Αίτηση στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατέθεσαν σήμερα 10 Μαΐου 2016, 17 φορείς και 123 πολίτες για την ακύρωση του Προεδρικού Διατάγματος με το οποίο εγκρίθηκε στις 7 Μαρτίου 2016 το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ) «Ίτανος Γαία» στη θέση Χερσόνησος Σίδερο, στην περιοχή Δ.Ε. Ιτάνου, Δήμου Σητείας της Περιφέρειας Κρήτης καθώς και η αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).
Σε σχετικό δελτίο τύπου σημειώνονται τα εξής για τους λόγους που κατέφυγαν σε αυτή την κίνηση:
Στην πράξη αυτή συμπορεύθηκαν πολίτες και φορείς που νοιάζονται για την αδιαίρετη προστασία φυσικού περιβάλλοντος και πολιτισμού ενός από τα σημαντικότερα πολιτισμικά τοπία (cultural landscape) της χώρας. Πρωτοστάτησαν στην προσφυγή κάτοικοι της περιοχής, Έλληνες και ξένοι, ανάμεσα τους και αρκετοί αρχαιολόγοι που συμμετέχουν σε ανασκαφές που γίνονται στην περιοχή. Επισημαίνουμε ότι το Παγκόσμιο Αρχαιολογικό Κογκρέσο σε εκκλήσεις του προς τους τ. πρωθυπουργούς Κ. Καραμανλή (2008) και Α. Σαμαρά (2014) για την αποτροπή του σχεδίου αυτού αναφέρεται σε 100 αρχαιολογικούς χώρους που έχουν εντοπιστεί στην περιοχή την οποία χαρακτηρίζει μοναδική «κάψουλα χρόνου». Η οικολογική και πολιτισμική αυτή συμπόρευση, με υποδοχέα και το πρόσφατα ενταγμένο Φυσικό Πάρκο Σητείας στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO, είναι μια ελπίδα αποτελεσματικής αντίστασης στην οικοπεδοποίηση αντίστοιχων περιοχών, μια ελπίδα για την αποτελεσματική προστασία και ανάδειξή τους.
Την προσφυγή υπογράφουν ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, η Ελληνική Εταιρεία Προστασία της Φύσης, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, το Ελληνικό Δίκτυο Φίλοι της Φύσης, το μέλος της διεθνούς περιβαλλοντικής οργάνωσης Friends of Nature, ο Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής ANIMA και η Οργάνωση Γη – Κέντρο της Γης, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος – Παράρτημα Κρήτης, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Τμήμα Ανατολικής Κρήτης, ο Σπηλαιολογικός Όμιλος Κρήτης, η Ένωση Αγροτουρισμού Κρήτης, ο Σύλλογος Επαγγελματοβιοτεχνών Παλαικάστρου και οι οργανώσεις του Παγκρήτιου Δικτύου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων «ΟικοΚρήτη»: Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ιτάνου, Οικολογική Ομάδα Ιεράπετρας, Οικολογική Κίνηση Μεραμβέλλου, Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ρεθύμνου και Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων. 2
Στην αίτηση οι φορείς και πολίτες επικαλούνται δύο λόγους ακύρωσης, ενώ επιφυλάσσονται στο επόμενο διάστημα να προσθέσουν και να αναπτύξουν και άλλους λόγους.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι η περιοχή του έργου αποτελεί προστατευόμενη ζώνη του Δικτύου Natura 2000 της οποίας η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη ουδέποτε υπογράφηκε, δεν ιδρύθηκε ποτέ ο Φορέας Διαχείρισης και δεν εγκρίθηκε ποτέ κανένα Σχέδιο Διαχείρισης. Αυτές τις υποχρεώσεις που σκοπό έχουν τη διατήρηση της μοναδικής βιοποικιλότητας της περιοχής του Κάβου Σίδερο και την ήπια διαχείρισή του προς όφελος όλης της τοπικής κοινωνίας δεν έχει εκπληρώσει ακόμα η Ελληνική πολιτεία. Το αποτέλεσμα είναι με το προσβαλλόμενο Προεδρικό Διάταγμα να κινδυνεύει η περιοχή να απολέσει οριστικά το φυσικό χαρακτήρα και τη συνοχή της εξ αιτίας της ιδιωτικής πολεοδόμηση και της κατασκευής ξενοδοχείων, γκολφ και άλλων εγκαταστάσεων, δηλαδή να ακυρωθεί στην πράξη ο λόγος για τον οποίο αυτή χαρακτηρίστηκε ως προστατευτέα. Γι’ αυτή τη μνημειώδη καθυστέρηση έχει εγκαλέσει την Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με «Αιτιολογημένη Γνώμη» στις 26 Φεβρουαρίου 2016. Εδώ και δύο εβδομάδες παρήλθε η προθεσμία συμμόρφωσης και απειλείται να ακολουθήσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ο ν. 4269/2014 επιφυλάσσει για τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ) μια προνομιούχο θέση, φαινομενικά εντός, στην πραγματικότητα όμως εκτός του συστήματος του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας που ισχύει για όλους τους πολίτες. Έτσι τα ΕΣΧΑΣΕ, που δημιουργούν οργανωμένους υποδοχείς δραστηριοτήτων κατά τις επιλογές των επενδυτών, αποκτούν πλασματικά την ίδια νομική βαρύτητα με τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια των Δήμων.
Όμως ο σχεδιασμός σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος υπάγεται σε κανόνες ιεραρχίας και συνολικότητας. Η αρχή αυτή παραβιάζεται για λόγους φερόμενους ως δημοσιονομικούς, που στην ουσία είναι αντισυνταγματικοί.
Το σύνταγμά μας ορίζει ότι η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Όπως έχει ήδη επισημάνει το Παγκρήτιο Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων «ΟικοΚρήτη» με ανακοίνωσή του πριν από λίγες μέρες, είναι σήμερα ανάγκη περισσότερο από ποτέ να κινητοποιηθούν όλοι οι φορείς και οι πολίτες για να αποτραπεί η καταστροφή της τεράστιας οικολογικής και αρχαιολογικής σημασίας περιοχή του Κάβο Σίδερο, του γειτονικού Κάβο Πλάκο όπου προωθείται ανάλογο εγχείρημα και όλων των προστατευόμενων περιοχών της χώρας. Ο σκοπός μας είναι το μοναδικό αυτό φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον να διατηρηθεί υγιές και ακέραιο ώστε να συμβάλει στην απασχόληση, την ποιότητα ζωής και την προστασία της τοπικής ταυτότητας και να εξασφαλίσει επαρκές και σταθερό εισόδημα για τις τοπικές κοινωνίες.