Δρ. Γιάννης Θ. Πολυράκης – Γεωπόνος-Λογοτέχνης | Στο αέναο νωχελικό στροβίλισμα του γαλαζόθωρου πλανήτη μας στο αχανές του απείρου, ο νοήμων ένοικός του homo sapiens, πειθαναγκάστηκε στο μοίρασμα των καιρών σε μέρες, εβδομάδες, μήνες, χρόνια, αιώνες, ελάχιστες έως μικρές χρονοστιγμές του άναρχου όσο κι ατέρμονα άχρονου χρόνου. Μέσα σε τούτες τις χρονοστιγμές οικοδομεί πολιτισμούς, καριέρες, επωνυμίες, γεννά ελπίδες, προσδοκίες, όνειρα, θυσίες, άγχη, καημούς και αγωνίες στο σύντομο μονόδρομό του.
Και όλα τούτα μέχρι να έλθει η νύχτα η ατέλειωτη στο τέρμα της διαδρομής για άτομα μεμονωμένα, πληθυσμούς, πολιτισμούς, σε μία ατελεύτητη αλληλουχία ερχομού και φευγιού, δημιουργίας και φθοράς, αρχής και τέλους… …Σκίρτημα της ψυχής στην ακατάλυτη ετούτη διαπίστωση, που έρχεται σαν επαλήθευση από το αχανές του χωροχρόνου και εξελίσσεται σε μνημοσύνη ατόμων, πληθυσμών, πολιτισμών καιρών αλλοτινών, μα φτάνει ως τα σήμερα η ηχώ της ύπαρξής τους: Αρχαίοι `Ελληνες, Αιγύπτιοι, Χετταίοι, Αζτέκοι, Ετρούσκοι, Ράμα, `Ινκας, Μάγια, Μιστέκοι, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί… Πολιτισμοί που άνθησαν και έσβησαν, λαοί που χάθηκαν οριστικά, άλλοι που υπάρχουν ως τα τώρα σ’άλλη διαδρομή με δανεικές τις μνήμες του φωτεινού τους παρελθόντος, ανάγκη υπαρξιακή η θύμηση της ρίζας της αρχέγονης.
Μαζί με άλλα, μας άφησαν τούτοι οι πρόγονοι οι μακρινοί, και την αναγκαιότητα του καθορισμού μιας αρχής στον κάθε χρόνο, προκειμένου να προγραμματίζουν τις ποικίλες δραστηριότητές τους, και προσαρμοσμένης στην ψυχοσύνθεση του κάθε λαού, όπου γης: `Ετσι, για τους Αρχαίους Αθηναίους αρχή του νέου χρόνου ήταν το καλοκαίρι με τη νέα Σελήνη μετά το θερινό ηλιοστάσιο του Ιουνίου, ενώ για τους αρχαίους Αιγυπτίους απ’όταν ο θεός `Οσιρις, με τη βάρκα του, έφερε στον κόσμο για πρώτη φορά τον ήλιο. Για τους Ρωμαίους, ο χρόνος άρχιζε με την κτίση της Ρώμης, για τους Χριστιανούς με τη γέννηση του Χριστού, για τους Μουσουλμάνους με την “Εγίρα” (τη φυγή του Μωάμεθ από τη Μέκκα).
