Η καταστροφή των χημικών της Συρίας ποτέ δεν ήταν μία απλή υπόθεση. Σε αυτό εδώ το κείμενο παραθέτω συνοπτικά τα πιο σημαντικά εξακριβωμένα στοιχεία όπως έχουν καταγραφεί και παρουσιαστεί σε μέσα ενημέρωσης ώστε να χρησιμεύσει ως ένας οδηγός με όσα πρέπει να γνωρίζετε για το πολύπλοκο αυτό θέμα.
1. Η πρόταση για την καταστροφή των χημικών της Συρίας έγινε από τη Ρωσία προς τις ΗΠΑ ώστε να αποτραπεί ο βομβαρδισμός της Συρίας. Οι ΗΠΑ είχαν εκφράσει τη θέλησή τους για βομβαρδισμό της Συρίας και εγκαθίδρυση μεταβατικής κυβέρνησης μετά την επίθεση με χημικά όπλα στην περιοχή Γκούτα κοντά στη Δαμασκό.
2. Στην επίθεση χρησιμοποιήθηκε το χημικό Σαρίν και πέθαναν εκατοντάδες άνθρωποι, με τους υπολογισμούς να κυμαίνονται από 281 έως 1729. Ακόμα και σήμερα παραμένει άγνωστο ποιος ήταν υπεύθυνος για την επίθεση αν και πληθαίνουν οι αναφορές που αναφέρουν ότι το κτύπημα έγινε τελικά όχι από το καθεστώς Ασάντ αλλά από τους ισλαμιστές αντάρτες. Πάντως, τίποτα δεν είναι βέβαιο, εφόσον μιλάμε για στοιχεία που έρχονται από εμπόλεμη ζώνη με ότι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα των πληροφοριών.
3. Είναι ανακριβές ότι οι χώρες της Δύσης εφοδίαζαν το Συριακό καθεστώς με χημικά όπλα. Η αλήθεια είναι ότι οι χώρες της Δύσης εδώ και πολλά χρόνια εφοδιάζουν τη Συρία με χημικά που χρησιμοποιούνταν για κατασκευή βιομηχανικών προϊόντων, εν γνώσει τους όμως ότι η Συρία είχε τη τεχνογνωσία για να τα χρησιμοποιήσει και για άλλους σκοπούς όπως και για την κατασκευή χημικών όπλων. Αντιθέτως, έχουν υπάρξει αρκετές αναφορές τόσο για εφοδιασμό με χημικά όπλα όσο και για εκπαίδευση Συρίων στην κατασκευή χημικών όπλων από τη Σοβιετική Ένωση και τη Ρωσία, ήδη από τη δεκαετία του ‘80.
4. Η καταστροφή των 1.300 τόνων των χημικών της Συρίας θεωρήθηκε προαπαιτούμενο για την διεξαγωγή των ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ καθεστώτος Ασάντ και ανταρτών με απώτερο στόχο μέσω αυτής της διαδικασίας να προκύψει μία μεταβατική κυβέρνηση.
5. Η Συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας ανακοινώθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2013. Θεωρήθηκε και είναι μία διπλωματική νίκη της Ρωσίας αφού αποτράπηκε η επίθεση στη Συρία, έδωσε χρόνο και βελτίωσε τη διαπραγματευτική ισχύ του σύμμαχου προς τη Ρωσία καθεστώτος Ασάντ. 
6. Εκπονήθηκε ένα τρομερά φιλόδοξο σχέδιο, με τη συμμετοχή σε διάφορα στάδια της επιχείρησης δεκάδων χωρών όπου μέσα σε ένα διάστημα μόλις 3 μηνών από την παράδοση των χημικών θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί η καταστροφή τους και μάλιστα με μία μη δοκιμασμένη μέθοδο, αυτή της υδρόλυσης εν πλω.
7. Σήμερα είναι ξεκάθαρο ότι η καταστροφή των χημικών δεν είναι εφικτή σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα ενώ ακόμα και η διαδικασία της παράδοσης του χημικού οπλοστασίου της Συρίας προχωρά με πολύ αργούς ρυθμούς. Σύμφωνα με τις τελευταίες επίσημες ανακοινώσεις, μόλις το 29% των χημικών είχε παραδοθεί έως τις 6 Μαρτίου. Στις 19 Μαρτίου με νέα ανακοίνωσή του ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων ενημέρωση ότι πλέον το 49,3% των χημικών έχει παραδοθεί. Έως σήμερα, το καθεστώς Ασάντ δεν έχει τηρήσει καμμία προθεσμία.
8. Η διαδικασία της καταστροφής των χημικών, υπό φυσιολογικές συνθήκες, γίνεται στο έδαφος και σε εγκαταστάσεις της χώρας της οποίας ανήκουν. Στην περίπτωση της Συρίας αυτό θεωρήθηκε ανέφικτο εξαιτίας της εμπόλεμης κατάστασης που επικρατεί και της έλλειψης σχετικών εγκαταστάσεων.
