18 σωματεία και οργανώσεις μεταξύ αυτών η Οικολογική Κίνηση Μιραμβέλλου Κρήτης, η Πρωτοβουλία Κρητών κατά των υποστηρικτικών μέτρων ΒΑΠΕ – ΣΗΘ, αλλά και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ιτάνου Σητείας με υπόμνημα αίτησή τους προς τον αναπληρωτή υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας αφού εκφράζουν τις ευχαριστίες για τις συναντήσεις που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί με συνεργάτες του Υπουργείου και την κατ’ αρχήν συμφωνία σχετικά με τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκαν οι ΑΠΕ για να καταστρατηγηθούν κοινοτικά και εθνικά κριτήρια περιβαλλοντικής προστασίας, ζητούν την άμεση λήψη μέτρων ώστε να σταματήσει “η πρωτοφανούς κλίμακας περαιτέρω υπονόμευση του πλέγματος φυσικών – παραδοσιακών αξιών των τοπικών κοινοτήτων της Χώρας”
Όπως σημειώνουν το ζητούμενο, όπως προέκυψε και μέσω των συναντήσεων με τους συνεργάτες του Υπουργείου είναι “να προλάβουμε να σώσουμε τις ευαίσθητες περιοχές και κατόπιν να εργαστούμε από κοινού ώστε να τροποποιηθεί η νομοθεσία με τρόπο που αφενός να μην αναπαράγει προβληματικές χωροθετήσεις, αφετέρου να υπηρετεί μια ολιστικά αποτιμημένη και προσαρμοσμένη στα ελληνικά δεδομένα εθνική ενεργειακή πολιτική. ”
Πιο αναλυτικά, στο υπόμνημα σημειώνονται τα εξής:
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Εν πρώτοις τις ευχαριστίες μας για τις δύο συναντήσεις εργασίας με τους συνεργάτες σας επί των θεμάτων που θέσαμε ενώπιόν σας βάσει του από 9/3/2015 αιτήματός μας (συνημ.1). Θεωρούμε και ελπίζουμε πως αυτές οι συναντήσεις ήταν χρήσιμες για την παραγωγή άμεσων αποτελεσμάτωνπρος εξασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος και προσβλέπουμε στη συνέχισή τους.
Πιστεύουμε ότι έχουμε συμφωνήσει εις το εξής συμπέρασμα: Για την δήθεν επίτευξη του “δημόσιου – εθνικού στόχου υψίστης σημασίας που συνιστούν οι ΑΠΕ”, καταστρατηγήθηκαν τα κοινοτικά και εθνικά κριτήρια περιβαλλοντικής προστασίας μέσω του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και επετράπη η μαζική και άνευ όρων αδειότηση εγκαταστάσεων ΑΠΕ βιομηχανικής κλίμακας σε ευαίσθητες – προστατευόμενες περιοχές, με αποτέλεσμα πολλοί σημαντικοί τόποι για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, οι εναπομείναντες θύλακες παρθένας φύσης στην Χώρα μας, τα “ψηλά βουνά” και τα νησιά της πατρίδας μας, να βιάζονται, να αλλάζουν χαρακτήρα και να μετατρέπονται σε εχθρικές για την βιοποικιλότητα, την άγρια ζωή αλλά και όποιες ήπιες ανθρώπινες δραστηριότητες, ομοιογενείς βιομηχανικές ζώνες. (Το κατά πόσο έχει επαρκώς τεκμηριωθεί το ότι η χωρίς προσαρμογή στα ελληνικά δεδομένα μεταφορά της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής συνιστά στόχο ύψιστης εθνικής σημασίας, ξεφεύγει από τα πλαίσια του παρόντος, πάντως επιφυλασσόμεθα να το συζητήσουμε σε αμέσως επόμενο διάστημα).
Η πρωτοφανούς κλίμακας περαιτέρω υπονόμευση του πλέγματος φυσικών – παραδοσιακών αξιών των τοπικών κοινοτήτων της Χώρας, εφόσον έχουν προηγηθεί δεκαετίες οικοπεδοποίησης και άναρχης δόμησης, απειλεί ευθέως την εξαίσια Ελληνική ύπαιθρο με ορατό αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωσή της και ως εκ τούτου θα πρέπει να προστατευθούν με επείγουσες ενέργειες του Υπουργείου τα ανωτέρω έννομα αγαθά.
κ. Υπουργέ,
Θεωρούμε ως άμεσης προτεραιότητας μέτρο να μην εκδοθεί εφεξής ΑΕΠΟ για αιολικά βιομηχανικής κλίμακας σε προστατευόμενες – ευαίσθητες περιοχές (ΝΑTURA 2000, ΖΕΠ, καταφύγια άγριας ζωής, κορυφογραμμές πάνω από το δασοόριο, Εθνικά Πάρκα κλπ) και να διεξαχθεί , κατόπιν εγγράφου Υπουργικής εντολής, άμεσος έλεγχος νομιμότητας στις αδειοδοτημένες αιολικές εγκαταστάσεις εντός και εγγύτατα πέριξ αυτών των περιοχών, ώστε να ανακληθούν οι μη νομίμως χορηγηθείσες ΑΕΠΟ, στα πλαίσια βεβαίως των σταθμίσεων και των προϋποθέσεων που εξυπακούονται από τους γενικούς εν προκειμένω κανόνες δικαίου και την νομολογία. Moratorium τώρα λοιπόν.
