Ερωτήματα για τα οφέλη του τουρισμού κρουαζιέρας και την απουσία κυκλοφοριακού σχεδιασμού στο κέντρο της πόλης

Ένα επαναλαμβανόμενο σκηνικό ασφυξίας βιώνουν κάτοικοι και επισκέπτες των Χανίων, κάθε φορά που στο λιμάνι της Σούδας δένει ένα από τα δεκάδες κρουαζιερόπλοια που φτάνουν. Καραβιές τουριστών αποβιβάζονται με λεωφορεία και κατακλύζουν το ιστορικό κέντρο, προκαλώντας απόλυτο κυκλοφοριακό μπλακ-άουτ.

Ιδιαίτερα τις μεσημεριανές ώρες, όταν τα οργανωμένα γκρουπ φτάνουν με τουριστικά λεωφορεία από το λιμάνι της Σούδας προς την πόλη, η κυκλοφορία στους δρόμους του κέντρου κυριολεκτικά παγώνει. Ουρές αυτοκινήτων σχηματίζονται επί της Χατζημιχάλη Γιάνναρη, της Σκαλίδη, της Κυδωνίας και των κάθετων οδών, με τους οδηγούς να παραμένουν εγκλωβισμένοι ακόμη και για μία ώρα, ανήμποροι να κινηθούν προς οποιαδήποτε κατεύθυνση.

Σταθμός ΚΤΕΛ στο κέντρο: μια διαχρονική αστοχία

Την ήδη δύσκολη κατάσταση επιβαρύνει και το γεγονός ότι ο κεντρικός σταθμός του υπεραστικού ΚΤΕΛ παραμένει, δεκαετίες τώρα, στην καρδιά του αστικού ιστού. Σε μια πόλη που έχει γνωρίσει αλματώδη αύξηση στην τουριστική κίνηση, η διατήρηση του βασικού κόμβου μετακίνησης στο κέντρο αποτελεί πλέον πολεοδομικό παράδοξο και λειτουργικό αδιέξοδο.

Τα τουριστικά λεωφορεία, τα αστικά ΚΤΕΛ, τα ταξί και οι ιδιωτικές μετακινήσεις συμπιέζονται στους ίδιους δρόμους, σε μια άναρχη και μη βιώσιμη καθημερινότητα. Και όλα αυτά σε μια περίοδο που ο τουρισμός προβάλλεται ως πυλώνας ανάπτυξης και ευημερίας.

Τουρισμός κρουαζιέρας: Ποια είναι τα πραγματικά οφέλη;

Μέσα σε αυτή τη χαοτική εικόνα, τα ερωτήματα που τίθενται είναι απολύτως εύλογα:

• Ποια είναι, τελικά, τα οικονομικά οφέλη του τουρισμού κρουαζιέρας για τα Χανιά;

• Υπάρχει καταγεγραμμένη απόδοση για την τοπική αγορά από τις χιλιάδες αφίξεις των επισκεπτών αυτών;

• Ξοδεύουν πράγματι χρήματα οι επισκέπτες των κρουαζιερόπλοιων ή απλώς περιηγούνται για λίγες ώρες και επιστρέφουν στο πλοίο χωρίς να συμβάλουν ουσιαστικά στην τοπική οικονομία;

Παρά τις συχνές ανακοινώσεις για τον αριθμό των αφίξεων και τη «σπουδαιότητα» του τουρισμού κρουαζιέρας, λείπει μια σοβαρή και τεκμηριωμένη μελέτη κόστους-οφέλους, που να αποτιμά με ακρίβεια τι μένει στην πόλη και τι χάνεται μέσα στο χάος που προκαλείται. Μήπως θα πρέπει και στα Χανιά να σκεφτούμε αν θα πρέπει να μπει ένα σημαντικό εισιτήριο για όλους τους επισκέπτες κρουαζιέρας που επιλέγουν να επισκεφθούν τον τόπο μας;

Τα χρήματα συτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως αντισταθμιστικά έργα για την επιβάρρυνση που δημιουργούν στην καθημερινότητα των πολιτών της πόλης.

Χρειάζεται σχέδιο, όχι αυτοσχεδιασμοί

Αν η παρουσία των κρουαζιερόπλοιων θεωρείται αναπόφευκτη ή επιθυμητή, τότε είναι αυτονόητο πως θα πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένος σχεδιασμός από τις αρμόδιες αρχές. Η ενεργοποίηση της Τροχαίας τις ημέρες και ώρες των αφίξεων θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στη ρύθμιση της κυκλοφορίας και στην αποσυμφόρηση του κέντρου, έστω και σε προσωρινή βάση.

Επιπλέον, απαιτείται επαναχάραξη των βασικών κυκλοφοριακών ροών, με ενίσχυση των χώρων στάθμευσης εκτός πόλης, εναλλακτικά δρομολόγια για τα τουριστικά λεωφορεία, και ένα μεσοπρόθεσμο σχέδιο μεταφοράς του σταθμού ΚΤΕΛ εκτός του κέντρου.

Μια πόλη δεν είναι σκηνικό, είναι χώρος ζωής

Η βιωσιμότητα μιας πόλης δεν μετριέται αποκλειστικά σε αφίξεις, αλλά στην ποιότητα ζωής των κατοίκων της. Η εικόνα μιας πόλης που παραλύει από τον ίδιο τον τουρισμό που υποτίθεται πως τη στηρίζει, δεν είναι εικόνα ανάπτυξης – είναι εικόνα απορρύθμισης.

Η συζήτηση για τον τουρισμό κρουαζιέρας στα Χανιά πρέπει να ανοίξει με σοβαρότητα και στοιχεία. Οι υποδομές, ο σχεδιασμός και η καθημερινότητα των κατοίκων δεν μπορούν να θυσιάζονται στο όνομα της «τουριστικής κίνησης» χωρίς αντίκρισμα.

Ίσως είναι καιρός να αναρωτηθούμε: Τι σημαίνει πραγματικά βιώσιμος τουρισμός για τα Χανιά; Και ποιος τον σχεδιάζει;