Ο μουσικός και ο οικονομολόγος είναι φίλοι και η συνάντησή τους στο στούντιο ηχογράφησης του Eno στο δυτικό Λονδίνο αποτυπώθηκε στις σελίδες του Guardian.
Όπως αναφέρεται μάλιστα στην εισαγωγή, οι δύο φίλοι παρακολούθησαν πρόσφατα μαζί μια συναυλία των U2. Περιγράφονται και οι δύο ως φαινομενικά καλά διαβασμένοι άνδρες, οξείς θεωρητικοί που θέωρούν τους εαυτούς τους κυρίως ακτιβιστές.
Η συζήτηση μεταφέρεται από θέματα της καθημερινότητας σε αυτά της μουσικής κι από κει στην πολιτική. Αφού παίζει ένα κομμάτι του, ο Εno λέει στον Βαρουφάκη “αυτό είναι η σόουμπιζ” για να του απαντήσει ο πρώην υπουργός “είσαι συνηθισμένος σε αυτό”. Ο διάλογος που ακολουθεί είναι ενδιαφέρον:
“Eno: Όχι, οι οικονομολόγοι είναι περισσότερο μέρος της σόουμπιζ από ότι οι ποπ σταρ πλέον. Ξέρεις το περιοδικό Prospect; Κάθε χρόνο έχουμε 50 ηγετικές φυσιογνωμίες, και πέρυσι 17 από αυτούς ήταν οι οικονομολόγοι. Ήσουν ένας από αυτούς. Ήμουν εκεί μια φορά, αλλά οι καλλιτέχνες δεν είναι σημαντικοί πια.
Βαρουφάκης: Όταν γίνεται ένας σεισμός, οι σεισμολόγοι γίνονται σημαντικοί. Τώρα έχουμε μια οικονομική κρίση, οι οικονομολόγοι είναι σημαντικοί. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, έπρεπε να περιμένουμε για την ανάκαμψη πριν οι καλλιτέχνες γίνουν σημαντικοί. Όταν τα πράγματα είναι δύσκολα, η τέχνη καταπνίγεται”.
Η συζήτηση προχωρά και τα θέματα εναλλάσσονται ανάμεσα στα βινύλια,που προτιμάει πλέον ο γιος του πλέον υπουργού, το απρόβλεπτο των αγορών και το απρόβλεπτο των ντράμερ, τα εργοστάσια κατασκευής της Apple και τη θέση της τεχνολογίας τόσο στη σύγχρονη ζωή όσο και στην οικονομία.
Και μια συζήτηση για την οικονομία δεν θα ήταν ολοκληρωμένη χωρίς κομμουνισμό και καπιταλισμό.
Eno: Δεν θα ήταν ωραίο αν κάποιος έγραφε μια σύντομη έκθεση λέγοντας “Τι έκανε ο κομμουνισμός για μας;”. Θυμάμαι ότι ο Οκτάβιο Παζ είπε ότι ο κομμουνισμός μπορεί να ήταν η λάθος απάντηση, αλλά ήταν ή λάθος ερώτηση. Επειδή αποφασίσαμε ότι η απάντηση ήταν λάθος, νομίσαμε ότι δεν χρειάζεται να θέσουμε ξανά την ερώτηση για την ανισότητα.
Βαρουφάκης: Νομίζω ότι η διαλεκτική ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον κομμουνισμό είναι συναρπαστική. Είσαι αισιόδοξος;
Eno: Είμαι, γιατί θεωρώ ότι αυτό που πιστεύεις είναι αυτό που κάνεις να συμβεί. Είναι μια από τις θεμελιώδεις πλευρές της φιλοσοφίας ζωής κάποιου. Είτε πιστεύεις ότι στέκεσαι έξω απο τη ζωή και την παρακολουθείς είτε πιστεύεις ότι εμπλέκεσαι και το σύστημα αξιών σου αποτελεί μέρος του μέλλοντος. Αν πάρεις ένα σύστημα αξιών παρανοϊκό και πεσιμιστικό και αμυντικό – ίσως το σύστημα πολιτικών πεποιθήσεων που έχει τώρα η Βόρεια Αμερική – καταλήγεις με ένα διαφορετικό μέλλον. Συνεχώς γράφουμε οι ίδιοι το μέλλον. ”
Η συζήτηση κλείνει με το θέμα των επιθέσεων στο Παρίσι και το Ισλαμικό Κράτος και την εκτίμηση του Γιάνη Βαρουφάκη: “Δεν μου αρέσει αλλά προσπαθώ να καταλάβω τον τρόπο σκέψης τους. Αν δεις γυμνά τα γεγονότα των δύο τελευταίων μηνών, είναι “οφθαλμός αντί οφθαλμού”. Έτσι το βλέπουν. Επομένως η Ρωσική αεροπορία βομβαρδίζει τη Συρία. Βομβαρδίζουν ένα ρωσικό αεροσκάφος στην Αίγυπτο. Η Γαλλική αεροπορία βομβαρδίζει τη Συρία. Κάνουν αυτό που κάνουν στο Παρίσι. Τα μέλη της Χεζμπολά ενώνονται με τον Ασσάντ εναντίον τους, βομβαρδίζουν τη Βηρυτό. Για αυτούς, αυτό είναι ο πόλεμος. Και πρέπει να μάθουμε να το βλέπουμε έτσι, γιατί αν πιστεύουμε ότι μια μεμονομένη αεροπορική επιδρομή που σκοτώνει 150 ανθρώπους στη Συρία είναι αποδεκτή παράπλευρη απώλεια, αλλά τρελαινόμαστε για το Παρίσι, τότε η ηθική μας πυξίδα είναι προβληματική”.