Η Οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004 σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη, όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας, εφαρμόζεται στη ζημία προστατευόμενων ειδών και φυσικών οικοτόπων που προκαλεί η άσκηση κάθε επαγγελματικής δραστηριότητας και σε οποιαδήποτε επικείμενη απειλή τέτοιας ζημίας συνέπεια των δραστηριοτήτων αυτών οσάκις ο φορέας εκμετάλλευσης ενήργησε εκ δόλου ή εξ αμελείασ. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν έχει ακόμη συμβεί περιβαλλοντική ζημία αλλά έχει καταγγελθεί ενδεχόμενη επικείμενη απειλή να προκληθεί τέτοια ζημία, η αρμόδια αρχή μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να λάβει η ίδια τα αναγκαία προληπτικά μέτρα και κύριο μέσο πρόληψης είναι ο έλεγχος τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας κατά ή μετά την χορήγηση αδειών. Βάσει της Οδηγίας 2008/99/εκ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου, θεωρείται παράνομη κάθε παράβαση των οδηγίων 92/43/ΕΟΚ και 79/409/ΕΟΚ και τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίζουν ότι κάθε συμπεριφορά που προκαλεί την ουσιαστική υποβάθμιση οικολογικού ενδιαιτήματος εντός προστατευόμενης περιοχής αποτελεί ποινικό αδίκημα, εφόσον είναι παράνομη και είναι εσκεμμένη ή οφείλεται σε βαριά αμέλεια.
Αναμφίβολα συνιστά παράνομη ενέργεια η αδειοδότηση κατά παράβαση των κείμενων διατάξεων και η εγκατάσταση λειτουργία εκατοντάδων γιγαντιαίων ανεμογεννητριών εντός και πέριξ προστατευόμενων ευαίσθητων περιβαλλοντικά περιοχών με τη χρήση αναξιόπιστων μελετών με την σκόπιμη παράλειψη της εκτίμησης των αθροιστικών συνεργιστικώνε πιπτώσεων εφόσον ενδέχεται να προκληθούν ουσιαστικές βλάβες στα είδη για τα οποία αυτές σχεδιάστηκαν και στα δασικά οικοσυστήματα. Αρμόδια ελεγκτική αρχή για τις κάθε είδους επιθεωρήσεις στα πλαίσια του άρθρου 20 του ν. 4014/2011, όχι μόνο για τον έλεγχο της τήρησης των ΑΕΠΟ ή των ΠΔΔ, αλλά και της εν γένει περιβαλλοντικής νομοθεσίας είναι η ΕΥΕΠ, βλ. και άρθρο 9 του ν. 4042/2012.
Θεωρούμε επιβεβλημένη ενέργεια, κατόπιν των προειδοποιητικών επιστολών της Επιτροπής να διεξαχθεί άμεσα έλεγχος, με Υπουργική εντολή, ως προς το βάσιμο ή μη του περιεχομένου των υποβληθεισών καταγγελιών στην ΕΥΠΕ σχετικά με τα αιολικά στην Ευρυτανία, Λακωνία, Εύβοια, Κρήτη και Κυκλάδες. Ενδεικτικά, ως προς την περίπτωση της Ευρυτανίας θεωρούμε ακραίο βανδαλισμό να έχουν αδειοδοτηθεί αιολικά πάνω από το δασοόριο των ορέων και σε εδάφη όπου θα προκληθούν μεγάλες διαβρώσεις από τις διανοίξεις οδών πρόσβασης. Ανάλογα δε ζητήματα προκύπτουν και σε άλλες περιοχές οπότε είναι αναγκαίες άμεσες ενέργειες προληπτικής περιβαλλοντικής προστασίας που συνιστάνται στην ανάκληση των σχετικών ΑΕΠΟ.
Ως προς την ΚΥΑ Η.Π. 8353/276/E103/2012 ας μας επιτρπαεί μετ’ επιτάσεως να επισημάνουμε το γεγονός ότι οι κύριες διατάξεις της αντίκεινται σε αυτές της Οδηγίες 2009/147/EK, όπως αναλυτικά καταδεικνύουμε στην προσφυγή από 20-04-2012 που θέσαμε υπόψιν σας. Επειδή επίκειται η εκδίκασή της στο ΣτΕ στις 6/5/2015, πιστεύουμε κ. Υπουργέ πως θα συμφωνήσετε ότι πριν την εκδίκαση της υπόθεσης το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα πρέπει να αποσύρει τις θέσεις που υπέβαλε με το υπ’ αριθ. 62281/2296/18-12-2013 της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού ΥΠΕΚΑ προς Ε’ Τμ. ΣτΕ και να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες που θα καταστήσουν ανενεργές τις παραπάνω διατάξεις.
Καθώς για τις περισσότερες από τις αδειοδοτήσεις που αφορούν ευαίσθητες περιοχές εκκρεμούν προσφυγές στο συμβούλιο της Επικρατείας από πλήθος φορέων, πολοί εκ των οποίων προσυπογράφουν το παρόν, ο έλεγχος της νομιμότητας από την ίδια τη διοίκηση αποκτά πρόσθετη σημασία.
Όπως προέκυψε από τις συναντήσεις μας και τα ανωτέρω επείγει σε πρώτη φάση να προλάβουμε να σώσουμε τις ευαίσθητες περιοχές και κατόπιν να εργαστούμε από κοινού ώστε να τροποποιηθεί η νομοθεσία με τρόπο που αφενός να μην αναπαράγει προβληματικές χωροθετήσεις, αφετέρου να υπηρετεί μια ολιστικά αποτιμημένη και προσαρμοσμένη στα ελληνικά δεδομένα εθνική ενεργειακή πολιτική.