Το εξομολογούμαι δημόσια. Μ’ αρέσει πάρα πολύ να λέω ευχές! Και να μου επιστρέφονται οι ευχές. Στις πολύ δύσκολες προσωπικές μου στιγμές τις μετράω κιόλας. Από μικρό παιδί αυτές οι ανταλλαγές των ευχών με γοήτευαν.

Τις θεωρούσα αναγκαίες. Από το «καλημέρα», «στην υγειά σας» μέχρι το «χρόνια πολλά». Τα κάλαντα τα περίμενα από τα παιδιά της γειτονιάς. Προσωπικά εγώ δεν τα τολμούσα. Δίσταζα πολύ. Φοβόμουν μήπως κάποια κυρά ξεστόμιζε κάτι ρποσβλητικό για τις δικές μου ευαισθησίες. «Μας τα παν κι άλλοι». Οι παππούς μου ο παπάς, ένα πολύ σεβάσμιος άνθρωπος που εξομολογούσε σχεδόν όλους στην περιοχή μας, με έπαιρνε μαζί του των Φώτων. Στα χρόνια του δημοτικού. Με το που μπαίναμε στο σπίτι του ενορίτη, άνοιγε η πόρτα των πιο πάνω βαθιών εξομολογήσεων και, αντίστοιχα, ευχών. Μου άρεσε πολύ αυτή η γύρα.

Σαν μεγαλώναμε, κάναμε στο σπίτι γιορτή για όλα μου τ’ αδέλφια. Την ονομαστική. Γέμιζε το σπίτι με γλυκά και ευχές. Φιλιά και πολλές αγκαλιές. Τότε δεν ξέραμε τις γιορτές των γενεθλίων. Αυτές τις μάθαμε, όταν καταλάβαμε πως όσο μεγαλώνουμε, τρέχει πιο γρήγορα ο χρόνος.

Σαν μεγαλώσαμε αρκετά και άσπρισαν τα μαλλιά μας, κάναμε τις γιορτές πιο λίγες. Αλλά διαφορετικά. Για τις ευχές του Πάσχα προτιμούσαμε την άμεση επαφή. Σε μεγάλους χώρους. Και με ανθρώπους πέρα από την οικογένεια. Τα Χριστούγεννα η γιορτή είναι πιο οικογενειακή. Και θες, παρόλ’ αυτά, να μοιραστείς ευχές με πιο πολλούς. Πέρα από τους συγγενείς και τους συνεργάτες σου. Ακόμα και με ανθρώπους που μοιράζεσαι μαζί τους τις ίδιες έγνοιες, τις ίδιες ανησυχίες, κάποιες συλλογικότητες και, ίσως ίσως, και κάποιες ιδέες. Έτσι, τα τελευταία πολλά χρόνια, στέλνω ευχές με δική μου επιλογή της εικόνας και με γράψιμο με τα ίδια μου τα χέρια.

Φέτος έπεσε η ματιά μου στην Παναγιά την Ελεούσα, έργο που αποδίδεται στον Ανδρέα Ρίτζο, το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα. Βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παναγίας Κυρίας των Αγγέλων (Γωνιάς). Το βλέμμα μου καρφώθηκε στη λεπτομέρεια του προσώπου της Παναγιάς. Μου θύμισε το πρόσωπο μιας νεαρής κρητικιάς γυναίκας, αυτής που συναντάμε σε κάθε χωριό της Κρήτης. Πρόσεξα τη σκιά και το φως του προσώπου της. Με τη συνεσταλμένη τρυφερότητα της γυναίκας-μάνας. Το ‘χουμε συναπαντήσει. Το ‘χουμε δει όλοι μας.

Σας το ‘χω ξαναγράψει. Η κρητική τέχνη του 15ου και 16ου αιώνα αποτέλεσε ιστορικά τη γέφυρα ανάμεσα στην Ανατολή της Μεγάλης Παράδοσης και τη Δύση της Αναγέννησης.
Δεν ξέρω πώς να κρύψω τη λαχτάρα μου να αποτελέσει η σημερινή Κρήτη μια σύγχρονη γέφυρα ανάμεσα στην ταραγμένη και συχνά αυθαίρετα διεκδικητική Ανατολή και τη θεσμικά μεταβαλλόμενη Δύση

Καλά κι’ ευλογημένα Χριστούγεννα
καλή, δημιουργική και ειρηνική νέα χρονιά!

Αντώνης Νικ. Βγόντζας

Αγαπητέ μου Αντώνη, σ’ ευχαριστώ πολύ για τις ευχές σου. Σου εύχομαι να έχεις υγεία και ευτυχία.

Τα όνειρά μας τα κοινά που δεν πραγματοποιήθηκαν να πραγματοποιηθούν. Οι ωραίες μέρες, τα ιδανικά, οι ελπίδες για ένα καλλίτερο κόσμο, πιο ειρηνικό, πιο δίκαιο, δεν ξεχνιούνται! Το άρωμα των ωραίων μας χρόνων θα μας συντροφεύει πάντα αγαπητέ μου φίλε Αντώνη.

Ασυμβίβαστα, γνήσια, ειλικρινά!
Με την αγάπη μου

Νίκος Αγγελάκης