9. Πάντως, στη Συρία καταστράφηκαν 112 τόνοι ισοπροπανόλης, πρόδρομης ουσίας που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του χημικού Σαρίν
10. Ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων είναι ο κατεξοχήν παγκόσμιως οργανισμός που επιβλέπει και συμμετέχει στην ασφαλή καταστροφή χημικών όπλων και επιβάλλει την εφαρμογή των διεθνών κανόνων σε σχέση με την ασφαλή καταστροφή τους.
11. Ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων – εφόσον η επιχείρηση στεφθεί με επιτυχία – σκοπεύει να χρησιμοποιήσει ξανά αυτή τη μέθοδο και σε άλλες περιοχές του κόσμου με παρόμοιες συνθήκες.Ουσιαστικά, η καταστροφή των χημικών της Συρίας, αποτελεί και ένα πείραμα του οποίου η επιτυχία ή η αποτυχία θα κρίνει αν θα επαναληφθεί.
12. Τα χημικά, με ή χωρίς επεξεργασία, σύμφωνα με τον επίσημο σχεδιασμό, δε θα απορριφθούν στη θάλασσα. Εκτός βέβαια και αν γίνει κάποιο ατύχημα.
13. Η μέθοδος της υδρόλυσης είναι δοκιμασμένη. Χρησιμοποιείται πλέον των 10 ετών με συντριπτικά ποσοστά επιτυχίας πλέον του 99,9%. Όμως, αυτή η διαδικασία ποτέ δεν έχει δοκιμαστεί στη θάλασσα.
14. Επίσης, είναι γεγονός ότι στις περιπτώσεις που η καταστροφή χημικών οπλοστασίων παρομοίου μεγέθους έχει συμβεί στο έδαφος σε απόλυτα ελεγχόμενες συνθήκες και με όλα τα μέτρα προστασίας, η χρονική περίοδος που έχει απαιτηθεί είναι πολύ μεγαλύτερη όπως και το κόστος της επιχείρησης.
14. Να πούμε ότι για παρόμοιου μεγέθους οπλοστάσιου στις ΗΠΑ χρειάστηκαν πλέον των 3 ετών σε μία τεράστια επιχείρηση με κόστος αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Στην περίπτωση της καταστροφής των χημικών της Συρίας το κόστος είναι μόλις μερικές δεκάδες εκατομμύρια.
15. Για τη διαδικασία θα χρησιμοποιηθεί το πλοίο MV Cape Ray μήκους 197 μ, 22.000 τόνων, 36 ετών. Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση RobinDeBois, τα συγκεκριμένου τύπου πλοία αποσύρρονται μετά από 30 έτη ενώ το γεγονός 
ότι έχει ένα μόνο επίπεδο στεγανών εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους σε περίπτωση ατυχήματος.
16. Μέρος των χημικών της Συρίας (περίπου 500 τόνοι) δε θα υποστούν την επεξεργασία της υδρόλυσης εν πλω αλλά θα οδηγηθούν σε ειδικές εγκαταστάσεις καύσης στο Ellesmere της Αγγλίας και στο Munsten της Γερμανίας. Στο Ellesmere οι πολίτες της περιοχής έχουν κινητοποιηθεί ενάντια σε αυτή την εξέλιξη όμως φαίνεται ότι η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με το πρόγραμμα.
17. Με τη μέθοδο της υδρόλυσης ουσιαστικά αραιώνονται τα τοξικά όπλα σε τέτοιο βαθμό ώστε να μη μπορούν να σκοτώσουν άμεσα ανθρώπους. Τα απόβλητα που προκύπτουν παραμένουν τοξικά και διαβρωτικά.
18. Η επεξεργασία 800 τόνων χημικών θα δημιουργήσει αρκετά εκατομμύρια γαλόνια τοξικών αποβλήτων. 
19. Στις 14 Φεβρουαρίου ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων ανακοίνωσε ότι δύο εταιρείες, η Φιλανδική EkokemAB και η Γαλλική Veolia κέρδισαν τα συμβόλαια για την επεξεργασία των εκατομμύριων γαλονιών τοξικών αποβλήτων που θα προκύψουν από τη διαδικασία της υδρόλυσης εν πλω. Πάντως, στην επίσημη ιστοσελίδα του Οργανισμού, ενώ αρχικά υπήρχε αναφορά σε ποσότητες, πλέον δε διευκρινίζονται πόσα από τα χημικά ή και τα απόβλητα θα επεξεργαστούν.
