Διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακοίνωσε ότι βρήκε την “Αχίλλειο πτέρνα” του καρκίνου, αναζωπυρώνοντας τις ελπίδες για εκρίζωση της ασθένειας, από την οποία υποφέρουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο
Η ανοσοθεραπεία του καρκίνου εξελίσσεται στην πιο σημαντική ανακάλυψη της ογκολογίας εδώ και δεκαετίες, αλλά μέχρι σήμερα τα υπάρχοντα φάρμακα έχουν αποτέλεσμα στο ένα τρίτο των ασθενών.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν τώρα έναν νέο τρόπο να «χαλιναγωγήσουν» το ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε να το κατευθύνουν στοχευμένα ενάντια στα καρκινικά κύτταρα. Η νέα μέθοδος παρουσιάζεται στο Science, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανιχνεύσει το μοναδικό «αποτύπωμα» ενός καρκινικού όγκου – δηλαδή την «Αχίλλειο πτέρνα» του – και στη συνέχεια το ανοσοποιητικό σύστημα να μπορεί να οργανώσει την επίθεσή του ενάντια στον όγκο.
Ειδικότερα οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητήΤσαρλς Σουάντον του University College του Λονδίνου (UCL) και του Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ, έδειξαν για πρώτη φορά ότι μερικοί, τουλάχιστον, καρκίνοι φέρουν πάνω τους τους σπόρους της καταστροφής τους. Η νέα μέθοδος, που αναμένεται να είναι υψηλού κόστους, καθώς θα αφορά σε κάθε ξεχωριστό ασθενή, δεν έχει δοκιμαστεί κλινικά σε ανθρώπους, κάτι που αναμένεται να γίνει μέσα στην επόμενη διετία ή τριετία.
Στο παρελθόν έχει δοκιμαστεί χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία η δημιουργία αντικαρκινικών εμβολίων, που καθοδηγούν το ανοσοποιητικό σύστημα ενάντια στους όγκους, εν μέρει επειδή, συχνά, ο στόχος τους ήταν λάθος. Αυτό οφείλεται στο ότι όγκοι είναι πολύπλοκοι γενετικά και συμπεριφέρονται διαφορετικά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ουσιαστικά προσπαθούσαν να «εκπαιδεύσουν» τις άμυνες του οργανισμού να επιτίθενται σε λάθος στόχους. Μια σημαντική πρόκληση στην περίπτωση του καρκίνου είναι ότι οι όγκοι δεν αποτελούνται από πανομοιότυπα κύτταρα, αλλά αποτελούν ένα μεταλλαγμένο «μείγμα», κάθε δείγμα του οποίου, ακόμη και μέσα στον ίδιο καρκινικό όγκο, έχει διαφορετική όψη και συμπεριφορά.
Η νέα τεχνική καταφέρνει να ανιχνεύει με ακρίβεια τις μεταλλάξεις που μεταβάλλουν τα αντιγόνα, τις πρωτεΐνες που προεξέχουν από την επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων σαν βιολογικές «σημαίες». Με τον τρόπο αυτό, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να αναγνωρίζει τους σωστούς στόχους σε όλα τα καρκινικά κύτταρα και όχι μόνο σε μερικά. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό επιτρέπει είτε να δοκιμαστούν πιο αποτελεσματικά αντικαρκινικά εμβόλια στο μέλλον (εξατομικευμένα για κάθε καρκινοπαθή), είτε να ενισχυθούν στο εργαστήριο τα κατάλληλα Τ-κύτταρακαι μετά να επανεισαχθούν στο σώμα του ασθενούς για να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα.
Στη δεύτερη περίπτωση θα γίνεται βιοψία του όγκου του ασθενούς, θα «διαβάζεται» το γονιδίωμά του και και θα διαπιστώνεται ποιες πρωτεΐνες – σημαίες είναι παρούσες σε όλα τα καρκινικάκύτταρα. Αν βρεθούν ανοσοποιητικά κύτταρα μέσα στον όγκο, που αναγνωρίζουν αυτές τις «σημαίες», τότε θα πολλαπλασιάζονται στο εργαστήριο και θα εισάγονται ξανά στον ασθενή, παράγοντας, έτσι, μια επίθεση ακριβείας κατά των καρκινικών κυττάρων. Στην πρώτη περίπτωση, οι ίδιες οι πρωτεϊνες – σημαίες θα χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία ενός εμβολίου, που, όταν εισέρχεται στο σώμα, θα πυροδοτεί την επίθεση ακριβείας του ανοσοποιητικού συστήματος.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η νέα θεραπεία θα είναι μάλλον πιο αποτελεσματική σε καρκίνους που έχουν πολλές μεταλλάξεις, όπως το μελάνωμα και των πνευμόνων. Σχεδιάζουν πάντως και περαιτέρω έρευνες σε καρκίνους με λιγότερες μεταλλάξεις, όπως του προστάτη και του παγκρέατος.
