΔΑ και των ΠΕΣΔΑ και αναθεώρησή τους με φιλολαϊκά κριτήρια.

“Δεν παζαρεύουμε την υγεία μας, την ίδια μας τη ζωή!”, καταλήγει η ανακοίνωση, θέτοντας ξεκάθαρα το δίλημμα: δημόσιο συμφέρον ή επιχειρηματικό κέρδος;

Η σύγκρουση μόλις ξεκίνησε.