20. Η επιλογή της εταιρείας Veolia δημιουργεί πολλά ερωτηματικά αφού έχει εμπλακεί πολλές φορές σε υποθέσεις διαφθοράς, δωροδοκίας, διασπάθισης δημόσιου χρήματος, παραποιήσης εκθέσεων, κακής περιβαλλοντικής διαχείρισης ενώ έχει κατηγορηθεί και για απόρριψη επικίνδυνων αποβλήτων με αποτέλεσμα την επιβολή μεγάλων πρόστιμων. Έχει επίσης δεχθεί μηνύσεις για αθέτηση συμφωνιών και συμβολαίων. Υπάρχει ημέρα διαμαρτυρίας στη Σουηδία για τις πρακτικές της.
21. Το λιμάνι GioiaTauro που επιλέχθηκε βρίσκεται στην περιοχή της Καλαβρίας της Ιταλίας. Είναι γνωστό πως η κάθε διεργασία στο συγκεκριμένο λιμάνι τελεί υπό τον έλεγχο ίσως της πιο ισχυρής μαφίας παγκοσμίως, της 
διαβόητης Ndrangheta, η οποία είναι γνωστή και για την εμπλοκή της στη βύθιση πλοίων με τοξικά και πυρηνικά απόβλητα στη Μεσόγειο. Η οικονομική της δραστηριότητα αποτελεί το 3% του ΑΕΠ της Ιταλίας.
22. Το 80% της κοκαϊνης που διακινείται στην Ευρώπη φθάνει από την Κολομβία μέσω του συγκεκριμένου λιμανιού. Επίσης, η μαφία ελέγχει το δημοτικό συμβούλιο της πόλης. Ως εκ τούτου κάποιοι βάσιμα εικάζουν ότι για τη χρησιμοποίηση του από τον ΟΗΕ και τις δυνάμεις που συμμετέχουν στην αποστολή έχει γίνει κάποια μορφής διαπραγμάτευση με τη μαφία.
23. Το «θέλουν να μετατρέψουν τη Μεσόγειο σε χαβούζα» δεν ευσταθεί. Η Μεσόγειος είναι ήδη χαβούζα, όπως είναι και η Βόρεια Θάλασσα και η Βαλτική. Έως τη δεκαετία του ’80 ήταν καθιερωμένη και αποδεκτή πρακτική η απόρριψη χημικών και ραδιενεργών αποβλήτων στη θάλασσα. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να αποδεχτούμε τη συνέχιση καταστροφικών πρακτικών.
24. Στην περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας έχουν απορριφθεί πολύ μεγάλες ποσότητες χημικών και άλλων αποβλήτων από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπάρχουν αναφορές επίσης για ρίψεις βομβών απεμπλουτισμένου ουρανίου κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία ενώ πιο πρόσφατα έχουν γραφτεί πολλά για το ρόλο της μαφίας στη βύθιση δεκάδων πλοίων γεμάτων με τοξικά και χημικά απόβλητα. Κάποια μιλάνε για χημικές ωρολογιακές βόμβες που περιμένουν να εκραγούν 
25. Παρόμοια φαίνεται να είναι η κατάσταση και στην Ελλάδα αν και στη χώρα μας η δημοσιογραφική έρευνα δεν έχει φτάσει σε τέτοιο βάθος όπως λ.χ. στην Ιταλία, τουλάχιστον σε σχέση με τα στρατιωτικά απόβλητα.
26. Δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί η τοποθεσία όπου θα γίνει η καταστροφή των χημικών. Αυτό που έχει ανακοινωθεί είναι ότι θα γίνει σε διεθνή ύδατα. Το πιο πιθανό σενάριο είναι αυτό της Μεσογείου, μεταξύ Ελλάδας – Ιταλίας και Λιβύης. Όμως ανά καιρούς έχει ακουστεί και έχουν δημοσιευθεί χάρτες με τοποθεσία έξω από τη Μεσόγειο, στα διεθνή ύδατα της Πορτογαλίας στον Ατλαντικό ωκεανό. 
27. Η επιλογή των διεθνών υδάτων είναι κρίσιμη γιατί μόνο υπό το θολό νομικό καθεστώς που επικρατεί στα διεθνή ύδατα μπορεί μία τέτοια επιχείρηση να πραγματοποιηθεί.
28. Η καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας αποτελεί κομμάτι ενός παιχνιδιού σε μία γεωπολιτική σκακιέρα όπου οι κύριοι παίκτες ΗΠΑ και Ρωσίας και κατά δευτερεύοντα λόγο η Γερμανία και η Κίνα συγκρούονται για την κυριαρχία. Ως εκ τούτου, οι εξελίξεις στην Ουκρανία επηρεάζουν τις εξελίξεις σε σχέση με τη Συρία και τη στάση που τηρεί η κάθε πλευρά. Όλα είναι ρευστά. Ακόμα και η ίδια η καταστροφή των χημικών μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω.
