Με τα ρολά των επιχειρήσεων να παραμένουν κατεβασμένα, τις πωλήσεις να έχουν καταρρεύσει, το στοίχημα του χριστουγεννιάτικου τζίρου να έχει χαθεί και τις υποχρεώσεις να συσσωρεύονται, εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίοι και επαγγελματίες αγωνιούν για την επόμενη ημέρα και ήδη εκφράζονται φόβοι ότι ενδέχεται να κατεβάσουν διά παντός ρολά επιχειρήσεις και να εκτοξευθεί σε δυσθεώρητα επίπεδα ο αριθμός των ανέργων.
Άλλωστε, σύμφωνα με τις εφιαλτικές προβλέψεις έρευνας της Opinion Poll για το Επαγγελματικό Επιμελητήριο της Αθήνας, λουκέτο αναμένεται να βάλει μία στις τέσσερις επιχειρήσεις το 2021 και το ποσοστό αυτό αυξάνεται κατακόρυφα στο 41,7% σε εκείνες που δραστηριοποιούνται στην εστίαση και στο 34% στο εμπόριο.
Η έρευνα αποκαλύπτει το μέγεθος της καταστροφής όταν οι ερευνητές ρωτούν για την οικονομική ζημιά που έχουν υποστεί οι επιχειρήσεις.
Το 86% των επιχειρήσεων έχει υποστεί οικονομική ζημιά από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα, ενώ το 80% αναμένει ότι η ζημιά αυτή θα επιβαρυνθεί από το δεύτερο lockdown.
Ιδιαίτερα άσχημη φαίνεται η κατάσταση στην εστίαση, όπου τα ποσοστά φτάνουν σε 99% και 94,8% αντίστοιχα. Ιδιαίτερα φαίνεται να πλήττονται οι πιο μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν έναν έως έξι εργαζομένους, αφού το 91,8% από αυτές δηλώνουν σοβαρές ζημιές σ’ αυτή την περίοδο.
Βέβαιες οι απολύσεις
Για την κρίση που έρχεται ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Νομού Ηρακλείου (ΟΕΒΕΝΗ) Μπάμπης Λεκάκης προβλέπει πως 100.000 επιχειρήσεις θα βάλουν «λουκέτο» εξαιτίας του κορωνοϊού και του lockdown, ενώ θα χαθούν περίπου 300.000 θέσεις εργασίας.
Άλλωστε, σύμφωνα με την έρευνα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, σχεδόν μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (23%) θεωρεί πιθανό το ενδεχόμενο να μην ανοίξει ποτέ μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, ενώ η αναλογία αυξάνεται επικίνδυνα στους κλάδους της εστίασης και του λιανεμπορίου, με το 41,7% και το 34%, αντιστοίχως, να θεωρούν πιθανό το οριστικό λουκέτο.
Επίσης μεγάλος αριθμός επιχειρηματιών δηλώνει ότι, αν δεν βάλει λουκέτο, θα προβεί σε απολύσεις. Το 24% θεωρεί αυτό το ενδεχόμενο πιθανό ή πολύ πιθανό, ενώ ειδικά στον κλάδο της εστίασης οι μισές επιχειρήσεις, το 49,5%, δηλώνουν ότι θα απολύσουν εργαζομένους.
Στο εμπόριο, τον κλάδο που είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης της ελληνικής οικονομίας, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 22,7%. Πολύ πιο υψηλά είναι τα ποσοστά στις επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από έξι άτομα.
Ο κλάδος όπου εντοπίζεται το μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων, το οποίο θεωρεί ότι η οικονομική κρίση θα διαρκέσει πάνω από δύο χρόνια, είναι αυτός της εστίασης και διαμορφώνεται σε 31,3%, καθώς η σανίδα σωτηρίας που λέγεται τουρισμός έχει επίσης δεχτεί ισχυρό πλήγμα.
Στο εμπόριο μία στις πέντε επιχειρήσεις (20,6%) εκτιμά ότι η κρίση θα διαρκέσει πάνω από δύο χρόνια, το 22,7% ότι θα διαρκέσει δύο χρόνια και το 33% θεωρεί ότι η διάρκειά της θα είναι ένα έτος.
Υποσχέσεις για στήριξη
Σε αυτό το κλίμα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης μιλά για νέο οικονομικό πακέτο στήριξης των επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από την πανδημία. Οι επιχειρήσεις θα αποζημιώνονται για τις δαπάνες που τρέχουν και υποχρεώθηκαν να πραγματοποιήσουν κατά τη διάρκεια της καραντίνας.
Ο πρόεδρος της ΟΕΒΕΝΗ Μπάμπης Λεκάκης, αναφορικά με τις δηλώσεις περί επιχειρήσεων που θα αποζημιώνονται για τις δαπάνες που «τρέχουν» και υποχρεώθηκαν να πραγματοποιήσουν κατά τη διάρκεια της καραντίνας, διευκρίνισε πως το οικονομικό επιτελείο μιλά για την επιστρεπτέα προκαταβολή, για την οποία όμως τα κριτήρια εισαγωγής είναι πολύ αυστηρά. Για παράδειγμα ανέφερε πως στην Κρήτη από τις 11.000 αιτήσεις εγκρίθηκαν μόνο οι 2.000.