Αρχικά, ως την επιβολή του Ιουλιανού ημερολογίου (46-45 π.Χ.), η ρωμαϊκή πρωτοχρονιά ήταν το μήνα Μάρτη. Αν και αργότερα η πρωτοχρονιά μεταφέρθηκε στον Ιανουάριο, οι μήνες εξακολούθησαν έως τα σήμερα, να έχουν το τότε τακτικό αριθμητικό τους όνομα: `Ετσι, ο Σεπτέμβριος έχει την ονομασία του έβδομου μήνα (septem), ο Οκτώβριος του όγδοου (octo), ο Νοέμβριος του ένατου (novem), ο Δεκέμβριος του δέκατου (decem). Η πρώτη ημέρα κάθε μήνα ονομαζόταν από τους Ρωμαίους Cαlendαe, λέξη από την οποία προέρχεται και η ονομασία Κάλαντα, κυρίως για τα ευχετικά τραγούδια της πρωτοχρονιάς. Αλλά και στην άλλη άκρη της Γης και των πολιτισμών, οι Μάγια, οι Μιστέκοι, οι Αζτέκοι, λάτρεψαν το χρόνο και επινόησαν χρονολογικά συστήματα αρκετά περίπλοκα με δυο σκοπούς: Από τη μια, για να εξασφαλίσουν σημεία αναφοράς ώστε να κατανοούν και να προβλέπουν τα φυσικά φαινόμενα, και από την άλλη, για να προσδιορίζουν τη μοίρα του καθενός μέσα σε έναν κόσμο εφήμερο και υποταγμένο εις την ανάλγητη τη δύναμη του θείου…
…2015 μ.Χ.!
Το λυκαυγές μιας νέας χρονοστιγμής, ώρες περισυλλογής στον κάθε νοήμονα για τα κατάλοιπα της προηγούμενης, (του “γέρου χρόνου” κατά τη συνήθη ονομασία). Μα ώρες περισυλλογής και για όλες τις χρονοστιγμές που προηγήθηκαν από λαούς του παρελθόντος που ονοματίσαμε, σε μνημοσύνη σεβαστή για όσα μας προικοδότησαν, όσα μας άφησαν. Και όπως τότε, όπως στο κάθε “τότε” (στη φύση την ανθρώπινη την αναλλοίωτη στο χρόνο), όπως το κάθε τι που αρχίζει, έτσι και ο “νέος” χρόνος χρειάζεται “καλόπιασμα”. Και τούτο, επειδή, από τους πανάρχαιους χρόνους ήταν ανάγκη υπαρξιακή η θεώρηση κάποιου “αίτιου” στις κακοτυχιές και η απόδοσή του στο χρόνο που έφευγε (και κύρια αν τύχαινε να είναι δίσεκτος), αλλά και η εναπόθεση των ελπίδων στο νέο χρόνο, στον κάθε νέο χρόνο. Ανάγκη λοιπόν το “καλόπιασμα”, για να ανθήσουν οι ελπίδες που σπέρνει ο δυνατός (όσο κι αδύναμος) ο άνθρωπος στο “χωράφι του χρόνου”. Και είναι τούτο το “καλόπιασμα” γιορτές, κάλαντα, καλωσορίσματα, βεγγαλικά, ευχές…Κάθε αρχή πρέπει να είναι και καλή για να προοιωνίσει κι ένα καλό μέλλον στις 365 μέρες που (καθώς το όρισαν οι άνθρωποι), θα είναι η “θητεία” του Νέου Χρόνου.
Και ’μείς με τη σειρά μας, αδύναμοι στο δέος του υπερφυσικού που καθορίζει το νωχελικό στροβίλισμα του γαλαζόθωρου πλανήτη μας στο αχανές του απείρου, εναποθέτουμε ανθρώπινα τούτες τις ώρες, ελπίδες και ικεσίες στο Νέο Χρόνο, να’ναι καλός μαζί μας από το λυκαυγές του που μόλις άρχισε, μέχρι και το λυκόφως του… Και με τη σοφία που τον συνοδεύει στο άναρχο όσο και αέναο ταξίδι του στους γαλαξίες, στέλνουμε στερνή ικεσία, να δώσει φως αγάπης στην ψυχή του ανθρώπου του δυνατού και του κυρίαρχου, του ευφυή και του δυνάστη, καθώς:
Το φως αυτό το θεϊκό
αν τύχει και ανάψει στις καρδιές,
θα γίνει φωτοστέφανος στη γη,
θα γίνει ο άνθρωπος, ανθρώπινος…
