Εδώ και κάποιο καιρό πρόσφυγες που εγκατέλειψαν τις εστίες τους επιστρέφουν στις πόλεις τους. Είναι ακόμη λίγοι βέβαια για να βγουν συμπεράσματα. Σε κάθε περίπτωση κερδισμένος είναι ο Άσαντ, τουλάχιστον στις εντυπώσεις.
Η ανάκτηση εδαφών από τον φιλοκυβερνητικό συριακό στρατό συνεχίζεται. Από χωριό σε χωριό κι από επαρχία σε επαρχία οι αντάρτες υποχωρούν και οι δυνάμεις του Μπασάρ Αλ Άσαντ εδραιώνουν την παρουσία τους. Τον περασμένο Δεκέμβριο οι αντάρτες υποχώρησαν από το ανατολικό τμήμα του Χαλεπίου υπό την πίεση των στρατευμάτων του Άσαντ. Τον Μάρτιο, και το προπύργιο του Ισλαμικού Κράτους, η πόλη Χομς, παραδόθηκε στον συριακό στρατό. Αυτές οι στρατιωτικές επιτυχίες έδωσαν αέρα νίκης στον Άσαντ και λειτούργησαν σαν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να βελτιώσει την εικόνα του στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό.
Όπως γράφει η Deutsche Welle, στο πλαίσιο αυτό έκανε έκκληση προς τους κατοίκους της Χομς, συγκεκριμένα της συνοικίας Αλ Βαέρ, να επιστρέψουν στις εστίες τους. Μετά την προτροπή του Άσαντ σχεδόν 600 πρόσφυγες γύρισαν στην πόλη από τον προσφυγικό καταυλισμό Ζόγκρα, βόρεια του Χαλεπίου, όπου διέμεναν μέχρι πρότινος. Από τότε που ο συριακός στρατός ανακατέλαβε την πόλη, η κίνηση στην περιοχή Αλ Βαέρ είναι αυξημένη. Όπως σημειώνει το διαδικτυακό περιοδικό Al Monitor, ο επαναπατρισμός ομάδων προσφύγων γίνεται σταδιακά κατά ομάδες. Ωστόσο στην πραγματικότητα υπάρχει ακόμη ασάφεια ως προς τον ακριβή αριθμό των προσφύγων που επιστρέφουν στην ευρύτερη περιοχή της Χομς.
Πίσω στην κανονικότητα;
Για το καθεστώς Άσαντ αυτή η εξέλιξη εκλαμβάνεται ως επιτυχία. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Al Monitor η κυβέρνηση Άσαντ προσπαθεί να παρουσιάσει την επιστροφή Σύρων προσφύγων στην Αλ Βαέρ ως απόδειξη ότι η κανονικότητα επανέρχεται στη Συρία. Εντούτοις στην πραγματικότητα πολλοί πρόσφυγες δεν φαίνεται να έχουν επιστρέψει αυτοβούλως. Κάποιοι από τους πρόσφυγες που επέστρεψαν μετά την έκκληση της κυβέρνησης Άσαντ, καταγγέλλουν ότι στην ουσία αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον προσφυγικό καταυλισμό που διέμεναν εξαιτίας των άθλιων υγειονομικών συνθηκών. Στον καταυλισμό της Ζόγκρα, διέμεναν περίπου 7500 Σύροι πολίτες που έφυγαν από τα σπίτια τους λόγω της επέλασης του Ισλαμικού Κράτους. Όπως αναφέρουν πρόσφυγες από τον επίμαχο καταυλισμό, εκεί δεν υπήρχε ηλεκτρικό, ούτε καν νερό και φάρμακα. Ακόμη και η καθημερινή σίτιση είναι ελλιπής. Οι συνθήκες αυτές είναι που οδήγησαν πολλούς Σύρους να προτιμήσουν τον δρόμο της επιστροφής.
Μια άλλη περιοχή της Συρίας στην οποία σιγά σιγά καταγράφεται κύμα επιστροφής είναι το Νταμπίκ στα σύνορα με την Τουρκία. Η πόλη αυτή έχει μια ιδιαίτερα συμβολική σημασία για τους μαχητές της τρομοκρατικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, λόγω της σύνδεσής της με τη διδασκαλία του προφήτη Μωάμεθ. Η πόλη έπεσε στα χέρια του Ισλαμικού Κράτους τον Αύγουστο του 2014 αλλά τον Οκτώβριο του 2016 ο συριακός στρατός την ανακατέλαβε. Από τις αρχές του 2017 μερικοί κάτοικοι του Νταμπίκ άρχισαν να επιστρέφουν, προσπαθώντας να στήσουν ξανά από την αρχή την ρημαγμένη πόλη. Μάλιστα ίδρυσαν κι ένα νέο ποδοσφαιρικό σύλλογο, γεγονός που έχει ξεχωριστή σημασία για τους κατοίκους.
Ο ΟΗΕ προειδοποιεί για την ασφάλεια
Σύμφωνα με το δίκτο Αl Jazeera υπολογίζεται ότι πλέον συνολικά έναμιση εκατομμύριο Σύροι έχουν επιστρέψει στους τόπους καταγωγής τους, τους οποίους εγκατέλειψαν λόγω του εμφυλίου. Σε αυτούς συγκαταλέγονται περίπου 250.000 πρόσφυγες που κατέφυγαν στο εξωτερικό.
Όπως όμως αναφέρει ο Στάφαν ντε Μιστούρα, ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ για το συριακό, μολονότι από το 2015 παρατηρείται μια υποχώρηση της βίας στη Συρία, ωστόσο είναι ακόμη νωρίς για να συστήσει ο διεθνής οργανισμός προς τους Σύρους πρόσφυγες την οδό της επιστροφής. Παραμένει ακόμη αβέβαιο, αν αυτή η βελτίωση θα έχει διάρκεια, εκτιμά ο ντε Μιστούρα, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν ακόμη σοβαροί κίνδυνοι που καθιστούν μη ασφαλή την οικειοθελή επιστροφή Σύρων προσφύγων στις εστίες τους.
Στο μεταξύ και οι ΗΠΑ φαίνεται να υποχωρούν από την αρχικά απόλυτα αρνητική τους στάση απέναντι στο καθεστώς Άσαντ. Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες η CIA σχεδιάζει να παγώσει το πρόγραμμα εκπαίδευσης μαχητών της συριακής αντιπολίτευσης. Εμμέσως λοιπόν φαίνεται ότι και οι ΗΠΑ στην παρούσα φάση συμφωνούν επί της αρχής με τη Ρωσία περί της παραμονής του Άσαντ στην εξουσία. Ο πόλεμος σίγουρα δεν έχει τελειώσει ακόμη. Το καθεστώς Άσαντ όμως φαίνεται πάντως ότι με τον έναν ή άλλον τρόπο αρχίζει να έχει και πάλι το πάνω χέρι.