Ο Χατζή Μιχάλης Νταλιάνης καταγότανε από το Δελβενάκι του Πωγωνίου της Ηπείρου και είχε γεννηθεί το 1775. Η ελληνική επανάσταση τον ευρήκε φοιτητή στην Ιταλία.

Χωρίς καθυστέρηση έσπευσε να προσφέρει τις υπηρεσίες του και έφυγε από την Τεργέστη μ’ ένα φορτίο πολεμοφόδια πούχε αγοράσει με δικά του χρήματα και με συνεισφορές των άλλων Ελλήνων. Ευθύς απ’ την αρχή οργάνωσε ιππικό σώμα με δικά του έξοδα και στο Διάλεσι τον Αύγουστο του 1825 παρ’ ολίγο να σκοτωθεί γιατί την ώρα της μάχης έπεσε από το άλογό του.

Ο Χατζή Μιχάλης Νταλιάνης ήταν αρχηγός των 800 παληκαριών που πήγαν στη Βηρυττό με τον Βάσο και τον Κριεζώτη για να ενισχύσουν τον Εμίρ Μπεκίρη διοικητή του Λιβάνου και να τον βοηθήσουν στην επανάσταση κατά του Σουλτάνου. Και την εκστρατεία αυτή την έκαμε με δικά του έξοδα ο Χατζή Μιχάλης.

Επέστρεψε στη Σύρο και πρόφθασε να βοηθήσει τον Φαβιέρο στις 25 του Μάρτη το 1826, όταν τον πολιορκούσαν οι Τούρκοι στην Κάρυστο.

Η δράση του με τον Νοταρά κατά του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο είναι αξιοσημείωτη. Σοβαρή δράση επίσης εσημείωσε στη Μέγαρη το Φεβρουάριο του 1827, στη Δόμπραινα, στην Αράχωβα και στην Ναύπακτο. Πολέμησε μαζί με τον Καραϊσκάκη.

Μετά τον θάνατο του Καραϊσκάκη ήλθε στην Κρήτη όπου εκλέχθηκε αρχηγός των επαναστατημένων Κρητών και αυτό θεωρήθηκε επιτυχία μεγάλη

Έδωσε τη ζωή του για την Κρήτη στη μάχη στο Φραγκοκάστελλο. Όταν κάποιοι Κρήτες εξισλαμιζόταν, γινόταν Τούρκοι σε όλα, πολεμούσαν μαζί με τους Τούρκους εναντίον των συμπατριωτών τους – οι Τουρκοκρητικοί – αυτός, ο σπουδαίος και φλογερός Χατζή Μιχάλης Νταλιάνης, αν και μη Κρητικός έδωσε τη ζωή του για την ελευθερία μας και την απαλλαγή απ’ τον τουρκικό ζυγό.

Του αξίζει σεβασμός και τιμή απέραντη.

Πηγή: Επαρχία Σφακίων, βιβλίο Αργίνη Γ. Φραγκούλη