Θηλιά οι υποχρεώσεις
Σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις που «τρέχουν» στις επιχειρήσεις, η έρευνα που διενήργησε η Opinion Poll μας λέει ότι:
● Το 14% των επιχειρήσεων έχει στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια που δεν μπορεί να ικανοποιήσει. Μεγαλύτερο φαίνεται να είναι το πρόβλημα των οφειλών σε εφορία, ΙΚΑ κ.λπ., αφού το ποσοστό όσων έχουν οφειλές που δεν μπορούν να τις ικανοποιήσουν φτάνει το 29%.
● Το 66% θεωρεί ότι θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις συσσωρευμένες οφειλές προς εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες κ.λπ., και το 29% δηλώνει ότι δεν θα μπορέσει. Γι’ αυτό και το 88% «ενοποιείται» στην πρόταση για διαγραφή τουλάχιστον τμήματος των οφειλών αυτών, ενώ το 94,1% συμφωνεί με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 50%.
● Μόνο το 11% θεωρεί ότι οι τράπεζες έχουν βοηθήσει σ’ αυτή την περίοδο με παροχή δανείων για κεφάλαιο κίνησης με μεγαλύτερη ευελιξία και λιγότερη γραφειοκρατία. Το 75,6% έχει αρνητική άποψη.
● Για τον νέο Πτωχευτικό Κώδικα το 33% τον θεωρεί πραγματική δεύτερη ευκαιρία και ότι θα βοηθήσει στη ρύθμιση των χρεών και τη σωτηρία πρώτης κατοικίας. Το 32% έχει αντίθετη άποψη, ενώ το 35% δεν παίρνει θέση. Το 20% δηλώνει ότι θα αξιοποιήσει τον νέο νόμο για τη ρύθμιση χρεών του, ενώ το 57% δηλώνει όχι. Το 23% δεν παίρνει θέση.
● Όσον αφορά ειδικά την πρώτη κατοικία, το 36% θεωρεί ότι η αφαίρεση ακίνητης περιουσίας, η μίσθωση για δώδεκα χρόνια και η δυνατότητα αγοράς του ακινήτου μετά τη δωδεκαετία χωρίς την αφαίρεση των μισθωμάτων είναι μια καλή ρύθμιση. Την αντίθετη άποψη έχει το 39% και το 25% δεν παίρνει θέση.
Ωστόσο, είναι σημαντικό εύρημα ότι το 45% θεωρεί πως, όταν ένας επιχειρηματίας πτωχεύει, μπορεί να έχει μια δεύτερη ευκαιρία να κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Το 46% έχει αντίθετη άποψη.
Στην εντατική ο τουρισμός
Δυσοίωνες όμως είναι και οι προβλέψεις για τα έσοδα του 2021 στον τουρισμό, αφού οι παράγοντες του κλάδου υπολογίζουν ότι θα είναι 8 με 9 δισ. ευρώ, που είναι 50% με 55% χαμηλότερα σε σχέση με το 2019, αλλά 100% αυξημένα σε σχέση με το 2020.
Σε σύνολο τα έσοδα ήταν 18,5 με 19 δισ. το 2019 και σχεδόν 4,8 δισ. το 2020.
Θέτοντας πάντα ως βάση σύγκρισης το 2019, οπότε τα έσοδα από τον τουρισμό ήταν 18,7 δισ. – ο πυρήνας και όχι τα περιφερειακά επαγγέλματα –, εκτιμούν ότι:
● Το 2021 τα έσοδα από μακροπρόθεσμα ταξίδια από σχεδόν 3 δισ. ευρώ θα παραμείνουν στο μηδέν.
● Από κρουαζιέρες τα έσοδα το 2019 ήταν 500 εκατ. και επίσης εκτιμάται ότι θα παραμείνουν κοντά στο μηδέν.
● Το πρώτο τρίμηνο του 2021 και μεγάλο μέρος του δεύτερου τριμήνου θα χαθούν, καθώς θα βρίσκεται σε εξέλιξη ο εμβολιασμός.
● Υπολογίζεται ότι το τρίτο τρίμηνο του 2021 τα έσοδα θα είναι 4 δισ. ευρώ και υπολογίζοντας και κάποια έσοδα στο δεύτερο και τέταρτο τρίμηνο εξάγεται το συμπέρασμα ότι για το 2021 τα έσοδα από τον τουρισμό θα ανέλθουν στα 8 με 9 δισ. ευρώ.
Οι παράγοντες του τουρισμού αναφέρουν ότι το ΑΕΠ της Ελλάδας για το 2020 θα συρρικνωθεί 9,5%, ενώ για το 2021 προβλέπουν ανάκαμψη τουλάχιστον 4,5% με 5%, απόρροια της ανάκαμψης του τουρισμού και των κεφαλαίων από το ταμείο ανάκαμψης.
